Hoe verstandig beleggen in opties

Als de optiemarkt de krantenkoppen haalt, is dat door speculatieve transacties. De Japanse investeerder Softbank pompte 4 miljard dollar in opties op Amerikaanse techaandelen. De zakenkrant Financial Times spelde Softbank het label ‘Nasdaq-walvis’ op. Volgens cijfers van Sundial Capital Research hebben kleine beleggers in een maand voor 40 miljard dollar aan opties gekocht. Velen doen dat via de gratis Amerikaanse beursapp Robinhood. Tijdens de coronapandemie hebben miljoenen Amerikaanse jongeren de verveling bestreden door een rekening te openen bij Robinhood. Als snel zagen de Robinhoods - in de hand gewerkt door de reuzewinsten die anderen op sociale media showden - in opties een manier om een groter rendement te behalen dan op de aandelen zelf.

Casino

Een voorbeeld maakt duidelijk hoe. Toen een aandeel Agfa-Gevaert afgelopen woensdag 3,80 euro kostte, lag de prijs van een optie om Agfa te kopen tegen 4 euro (de uitoefenprijs) op 5 cent. Als volgende vrijdag bij de afloop van die optie het aandeel 10 procent hoger zou staan op 4,20 euro, dan is de optie intrinsiek 20 cent waard, of een rendement van 300 procent in een week. 20 cent is het verschil tussen de koers van het aandeel en de uitoefenprijs. Als Agfa volgende vrijdag onder 4 euro noteert, dan is de koper van de call de hele inzet kwijt.

Calls kopen heeft veel weg van spelen in een casino, en de kansen op succes liggen in dezelfde lijn. Volgens Amerikaanse statistieken lopen naar schatting 80 procent van alle goedkope calls waardeloos af.

Wij focussen op de minst speculatieve optiestrategie: het verkopen of schrijven van een call op aandelen die u in uw bezit heeft. Bij die strategie bent u de tegenpartij van de Robinhoods en de Softbanks van deze wereld. U ontvangt de prijs van de optie (de premie, in het jargon) door die te verkopen en in de meeste gevallen staat daar geen verplichting meer tegenover (want 80 procent loopt dus waardeloos af).

Staat er toch een verplichting tegenover, dan is dat omdat de koers van uw aandeel gestegen is. Vandaar dat soms over een win-winstrategie wordt gesproken. Het is de enige optiestrategie die door Amerikaanse brokers toegelaten is in individuele pensioenrekeningen. En terwijl callkopers er na een korte tijd vaak gedesillusioneerd de brui aan geven, is dat bij verkopers eerder het tegenovergestelde. Daar luidt het gezegde: ‘Wie schrijft, die blijft.’

We tonen in zes stappen de weg naar geschreven callopties. Dit is een strategie voor beleggers die het inkomen van hun buy-and-holdaandelenportefeuille willen verhogen, naast dividenden.

1. Met brio slagen op het optie-examen

Amerikanen kunnen erg snel opties beginnen te verhandelen via Robinhood, hoewel het een complex product is. Dat leidde in juni tot een drama. Alex Kearns, een 20- jarige student die tijdens de lockdown klant was geworden, dacht dat hij via opties 750.000 dollar was kwijtgespeeld en beroofde zich van het leven. In een briefje schreef hij: ‘Ik heb geen idee met wat ik bezig was.’ Het horrorverhaal was compleet toen bleek dat Kearns op 16.000 dollar winst stond.

In ons land moeten beginnende optiebeleggers een aantal horden nemen. Ten eerste moet u een optie-overeenkomst van uw broker downloaden, tekenen en terugsturen. Daarnaast voorziet elke broker in een kennis- en ervaringstest. Bij sommige brokers zoals Binck kunt u voor dat examen falen of het overslaan, en toch een order ingeven. ‘U krijgt dan vier waarschuwingen tussen het ingeven en het bevestigen van het order’, zegt Binck. De testen 100 procent succesvol afleggen is de boodschap.

2. Een goede broker kiezen

Elke onlinebroker biedt handel in opties aan op aandelen van de Euronext-beurzen, en meestal ook op het Duitse Eurex en Wall Street. De prijs om een optiecontract te openen varieert van 0,85 euro (Degiro) tot 3 euro (Bolero). Degiro is de enige broker die geen opties op Amerikaanse aandelen biedt. De meeste brokers zetten in op educatie over opties. Bij Bolero loopt deze maand een wekelijkse webinarreeks. Lynx organiseert twee keer per maand een masterclass over opties.

Degiro en Lynx zijn buitenlandse brokers. Wie daar klant wordt, opent een buitenlandse rekening. Die rekening moet u aangeven aan het Centraal Aanspreekpunt (CAP) en jaarlijks opnemen in uw belastingaangifte.

3. Een geschikt aandeel vinden

Wie een call verkoopt, moet de onderliggende aandelen in zijn bezit hebben. ‘Ongedekt schrijven’ is met vuur spelen, het potentiële verlies is in theorie dan oneindig. Een belegger herinnert zich doorgaans wel welk bedrag hij in een bedrijf gestopt heeft, maar niet het aantal aandelen. Voor wie zich inlaat met opties, wordt het aantal aandelen plots van belang. Dat komt omdat één calloptie in de regel betrekking heeft op 100 aandelen. Er zijn uitzonderingen, waardoor u het altijd moet controleren. De opties op de hippe Nederlandse fintechspeler Adyen hebben betrekking op tien aandelen. Daardoor kunt u op Adyen een call verkopen bij een aandelenpositie van 13.000 euro in plaats van 130.000 euro.

