‘Chiptekorten zijn volgend jaar niet opgelost ’

Het zijn frustrerende tijden voor fabrikanten van producten waar ook maar een beetje elektronica in zit. Net nu de vraag na anderhalf jaar corona-ellende aantrekt, kunnen ze hun klanten onvoldoende bedienen door een tekort aan microchips. Het Kortrijkse beeldvormingsbedrijf Barco bracht woensdag zijn vertolking van de chiptragedie. Overal ziet het de vraag naar zijn producten herstellen, maar door het chiptekort kon het voor 15 miljoen euro aan bestellingen niet invullen.

Bedrijven uit een brede mix van sectoren vertellen een gelijkaardig verhaal. Bij Cardioservice, een bedrijf dat defibrillatoren verdeelt en onderhoudt, zijn de levertermijnen opgelopen van enkele weken naar vier à zes maanden, vertelt CEO Benny Van Crombrugghe. ‘De vraag bij klanten neemt toe, maar de fabrikanten van de toestellen kunnen niet volgen.’ Een van de oorzaken is een tekort aan chips die berekeningen moeten maken op basis van de hartslag, een essentieel onderdeel van een defibrillator.

Ook Guy Couder van Phi Data, dat ICT-oplossingen bouwt voor de logistieke keten, moet zijn klanten al enkele maanden tot geduld aanmanen. ‘Sinds de zomer zit er vertraging op de levering van componenten voor onze toestellen. Ik schat dat we daardoor 5 à 10 procent omzet mislopen.’ Een bijkomend probleem is dat zich een achterstand opstapelt van installaties en software. ‘Vandaag zitten sommige mensen met de duimen te draaien. Maar als de toestand normaliseert, zullen we er niet genoeg hebben’, zegt Couder.

Autoproductie

Een van de hardst getroffen sectoren blijft de autoproductie. Door de grote hoeveelheid chips en componenten in een moderne wagen hoeft er maar één onderdeeltje te mankeren om de hele band stil te leggen. De twee grote autofabrieken in ons land – Volvo Cars in Gent en Audi in Vorst – zijn momenteel in volle productie, maar stabiel is de situatie niet. ‘Voor deze en volgende week zitten we goed, maar verder kunnen we niet kijken. We volgen de toestand dagelijks op’, zegt Audi-woordvoerder Peter D’hoore.

‘We hebben maar zekerheid voor maximaal 2 à 3 weken’, zegt Barbara Blomme van Volvo Cars. ‘Bij elke levering van chips moet het Zweedse hoofdkantoor afwegen welke vestiging die krijgt. Omdat Gent in de opstartfase van de productie van de C40 zit, krijgen we veel toegewezen en worden we minder getroffen dan andere vestigingen. De orders die we voor de C40 hebben, moeten we nu eenmaal hard maken.’

Kerstboom

Wie een bepaald elektronicaproduct graag onder de kerstboom ziet liggen, kan maar beter op tijd shoppen, valt te horen bij de multimediaketen MediaMarkt. ‘Vooral in de categorieën IT en Telecom (zoals smartphones of pc-toebehoren) zullen de voorraden beperkter zijn. Voor witgoed, zoals keukentoestellen, is het probleem minder groot’, zegt woordvoerster Janick De Saedeleer.

Ook de ICT-afdelingen van bedrijven zitten met de handen in het haar. Een snelle rondvraag door de vereniging van ICT-managers Beltug leert dat de levertermijnen voor producten als computers, beeldschermen, smartphones, netwerkapparatuur en servers oploopt tot zes maanden.

Beterschap is voorlopig niet zicht, valt overal te horen. ‘We kunnen de levertermijnen nu al wat beter voorspellen. Maar ze blijven lang’, zegt Couder. Volvo Cars ziet ‘tekenen van een stabielere situatie tegen het jaareinde’, maar vindt het tegelijk te vroeg om langetermijnvooruitzichten te geven.

‘We zien nul komma nul verbetering in de situatie’, zegt Tom Simonts, senior financial economist bij KBC. Hij ziet de problemen nog maanden aanhouden. Hoewel er courant gesproken wordt over ‘chiptekorten’, is op macroniveau niet echt sprake van een groot capaciteitsprobleem, zegt Simonts. Hij wijst vooral naar de combinatie van een stijgende vraag en allerlei verstoringen in de leveringsketen. Daardoor kunnen chips niet, zoals in normale tijden, just in time geleverd worden. ‘Het is heel vergelijkbaar met de problemen in de logistieke keten.’

De disrupties spelen op verschillende niveaus. Tijdens de coronacrisis werden eerst volop bestellingen geannuleerd, waarna de vraag in verschillende sectoren abrupt weer op gang kwam. Dat leidde tot verschuivingen en inefficiënties in de productieketen. Heel wat bedrijven bestellen ook meer dan ze nodig hebben om toekomstige schokken voor te zijn. Maar op die manier maken ze het probleem alleen groter.

De chipsector investeert fors in nieuwe capaciteit, maar dat gaat de huidige problemen niet oplossen, zegt Simonts. Bovendien zal de vraag naar chips de komende jaren nog toenemen. ‘Europa en de VS willen hun eigen chipfabrieken om niet afhankelijk te zijn van China. Er zijn almaar meer gespecialiseerde chips nodig, en in elk product zitten steeds meer chips.’ Van overcapaciteit zal volgens Simonts niet snel sprake zijn. ‘Ik denk niet dat je in de huidige tijd te veel chips kunt maken.’