'Hold-up', 'Confiscatie', 'Trigger voor een bankrun'. Het is maar een greep uit de eerste gechoqueerde reacties op het oorspronkelijke voorstel om alle lokale spaarders mee te laten betalen voor de redding van Cyprus. Het voorstel alle Cypriotische spaarders vanaf de eerste euro te belasten, heeft het niet gehaald. Er ligt wel een voorstel op tafel om een eenmalige heffing toe te passen op spaargeld vanaf 100.000 euro. De heisa heeft geleid tot ongerustheid in de hele eurozone. Moeten Belgische spaarders zich ongerust maken dat zo'n scenario zich bij ons voltrekt?
1. Kan de crisis in Cyprus overwaaien naar België?
De crisis in Cyprus is er vooral een van de Cypriotische bankensector. De bankensector is er liefst 5 à 8 keer groter dan de Cypriotische economie. De sector bloedt door de innige verstrengeling met Griekenland. Banken in Cyprus hebben massa's Griekse overheidsobligaties in hun portefeuille waarvan de waarde fors is gedaald.
In ons land is de bankensector fors gekrompen na de bankencrisis in 2008 tot ongeveer drie keer de omvang van de economie. Ook de blootstelling aan Grieks overheidspapier is veel beperkter. 'De meeste banken in ons land zijn intussen goed gekapitaliseerd, waardoor het risico op een bankencrisis vrij beperkt is', zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING.
2. Spaargeld is toch beschermd tot 100.000 euro?
Uw spaargeld op zicht-, spaar- en termijnrekeningen is inderdaad beschermd tegen een faillissement van de bank. Die bescherming geldt per persoon en per bank, voor rekeningen die noteren in euro en andere munten van de Europese Economische Ruimte. Als twee echtgenoten een gemeenschappelijke spaarrekening hebben, genieten ze elk van een bescherming tot 100.000 euro.
Ook uw spaargeld in een levensverzekering van het type tak21 is beschermd, via het Beschermingsfonds voor deposito's en levensverzekeringen. Kasbons op naam of die op een effectenrekening noteren, zijn eveneens beschermd. Papieren kasbons vallen uit de boot.
Die depositobescherming biedt echter geen bescherming tegen nieuwe belastingen op spaargeld.
3. Heeft de overheid het recht om mijn spaargeld op te eisen?
Het Cypriotische voorstel gaat niet over een onteigening van een deel van het spaargeld, maar over een depositobelasting. 'Elke belasting vereist een wet, die dus gestemd moet worden', verduidelijkt Gerd Goyvaert, partner bij het advocatenkantoor Tiberghien.
Het risico dat ons land een vergelijkbare depositotaks zou invoeren, is zo goed als onbestaande. Ons land noch onze banken hebben financiële hulp nodig.
Vergeet ook niet dat in ons land de regering er sinds het uitbreken van de financieel-economische crisis alles aan heeft gedaan om het spaargeld van de burgers te vrijwaren. Als zo'n wet gestemd zou worden, zou het een regelrechte trendbreuk zijn.
Maar in haar zoektocht naar enkele miljarden om de begroting op koers te krijgen, kan de regering wel degelijk het spaargeld in het vizier nemen. Zo verhoogde ze eerder de roerende voorheffing van 15 naar 25 procent. Aan de vrijstelling van het spaarboekje - tot 1.880 euro rente - raakte ze nog niet.
4. Zijn hoogrentende spaarboekjes minder veilig?
'Spaarders moeten er zich van bewust zijn dat er in ons land enkele banken actief zijn die een groter risico met zich meebrengen', zegt ING-hoofdeconoom Peter Vanden Houte. Dat leren de ratings van de grote kredietbeoordelaars die een indicatie geven van het risico op een faillissement.µ
NIBC Direct is al een jaar actief in ons land en probeert spaarders aan te trekken met hoge rentes. Maar de Nederlandse moederholding krijgt van de kredietbeoordelaar Moody's wel een rating die slechts één stapje verwijderd is van de rommelstatus. Enkele andere banken dragen dat etiket al. Dat geldt voor Banca Monte Paschi Belgio, waarvan de Italiaanse moederholding in grote moeilijkheden verkeert. De bank pakt uit met enkele hoogrentende spaarrekeningen.
Ook DHB Bank en Credit Europe torsen een rating die overeenkomt met de rommelstatus. Beide banken pakten enkele jaren geleden nog uit met stuntrentes om spaarders aan te trekken, maar intussen zijn hun rentevergoedingen al fors gedaald. DHB Bank biedt wel termijnrekeningen aan die voor sommige looptijden hoge rentes bieden.
Spaarders moeten dus waakzaam zijn. Toch zijn er tal van hoogrentende spaarrekeningen die wel kunnen terugvallen op een stevige rating van de moederholding. Voorbeelden zijn Fortuneo, Keytrade Bank, MoneYou, Record Bank en Rabobank.be. Die banken hebben spaarrekeningen in de etalage die een basisrente en getrouwheidspremie bieden van samen 2 à 2,45 procent.
LEES OOK: Ook Fortuneo verlaagt de spaarrente