Meteen wordt duidelijk wat het belang is van een aandelensplit in de optiemarkt, zoals de recente split van Apple en Tesla. Eén call schrijven op Barco vergt vandaag een aandelenpositie van 1.700 euro. Zonder de splitsing van eerder dit jaar zou dat een positie zijn van ruim 12.000 euro. Onder Belgische opties zijn ook Bpost, Ontex en Bekaert erg democratisch.

Een call schrijven op Galapagos, Ackermans of Cofinimmo (op Eurex) vergt daarentegen een positie van 10.000 euro of meer. Het vervelende is dat de meest toegankelijke opties (zoals ook Oxurion) vaak betrekking hebben op aandelen die van hun sokkel zijn gevallen, en bijgevolg niet noodzakelijk interessant zijn.

De gouden regel is dat je een call schrijft op een aandeel waarin je 100 procent gelooft, maar waarvan je denkt dat de koers eerder zijwaarts of licht opwaarts zal evolueren. Een schrijver van een call geeft een stuk opwaarts potentieel weg in ruil voor de premie. Stel dat je in Telenet stapt aan 33 euro omdat je gelooft in een bod van Liberty tegen 40 euro, dan moet je geen call schrijven met een uitoefenprijs van 36 euro.

4. Een optie kiezen

Als u bij uw broker een aandeel selecteert, ziet u of er opties voorhanden zijn via een gelijknamige hoofding boven of naast de naam van het aandeel. Na door te klikken komt u op de zogenaamde optieketen terecht. Per vervaldag hebt u een keuze van calls met uiteenlopende uitoefenprijzen. Een callschrijver kiest doorgaans voor een optie waarvan de uitoefenprijs zich boven de koers bevindt. Dat heet ‘out of the money’.

Afgelopen week kon u bijvoorbeeld calls schrijven op Telenet voor 0,85 euro, waarbij u de verplichting opneemt het aandeel tegen 36 euro te verkopen in november. Daarvoor moest het aandeel op dat moment nog 9 procent stijgen. Bij de verkoop van de call krijgt de schrijver 85 euro (0,85 euro vermenigvuldigd met 100) op de rekening. Daarnaast komt er een lijntje in de effectenrekening met de call en de negatieve waarde (-85 euro). Op dag één blijft de waardering van de portefeuille (inclusief cash) dus onveranderd.

5. Het order invoeren

Een Belgische optiebelegger staat voor een dilemma. Belgische aandelen zijn doorgaans het bekendst, een grote vereiste voor het schrijven van calls. Maar Belgische opties zijn illiquide. In het voorbeeld van Telenet zagen we een biedprijs van 0,75 euro en een laatprijs van 1,15 euro. Als je de call op dat moment tegen de marktprijs verkoopt (‘opening verkoop call’), krijgt u amper 75 euro. De Belgische opties die op Eurex noteren, zijn zelfs extreem illiquide. Werk bij Belgische opties altijd met limietprijzen. Er zit weinig anders op dan het midden te nemen van de bied- en laatprijs, en eventueel nog wat op te schuiven in de richting van de biedprijs. De marktmaker zal pas toehappen bij voldoende winst.

De meest liquide Euronext-opties zijn die met een Nederlandse slag, zoals Ahold Delhaize, Galapagos en ING. In Nederland is er een optiecultuur. De grote spread tussen de bied- en laatprijs is een verborgen kostprijs en een reden voor veel Belgen om zich op Nederlandse en Amerikaanse opties te concentreren.

6. De optie afsluiten

Veel callschrijvers wachten de afloopdatum niet af en kopen de call terug (‘sluiting verkoop call’) zodra het gros van de winst binnen is. Dat komt in de praktijk neer op een premie van hooguit 0,1 euro. Het voordeel is dat u dan sneller opnieuw een call kunt schrijven, met een hogere premie. Binck (gratis) en Bolero (half tarief) moedigen de winstneming aan met aangepaste kosten bij een lage premie. Als de vervaldag nog maar een paar weken weg is, is het interessanter de call waardeloos te laten aflopen.

Als de koers van het aandeel boven de uitoefenprijs is gestegen, stevent u op de vervaldag af op een verplichte verkoop van de aandelen. Toch hebt u nog een keuze. Ofwel levert u de aandelen. Ofwel kunt u de optie doorrollen, met andere woorden, de bestaande optie nog voor de vervaldag terugkopen en een nieuwe schrijven met een latere vervaldag en een hogere uitoefenprijs.

Deze opties zijn van het Amerikaanse type waardoor u in theorie op elk moment voor de vervaldag het risico loopt om de aandelen te leveren tegen de uitoefenprijs. Dat gebeurt wanneer de tegenpartij zijn optie uitoefent en u via een loting bij de beurzen en de brokers uitverkoren bent om uw aandelen af te staan. In de praktijk loopt het zo’n vaart niet. Het volstaat daarvoor in de huid te kruipen van Softbank en de miljoenen Robinhoods. Zij hebben geen interesse om de optie uit te oefenen, omdat ze dan een veel groter bedrag op tafel moeten leggen. Het gaat hen om de kortetermijnwinst.