‘Wij proberen te begrijpen waar de wetgever naartoe gaat'

Dik twee jaar staat Xavier Van Campenhout aan het roer bij het investeringshuis Petercam. Bij zijn aanstelling wist de handelsingenieur dat hij niet bepaald aan een gezondheidswandeling begon. Na een reeks rechtszaken en het vertrek van een aantal vennoten was het vooral zaak een turbulente periode af te sluiten.

Met Van Campenhout kwam opnieuw iemand uit de stichtende families aan het hoofd van Petercam. Zijn vader, wijlen Etienne Van Campenhout, startte de onderneming in 1968 samen met de eveneens al overleden Jean Peterbroeck. En de zoon lijkt er ook in te slagen het beurshuis opnieuw in rustiger vaarwater te brengen.

Organisatorisch is er heel wat veranderd met de komst van een directiecomité en een aantal onafhankelijke bestuurders. En ook de resultaten tonen duidelijk beterschap (zie inzet). De kapitaaluitstroom werd een halt toegeroepen en de nettowinst ging fors hoger. ‘Een combinatie van hogere inkomsten en kostenbesparingen’, verduidelijkt de topman de cijfers bij het begin van het gesprek.

Door het economisch klimaat moet Petercam wel nog steeds in een extreem moeilijke omgeving opereren. Het lagerentebeleid van de centrale banken zadelt alle vermogensbeheerders op met een aartsmoeilijke zoektocht naar rendement. ‘Door die complexe omgeving is het meer dan ooit noodzakelijk te investeren in expertise’, zegt Van Campenhout. En alsof die problemen nog niet volstaan, is er ook nog de voortdurende onzekerheid rond het wetgevende kader.

Er is sinds de crisis heel wat veranderd voor de financiële wereld. Hoe kijkt u naar die evolutie?
Xavier Van Campenhout: ‘Er zijn de voorbije jaren een pak regels bijgekomen die ons aanbelangen. En er zijn nog strengere regels op komst om te vermijden dat te veel risico’s genomen worden in de financiële wereld. Alleen betekenden wij nooit een bedreiging voor de stabiliteit van het financiële systeem. We dragen dus de gevolgen van de problemen die banken veroorzaakt hebben. Dat is wel eens frustrerend.’

Hoe moeilijk is het werken in een omgeving met zoveel onzekerheid?
Van Campenhout: ‘We zijn dat wel gewoon. We proberen te begrijpen waar de wetgever naartoe gaat, maar soms worden plots om budgettaire redenen maatregelen genomen met zware gevolgen voor bepaalde producten. Zo introduceerde de regering-Di Rupo vorige zomer een meerwaardetaks van 25 procent voor thesauriefondsen, gemengde fondsen en obligatie- fondsen met kapitaalbescherming. Het gevolg was dat veel klanten hun geld terugtrokken uit die fondsen. Een stabiel fiscaal en juridisch kader is voor ons dus van enorm belang.’

‘Maar ik begrijp ook dat er budgettaire uitdagingen zijn. Alleen is het belangrijk dat er niet te veel onzekerheid is over de nabije toekomst. Niet alleen voor ons, maar in het belang van iedereen. Ook voor de begroting is dat belangrijk, want duidelijkheid komt de economische groei ten goede en leidt tot meer stabiliteit.’

Denkt u dat er een vermogensbelasting komt?
Van Campenhout: ‘Het is een feit dat kapitaal in België minder belast wordt dan arbeid. Maar zowel kapitaal als arbeid wordt hier globaal genomen meer belast dan het Europese gemiddelde. De vraag die we ons dus in de eerste plaats moeten stellen, is hoe hoog we de globale belastingdruk willen in ons land.’

