Umicore op zoek naar opvolger 'stille' Grynberg

'Ik kan u geruststellen', begon Marc Grynberg (55) zijn Zoom-call over de resultaten en zijn vertrek als CEO met lichte ironie. 'Ik ben fysiek fit en volgens mijn entourage ook mentaal oké.'

Een persoonlijke reden waarom hij opstapt - zijn vertrek werd aangekondigd in de marge van de jaarcijfers - gaf hij niet. Hij zei alleen dat het na bijna 13 jaar CEO-schap tijd is voor iemand anders aan het hoofd van Umicore en dat in overleg met de raad van bestuur is beslist op zoek te gaan naar een opvolger.

'Toen ik in 2008 CEO werd, moest ik Umicore naar een volgend ontwikkelingsniveau brengen', zegt de handelsingenieur, die er in 1996 als controller begon. 'Ik heb het bedrijf getransformeerd tot een wereldleider in recyclage, 'clean technology' en schone mobiliteit met sterke marktaandelen, veelbelovende technologie en een sterke balans. Ik ben fier op wat ik heb bereikt. Dit is een goed moment om de stok door te geven aan iemand die het bedrijf naar een volgend niveau kan brengen.'

Grynberg mag fier zijn. Samen met zijn voorganger en huidig voorzitter Thomas Leysen maakte hij - sinds 2000 als financieel directeur en daarna als CEO - in twee decennia een moderne milieumultinational van het voormalige 'vervuilende' Union Minière. Umicore is een wereldleider in de productie van legeringen voor oplaadbare batterijen voor elektrische auto's en een van de belangrijkste producenten van katalysatoren van de wereld.

De recyclagesite in Hoboken - de roots van het bedrijf - vormde hij om tot het grootste recyclagebedrijf van edelmetalen ter wereld. De site was vorig jaar dé sterkhouder van de groep. Met dank aan de torenhoge prijzen van rodium, palladium en goud.

Om die groei te bereiken investeerde Grynberg honderden miljoenen euro's in nieuwe fabrieken voor de productie van batterijmaterialen, maar ook in Hoboken. Hij sleepte Umicore zonder veel kleerscheuren - door 'dik en door dun', zegt hij - door de crisissen van 2008 en 2011 en nu door het coronajaar 2020, dat hij afsluit met recordcijfers.

Charisma

Op de vraag of hij opstapt uit vrije wil of onder druk van de raad van bestuur, wil hij niet antwoorden. Sommigen plaatsen in elk geval kanttekeningen bij zijn CEO-schap.

Grynberg had niet het charisma van Leysen en was ondanks zijn perfecte drietaligheid niet echt een goede communicator. Vorig jaar lag hij zwaar onder vuur toen bleek dat kinderen in de buurt van de fabriek in Hoboken hoge loodwaarden in hun bloed hadden. Maar hij liet zijn fabrieksdirecteur de kastanjes uit het vuur halen.

Om dat probleem op te lossen trekt Grynberg 50 miljoen euro uit om omringende huizen op te kopen en een 'groene' buffer rond de fabriek op te trekken, een oplossing die sommigen de wenkbrauwen doet fronsen. 'Als het bedrijf zo technologisch vernuftig is, kan het zijn loodprobleem ook oplossen zonder huizen te laten verdwijnen', is te horen. Ook bij de neergang van Nyrstar - waarvan Umicore aandeelhouder was - liet Grynberg pas heel laat zijn stem horen.

Die voorzichtigheid - Grynberg is geen tafelspringer en wikt altijd zijn woorden - wordt hem niet door iedereen in dank afgenomen. Hij gaat er prat op dat de marktkapitalisatie van Umicore sinds zijn aantreden maal zeven is gegaan. Maar met de 'goudmijn' aan schone technologie die het in huis heeft, zou Umicore hét Europese boegbeeld moeten zijn van de elektrificatie in de autosector en de circulaire economie. 'Maar dat is het niet', is in analistenkringen te horen. Lees: onder Elon Musk zou het Umicore-aandeel veel hoger noteren.

Grynberg krijgt ook kritiek omdat hij zijn divisie batterijmaterialen - die de groeipool van de groep moest worden - niet op de gewenste koers krijgt. Hij investeerde 600 miljoen in twee fabrieken in China en Polen. Maar in Azië heeft hij af te rekenen met hevige concurrentie en prijsdruk, een toestand die nog wel even zal duren. In Polen is de afwerking van de fabriek door Covid-19 verschoven naar eind dit jaar.

Grynberg blijft echter positief. 'Er is een versnelling op komst in de elektrificatie van auto's. Veel autoproducenten vervroegen hun deadline voor een volledig geëlektrificeerd voertuigenpark van 2050 naar 2035. Nu is wereldwijd 7 procent elektrisch of hybride. Dat betekent dat nog 93 procent van de markt moet switchen. Dat is een gigantisch potentieel en daar zullen wij een belangrijke rol in spelen.'

Umicore gaat de capaciteit in Polen zeker nog opdrijven, zegt Grynberg. 'Maar we blijven voorzichtig en gaan de investeringen proberen te synchroniseren met de reële situatie.' In een mature markt is dat volgens hem makkelijk. 'In een markt die zich snel ontwikkelt, is dat een uitdaging. Daar moet mijn opvolger rekening mee houden. Hij moet dat groeiende marktpotentieel vastpakken en benutten.'

Tesla

Dat ook de grote batterijproducenten en vooral Tesla - dat Grynberg zeven jaar geleden nog een hype noemde - een graantje van die gigantische batterijlegeringsmarkt willen inpikken, is volgens de CEO niets om ongerust over te zijn. 'Iedereen heeft concurrenten. Dat hoort erbij.' Met die woorden wuift hij al jaren plannen van andere bedrijven weg. Meestal voegt hij eraan toe: 'We staan veel verder.'

Euforische uitspraken zijn niet aan hem besteed. Ook na het recordjaar 2020 blijft hij voorzichtig. 'We zijn het jaar sterk gestart, maar de visibiliteit blijft klein, al wordt 2021 waarschijnlijk nog beter.'

Wanneer Grynberg opstapt, is niet duidelijk. 'Dat hangt af van de vraag hoe snel mijn opvolger er is.' Wat hij daarna gaat doen, weet hij niet. 'Ik ben tot nader order 100 procent CEO van Umicore.'

Op de vraag naar zijn meest memorabele momenten wil Grynberg niet ingaan. 'Er waren er veel. Elke dag is verschillend. Maar als CEO moet je een solide constitutie hebben, over veel veerkracht beschikken en een hoge graad van sereniteit aan de dag leggen. Je niet laten meeslepen als het heel goed gaat, maar ook niet panikeren als het slecht gaat.' Hopelijk kan zijn opvolger daar iets mee.