(netto) Het is u in deze drukke vakantieperiode misschien ontgaan, maar op het vlak van vermogensrecht is er belangrijk nieuws. Voortaan wordt de groepsverzekering bij echtscheiding als een gemeenschappelijk goed beschouwd. Althans voor wie gehuwd is onder gemeenschap van goederen… En de meeste Belgen zijn nu net onder dat huwelijksstelsel getrouwd. Bovendien bezit liefst 65 procent van de werknemers een groepsverzekering. Het nieuws belangt dus heel wat mensen aan.
Geen eigen goed
De beslissing komt van het Grondwettelijk Hof. In zijn arrest stelt het Hof dat een groepsverzekering niet als een eigen goed beschouwd mag worden omdat dat strijdig is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, zoals dat in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet wordt gewaarborgd. "Dat is een belangrijk gegeven. Het maakt immers een einde aan de juridische onduidelijkheid over het lot van collectieve verzekeringen in België", zegt advocaat Jean-Pierre Bours. "In 1999 had het Hof al een arrest over individuele gemengde levensverzekeringen uitgevaardigd. Het stelde daarin dat die verzekeringen beschouwd moesten worden als gemeenschappelijke goederen", luidt het bij de Federatie van de Belgische notarissen. "Het al zolang verwachte arrest over de collectieve verzekeringen strookt dus volledig met wat in 1999 werd beslist." 5 vragen en antwoorden.
1. Is de beslissing van het Hof op iedereen van toepassing?
Neen. Toch niet in theorie. Het Hof heeft het arrest uitgevaardigd naar aanleiding van een geschil dat aanhangig werd gemaakt voor de rechtbank. "Iedereen die zich in dezelfde situatie bevindt als die die door het Grondwettelijk Hof werd beslecht, kan zich op het arrest beroepen", legt de advocaat uit. Maar omdat het arrest de wet als ongrondwettelijk bestempelt, moet de wet worden herschreven. Wanneer zal dat gebeuren? "Dat kan enkele maanden tot zelfs enkele jaren duren. Maar in dit geval denk ik dat het vrij snel zal gaan." De Federatie van de Belgische notarissen nuanceert dat: "Op het arrest van 1999 over de individuele levensverzekeringen is nog steeds geen reactie van de wetgever gekomen. Hetzelfde geldt voor het arrest van 2008." (zie kader onderaan)
2. Welk bedrag voor de ex-echtgenoot?
Dat is nog niet erg duidelijk. In principe zou het de helft van de theoretische afkoopwaarde op het moment van de echtscheiding moeten zijn. Het gaat in feite om de helft van de tot dan gekapitaliseerde premies, onder aftrek van (hoge) afkoop- en beheerskosten. Het verlies aan kapitaal kan dus aanzienlijk zijn… "Elke verzekeraar past bij afkoop zijn eigen contractuele regels toe", preciseert de federatie van het notariaat.
3. Hoe wordt de waarde van de gemeenschap bepaald?
"De partijen die betrokken zijn bij een echtscheiding, moeten zelf aan de notaris alle stukken bezorgen met betrekking tot de goederen die deel kunnen uitmaken van de waardebepaling", zegt de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat. Volgens Assuralia, de beroepsvereniging van de Belgische verzekeraars, zal de notaris die belast is met het echtscheidingsdossier, zich dan tot de verzekeraar richten om te weten op welk bedrag de ex-echtgenoot recht heeft.
4. Moet het contract opgezegd worden?
Neen. De groepsverzekering is ‘eigendom’ van de werkgever. "De verzekeraars zullen dus volgens de bepalingen die in het contract zijn opgenomen, hun verplichtingen blijven nakomen, ofwel op het moment van overlijden, ofwel bij pensionering", zegt Wauthier Robyns, directeur Communicatie bij Assuralia. Het contract moet bij echtscheiding dus niet opgezegd worden. Het blijft gewoon doorlopen.
5. En wat als de verzekerde later hertrouwt?
Dat verandert niets aan de situatie vastgesteld op het ogenblik van de echtscheiding. De aangeslotene bij de groepsverzekering zal wel snel de naam van zijn of haar nieuwe echtgenoot aan de werkgever en de verzekeraar moeten meedelen.
Levensverzekering schikt zich naar nieuwe regels
Er is de voorbije jaren heel wat te doen geweest rond successie en levensverzekeringen. In 2008 moest het Hof ook al uitspraak doen in een zaak waarin het de mogelijkheid had tenietgedaan om een bepaalde persoon – en niet noodzakelijk een wettelijke erfgenaam – te bevoordelen via de individuele gemengde levensverzekering. "Dat zal in principe niet meer mogelijk zijn", merkt Jean-Pierre Bours op. De levensverzekering maakt voortaan deel uit van de successie. Het is dus niet meer mogelijk om een van de kinderen via zo'n contract te onterven of een minnares financieel te bevoordelen... De Federatie van het Notariaat voegt er wel aan toe dat ook hier de wet nog herzien moet worden als gevolg van het arrest van het Grondwettelijk Hof. Lees meer
