Gewezen Optima-topman krijgt zijn zin: onderzoeksrechter gewraakt

Al vijf jaar leidt Serlippens het onderzoek naar de ondergang van Optima Bank. Die ging in 2016 failliet nadat de Nationale Bank in juni van dat jaar aanwijzingen had gevonden van strafrechtelijke inbreuken en daarmee naar het parket van Oost-Vlaanderen was gestapt.

Voormalig topman Jeroen Piqueur, zijn zoon Ruben en dochter Rebecca werden in december 2017 door de onderzoeksrechter in Gent aangehouden. Jeroen Piqueur werd in verdenking gesteld voor misbruik van vennootschapsgoederen, witwasmisdrijven, bedrieglijk onvermogen en inbreuken op de bankwetgeving. De Gentse kamer van inbeschuldigingstelling besliste eind december 2017 hem vrij te laten onder voorwaarden in afwachting van een proces.

Na enkele jaren zit het onderzoek in de eindfase en kregen de verdachten inzage in het strafdossier, dat 40.000 bladzijden telt. Hans Rieder, de advocaat van Piqueur, diende na de lezing een vordering tot wraking in tegen onderzoeksrechter Serlippens, omdat ze partijdig zou zijn. Het parket van Oost-Vlaanderen reageert nog niet en wil eerst het arrest 'grondig bestuderen'.

De wraking is gebaseerd op een rechtshulpverzoek aan Nederland dat Serlippens in 2018 deed, meer bepaald de omschrijving 'om de ware toedracht van de gepleegde feiten door voormelde inverdenkinggestelden verder en duidelijker in beeld te brengen'.

Partijdig

Volgens Rieder zou de onderzoeksrechter niet mogen spreken van 'gepleegde feiten'. 'Uit die formulering blijkt dat ze ervan uitging dat de betrokkene schuldig is aan de feiten, terwijl hij op dit moment slechts in verdenking is gesteld. Het gaat niet om een onschuldige uitschuiver of een onzorgvuldigheid van de onderzoeksrechter', stelt de verdediging van Piqueur. 'Het dossier is doorspekt met stukken van de hand van de onderzoeksrechter waaruit blijkt dat ze vindt dat Piqueur schuldig is aan de feiten die hem door het parket ten laste worden gelegd.'

Een van de problematische passages van de hand van Serlippens, die dateert van 2018, gaat over vermoedelijk 100 miljoen euro die toekwam aan Optima, maar die via vennootschappen in allerlei landen naar Piqueur zou zijn gestroomd.

'Uit het onderzoek komt naar voor dat in de jaren voor de start van Optima Bank diverse Nederlandse vennootschappen en natuurlijke personen een rol hebben gespeeld in de door Jeroen Piqueur en anderen opgezette buitenlandse vennootschapsstructuren. Via de buitenlandse structuren in Liechtenstein, Zwitserland, Luxemburg en Nederland, opgericht door en met als vermoedelijke uiteindelijke begunstigde Jeroen Piqueur, werden enorme geldsommen (in de huidige stand van het onderzoek geraamd op ongeveer 100 miljoen euro), afkomstig van Lombard (de Luxemburgse verzekeraar met wie Optima werkte, red.), onttrokken aan de rechthebbende Belgische vennootschap, waardoor de latere problemen mogelijk hun oorsprong hebben gevonden.' Volgens het hof is het problematisch dat alleen Piqueur de uiteindelijke economische begunstigde zou zijn in de tekst van de onderzoeksrechter in de voorwaardelijke wijs is gesteld.

Andere betrokken partijen deden het wrakingsverzoek af als een vertragingsmanoeuvre, waarop de onderzoeksrechter besliste zich niet te onthouden van de zaak. Daardoor moest het Gentse hof van beroep oordelen over het wrakingsverzoek. Dat heeft het verzoek ontvankelijk verklaard.

Het gevolg is dat Serlippens zich moet terugtrekken uit het dossier. Als motivatie verwijst het hof van beroep niet alleen naar de passage die Rieder aanhaalt, maar ook naar andere delen van het dossier. 'Het hof heeft besloten dat bij samenlezing van al die verschillende passages er redenen zijn om te twijfelen aan de onpartijdigheid van onderzoeksrechter Annemie Serlippens', luidt het.

Piqueur betreurt vertraging

De gevolgen voor het onderzoek zijn nog niet helemaal duidelijk, maar de aanstelling van een nieuwe onderzoeksrechter zal tot vertraging leiden. Het onderzoek was bijna afgerond en het gerecht hoopt dat de wraking het dossier inhoudelijk niet verzwakt. Volgens de onderzoekers zijn er voldoende aanwijzingen om Piqueur te verwijzen naar de correctionele rechtbank, maar daar zal de raadkamer moeten over oordelen.

De verdediging van Piqueur zal de procedureslag in elk geval verderzetten. De gewezen Optima-topman is tevreden met deze gewonnen veldslag. 'Ik ben tevreden dat het hof ons is gevolgd en de onderzoeksrechter van het dossier heeft gehaald, maar ik betreur dat dit opnieuw een vertraging betekent.'

Onterecht faillissement

Piqueur verloor het gros van zijn bezittingen in het juridisch gevecht na het faillissement en ging samen met Rieder frontaal in de tegenaanval. In oktober probeerde hij tevergeefs de curator van zijn persoonlijk faillissement af te zetten.

Piqueur herhaalt dat hij ervan overtuigd is dat Optima Bank nooit in faling had mogen gaan. 'De boeken werden volledig ten onrechte neergelegd. Daar zijn zonder twijfel redenen voor te vinden. Maar die pistes zijn nooit ten gronde onderzocht. Dat bleek al meteen uit een eerste oppervlakkige lezing van het dossier. Nogal wat van de onderzoeksdaden die werden gesteld, blijken betrekking te hebben op activiteiten die dateren van lang voor het ontstaan van Optima Bank.'