Luchtvaarttop over MH17 stelt teleur

De verwachtingen over de bijeenkomst waren niet erg hooggespannen, rekening houdend met de beperkte armslag van ICAO, de Internationale Organisatie voor de Burgerluchtvaart. Het resultaat is navenant. In februari (!) zal ICAO een bijeenkomst 'op het hoogste niveau' organiseren over veiligheid voor luchtvaartmaatschappijen. Intussen wordt een werkgroep opgericht die zich zal buigen over manieren waarom informatie over veiligheid/gevaren beter kan vergaard én ter beschikking gesteld worden.

Dat werd dinsdagmiddag 14u Canadese tijd bekendgemaakt op een persconferentie. De vergadering die eraan vooraf ging, vond plaats in Montreal, op de hoofdzetel van ICAO, een agentschap in de schoot van de VN. ICAO had de verantwoordelijken van de luchtvaartmaatschappijen, van de luchthavens en van de luchtverkeersleiding uitgenodigd. Op de agenda stond: wat moet er veranderen om ervoor te zorgen dat luchtvaartmaatschappijen er zeker kunnen van zijn dat het luchtruim dat ze doorkruisen ook veilig is.

Bijna twee weken geleden werd een B777 van Malaysia Airlines neergehaald door een luchtdoelraket boven Oost-Oekraïne. Het toestel vloog op ruim 10 km hoogte via een route die nog door meer dan 90 procent van de sector gebruikt werd voor de oostwesttrafiek. En die dus veilig leek. Maar een handvol carriers, waaronder Korean Airlines, meed het gebied toen al. Beschikte Korean over meer info dan de anderen en zo ja hoe komt het dan niet iedereen evenveel informatie had? Dat was de inzet van de discussie in Montreal.

Maar ICAO heeft vandaag maar een beperkte rol en kan geen luchtruimte waar ook ter wereld sluiten. De organisatie wel die bevoegdheid geven, zou een wijziging van de geldende internationale regels vergen die dateren van de Eerste Wereldoorlog en die opgenomen zijn in de oprichtingsakte van ICAO. De organisatie zou dan gevoelige informatie moeten krijgen van zijn lidstaten over hun interne politieke en militaire aangelegenheden. Dergelijke ingreep is niet voor morgen, de VS hebben al laten weten dat ze niet van plan zijn te sleutelen aan het takenpakket van ICAO. 

De luchtvaartmaatschappijen, vertegenwoordigd door IATA, lieten eerder al weten dat ze dringend toegang willen tot 'neutrale informatie gebaseerd op objectieve criteria'. 'Luchtvaartbedrijven hebben geen CIA die voor hen werkt', aldus een bron bij IATA. 'Maar het zijn uiteindelijk wel de carriers die moeten beslissen of ze al dan niet vliegen, een beslissing die gebaseerd moet zijn op juiste informatie'.

'Toch zullen sommige landen nooit willen toegeven dat er een probleem is met hun luchtruim, ook als er werkelijk een is', aldus de bron. Zo hebben de Oekraïnse overheden op geen enkel ogenblik buitenlandse maatschappijen ontraden, laat staan verboden, de oostwestcorridor tussen West-Europa en Azië te gebruiken. Tot aan de ramp met de B777 waardoor 298 mensen het leven lieten.