België voert onderzoek naar Chinese Huawei

Het Centrum voor Cybersecurity (CCB), dat onder eerste minister Charles Michel (MR) valt, gaat na of de overheid Huawei van onze markt moet weren. Het bedrijf is de netwerkleverancier van de operatoren Proximus en Orange Belgium.

Andere landen, de VS op kop, waarschuwen al jaren dat de netwerkapparatuur van Huawei voor de Chinese overheid en haar leger de deur openzet voor spionage. Tot op heden bleef het bij verdachtmakingen, bewijzen zijn niet geleverd.

Zaterdag arresteerden de Canadese autoriteiten in Vancouver Meng Wanzhou, de financieel directeur van Huawei. Dat gebeurde op vraag van de VS. Ze wordt ervan verdacht de handelssancties tegen Iran te hebben geschonden. De arrestatie voedt de vrees dat de handelsoorlog opflakkert.

Het is het voorlopige hoogtepunt van een uitdijende campagne tegen de multinational die 31 jaar geleden werd opgericht door Ren Zhengfei, een oud-officier van het Chinese leger én de vader van de gearresteerde Meng. Almaar meer landen kijken kritisch naar de netwerkapparatuur van Huawei. Dat komt omdat 5G-netwerken, die tal van landen binnenkort beginnen uit te rollen, nog meer dan de vorige generaties technologie voor supersnel internet, bijzonder kritische infrastructuur zijn. Er zullen miljarden toestellen, machines en auto’s mee verbinden.

België niet de eerste

De Amerikanen waren de eersten om Huawei, een van de grootste leveranciers voor netwerkapparatuur ter wereld, de deur te wijzen. Dat gebeurde zeven jaar geleden al, toen Barack Obama nog president was. De Chinezen wilden toen 3Leaf Systems overnemen, een kleine Amerikaanse producent van netwerksoftware. Later volgde een verbod voor mobiele operatoren als AT&T, het ruimtevaartagentschap NASA en de ministeries van Justities en Handel om met het Chinese bedrijf in zee te gaan.

Ondertussen hebben ook Australië en Nieuw-Zeeland hun vertrouwen in de Chinese telecomleverancier opgezegd, omdat de Chinese overheid en het leger via zijn netwerken zouden kunnen spioneren. Al zijn daar tot op vandaag nooit bewijzen voor geleverd.

Experts snappen niettemin waarom die landen geen risico nemen, al voegen ze er in één adem aan toe dat niet alleen de Chinezen mogelijk spioneren. Telecomnetwerken zijn vandaag te vergelijken met computers, zegt Bart Preneel, professor in cryptografie - methodes van dataversleuteling - aan de KU Leuven. ‘Als je de controle hebt, kan je alles doen: bijvoorbeeld berichten omleiden of bepaalde pakketten in de systemen injecteren.’

‘Bovendien voeren technologiebedrijven voortdurend updates door, waardoor op elk moment een achterpoort of kwetsbaarheid kan worden ingebouwd. Ook Amerikaanse bedrijven zoals Cisco en Juniper zijn al betrapt op het inbouwen van zulke kwetsbaarheden. Het is dan altijd de vraag of dat een fout is of kwaad opzet.’

Reputatie

De Chinezen hebben hun reputatie tegen, merkt Preneel op. Bij een bezoek van een medewerker van hem aan China zat de harde schijf plots omgekeerd in zijn laptop. ‘Ze hebben minder scrupules en durven gerust in te breken in hotelkamers of harde schijven uit te lezen.’ Opvallend: Huawei werkte de afgelopen jaren samen met de Britse veiligheidsdienst GCHQ aan de veiligheid van zijn routers. Dat is de geheime dienst die tot 2013 inbrak bij Proximus-dochter BICS voor afluisterpraktijken.