Resultaten

Petercam sloot het boekjaar 2013 met 14 miljard euro onder beheer. Dat is een stijging met 0,4 miljard euro ten opzichte van het jaar voordien. De beheerde activa liggen wel nog altijd onder het niveau van 2010 (14,7 miljard euro). De geconsolideerde omzet nam toe van 130 miljoen euro in 2012 tot 141 miljoen vorig jaar. De grootste bijdrage (110 miljoen) kwam van de post ‘Vergoedingen en gelijkaardige opbrengsten’. De beurshandel (Brokerage & commissies) verkleinde het verlies van 34,2 miljoen euro in 2012 naar 30,7 miljoen in 2013. Onderaan in de resultatenrekening boekt het beurshuis een nettowinst van 21,6 miljoen euro, 57 procent meer dan het jaar voordien. Het eigen vermogen klokte af op 155 miljoen euro (150 miljoen in 2012).

‘Als je kapitaal dan toch zwaarder wil belasten, zijn er meerdere manieren om dat te doen. Een belasting op meerwaarden op aandelen is in mijn ogen niet evident, onder meer omdat je dan ook de minwaarden in rekening moet nemen.’

‘Belastingen op de inkomsten uit kapitaal liggen daarom het meest voor de hand, zoals de vorige regering de roerende voorheffing op de meeste beleggingsproducten al naar 25 procent gebracht heeft. De vraag is dan bijvoorbeeld of ook de spaarboekjes of vastgoed op dezelfde manier belast moeten worden. Maar dat is vooral een politieke kwestie.’

Nog zo’n netelige kwestie is of de ongelijkheid toeneemt of niet. De Franse econoom Thomas Piketty plaatste de vraag hoog bovenaan op de politieke agenda met zijn instantklassieker ‘Capital in the Twenty-First Century’. Volgt u de discussie?
Van Campenhout: ‘Ik vind ongelijkheid een enorm belangrijk onderwerp, een probleem dat we eigenlijk zouden moeten oplossen. Maar je moet wel zeker zijn dat je de juiste oorzaken kent.’

‘Piketty stelt dat de ongelijkheid toeneemt omdat het rendement op vermogen hoger ligt dan de economische groei. Ik denk dat de verklaring meer ligt in de snelheid waarmee onze economie evolueert, en niet alleen op technologisch vlak. Die evolutie leidt tot snelle transfers. Terwijl de oude economie nog in handen was van veel mensen, ligt de nieuwe economie in handen van een veel beperktere groep.’

‘Bovendien verwijst Piketty vooral naar de evolutie sinds de jaren 70, maar toen waren aandelen en obligaties gewoon laag gewaardeerd. Sindsdien leidde de daling van de rente tot een stevige stijging van die activa, maar dat zal niet eeuwig doorgaan. Piketty’s stelling zal daarom niet blijven opgaan en dus moet je voorzichtig zijn om er je politiek op te baseren.’

Denk goed na

De volgende regering denkt beter goed na vooraleer een vermogenswinstbelasting in te voeren om de rekeningen te doen kloppen. Kapitaal is in België al meer dan gemiddeld in Europa belast. De roerende voorheffing ging van 15 naar 25 procent, de beurstaks van 0,17 naar 0,25 procent, en meerdere andere taksen op beleggingsproducten zijn fors de hoogte in gegaan. De regering-Di Rupo inde vorig jaar 17,3 miljard euro uit vermogenstaksen, een vijfde meer dan twee jaar voordien.

Bovendien kan een meerwaardebelasting op aandelen de burger de zin om te beleggen ontnemen. Investeren in beursgenoteerde bedrijven levert zuurstof aan de economie, zeker nu er sinds lang weer ondernemingen hun opwachting op de beurs maken. Geld parkeren op een spaarboekje is zowel voor de spaarder als voor de economie minder interessant. Bovendien zou een meerwaardebelasting de voorbije tien jaar amper iets opgeleverd hebben, becijferde de Nationale Bank in april nog. En meerwaarden belasten zonder minwaarden in rekening te kunnen brengen zou onrechtvaardig zijn en de zin om risico te nemen in ons land vernietigen.