‘GDF Suez dupeert Belgische fiscus en gemeenten'

‘Electrabel is geen melkkoe meer’, schreeuwde GDF Suez-topman Gérard Mestrallet het in juni vorig jaar uit in de krant Le Soir. Een duidelijke boodschap aan de Belgische regering. Vier jaar lang had de grote baas van de Franse energiereus geen interview meer gegeven in de Belgische pers. Maar het zat Mestrallet hoog. Terwijl Electrabel de voorbije vijf jaar volgens hem 2,2 miljard euro belastingen in ons land had betaald, moest het nu nog een ‘nucleaire bijdrage’ ophoesten van 480 miljoen euro. Door die monstertaks zou Electrabel in 2012 voor de eerste keer in tien jaar tijd in de rode cijfers duiken. Het moest dus maar eens gedaan zijn met het uitmelken van Electrabel, besloot de Fransman.

Op datzelfde moment legde de energiewaakhond CREG de laatste hand aan een vertrouwelijk rapport. Dat onthulde hoe het Franse GDF Suez zijn Belgische dochter Electrabel zelf als een melkkoe gebruikte. De explosieve berekeningen van de Creg brachten aan het licht hoe GDF Suez in 2012 honderden miljoenen euro’s te veel aanrekende voor de doorverkoop van gas aan Electrabel. Daardoor zijn zowel de Belgische fiscus als de gemeenten met Electrabel-aandelen bedrogen, luidt het.

Het rapport, dat op 26 juni 2013 klaar was, is nooit publiek gemaakt. Het is wel doorgespeeld aan verschillende leden van de regering, onder wie staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (sp.a). Daarop begon de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) een eigen onderzoek, omdat er volgens de fiscus ook sprake is van onaanvaardbare belastingontwijking. Eerstdaags zal de CREG zijn vaststellingen uitleggen aan de belastinginspecteurs.

De Tijd kon het explosieve rapport van de CREG inkijken. Hoewel de energiewaakhond voor zijn rapport niet alle nodige documenten van GDF Suez en Electrabel kreeg, zijn de berekeningen allesbehalve theoretisch. Ze zijn gebaseerd op de belangrijkste gascontracten van GDF Suez met Nederland en Noorwegen, vergeleken met de bekende prijzen van de concurrenten. Ook de Franse energiewaakhond bezorgde de CREG nuttige gegevens voor zijn onderzoek.

De prijsverschillen die de CREG blootlegt, zijn flagrant. In 2012 zou Electrabel voor zijn gas minstens 500 miljoen euro te veel hebben betaald aan zijn Franse moederbedrijf. Het gaat over 365 miljoen euro die Electrabel te veel betaalde voor gas die het aankocht bij het Franse moederhuis om zelf te gebruiken in zijn centrales of door te verkopen aan zijn Belgische klanten. Bovendien heeft Electrabel nog eens 135 miljoen euro te veel betaald voor zogeheten ‘flexibiliteitskosten’. Dat zijn de kosten om op piekmomenten meer gas te krijgen.

De meerkosten van een half miljard euro betekenen ‘een dubbel verlies voor de Belgische gemeenschap’, waarschuwt de CREG. Daardoor heeft Electrabel Customer Solutions, Electrabels verkoopfiliaal voor privéklanten en kmo’s dat de kosten doorgerekend kreeg, in 2012 een pak minder winst geboekt. En dus ook fors minder belasting op die winst in België betaald.

Maar ook de gemeenten die aandelen hebben in Electrabel Customers Solutions zijn bedrogen, benadrukt de CREG. Want ze hebben recht op 40 procent van de winst. Maar in 2012 dook Electrabel voor de allereerste keer in het rood, waardoor de gemeenten geen eurocent dividend kregen. Dat was een serieuze streep door de rekeningen van vier op de vijf gemeenten in België. Dat kwam boven op de prijs die de gemeenten al betaalden voor de debacles van Dexia en de Gemeentelijke Holding.

De enige partij die profiteerde van deze constructie zijn de aandeelhouders van GDF Suez, benadrukt de CREG. De belangrijkste aandeelhouder is de Franse staat (36,7%). Maar het onderzoek van de belastinginspectie kan nu uitmonden in een forse belastingclaim. Concrete taxaties zijn er nog niet en de CREG berekent nog volop of GDF Suez ook vorig jaar Electrabel heeft uitgemolken. Rekening houdend met een vennootschapsbelasting van 33,99 procent kan de claim minstens 170 miljoen euro bedragen. En dan is er nog geen sprake van eventuele belastingverhogingen en boetes.