De Britten, zelf geen heilige boontjes, weten dus maar al te goed waar Huawei technologisch toe in staat is. Het hoofd van de Britse geheime dienst MI6, Alex Younger, verklaarde begin deze week dat het VK moet beslissen of het het voorbeeld van de VS en Australië volgt. Hij zei dat 5G het moeilijker maakt de technologie van Huawei te monitoren. In Canada volgde eenzelfde waarschuwing van de geheime dienst CSIS.

BT, het voormalige British Telecom, besliste dat het Huawei binnen twee jaar zal verwijderen uit de kerninfrastructuur van zijn 3G- en 4G-netwerken. Volgens de krant Financial Times heeft BT de Chinezen ook uitgesloten van de biedingen om technologie te leveren voor zijn 5G-netwerk. Maar dat ontkent Huawei. Het heeft voor BT al een 5G-testnetwerk uitgerold in Londen. ‘Dat akkoord blijft intact’, verklaarde Huawei.

In Nederland ziet de regering-Rutte erop toe dat de Chinezen niet te veel macht krijgen bij de aanleg van een 5G-netwerk. Voor de voorloper 4G is Huawei de leverancier van de Nederlandse marktleider KPN. De Nederlandse regering werkt tegen volgend jaar een strategie uit over hoe wordt omgegaan met Chinese staatsbedrijven die geïnteresseerd zijn in Nederlandse technologische start-ups.

Nokia

In ons land is Huawei al tien jaar de uitverkorene van Proximus en Orange Belgium voor de basisstations van hun netwerken. Telenet koopt zijn telecomapparatuur vooral bij het Chinese ZTE. Wordt hier met de komst van 5G kritischer naar de Chinese spelers gekeken? Nee, zeggen de operatoren. ‘De veiligheidsvereisten zijn sowieso heel streng bij de keuze van een leverancier. Er is ook geen richtlijn van de Belgische of Europese overheid of van de Staatsveiligheid over de herkomst van de leverancier’, luidt het bij Orange Belgium.

Die richtlijn is wel op komst, leert navraag bij het CCB. ‘We hebben recent via nationale en internationale kanalen objectieve studies opgevraagd die aantonen dat het gebruik van Huawei-technologie risico’s met zich meebrengt’, zegt Miguel De Bruycker, de topman van het CCB. ‘We hebben zowel academische, civiele als overheidsinstanties gecontacteerd.’ Het doel is een eigen, objectieve risicoanalyse uit te voeren. ‘Om voor ons land een gefundeerd advies uit te brengen over Huawei’, besluit De Bruycker.

Waarom schiet België nu pas in actie? De Bruycker: ‘De kwestie is inderdaad enkele jaren geleden opgedoken. Eerst hebben een aantal landen Huawei geweerd bij hun overheidsdiensten. Maar nu ze dat ook voor de uitrol van het 5G-netwerk voor supersnel mobiel internet doen, willen we graag de evaluaties lezen die die beslissingen staven. We hopen die documenten nog dit jaar te krijgen.’ 

Telenet verklaarde woensdag tijdens zijn investeerdersdag dat het een plan B heeft als het zijn leverancier ZTE moet dumpen. Dat laatste zou goed nieuws zijn voor het Finse Nokia of het Zweedse Ericsson, de belangrijkste concurrenten van ZTE en Huawei. Een decennium geleden domineerden de twee Scandinaviërs nog de netwerkmarkt. Daar kwam verandering in toen Huawei in 2005 BT binnenhaalde en vanuit het VK Europa veroverde met goedkopere producten. Het verklaart waarom Nokia en Ericsson vandaag grotere marges boeken in de VS, waar de Chinezen worden geblokkeerd.

Minister van Telecom Alexander De Croo (Open VLD) reageert dat we niet alleen de Chinezen in de gaten moeten houden. ‘Er zijn nog andere landen die technologie leveren en kunnen spioneren. Tot op vandaag is er maar één duidelijk spionagedossier geweest. Dat ging niet over Chinezen, maar Britten.’ Daarmee verwijst hij naar de hacking bij Proximus. De Croo voegt nog toe dat Huawei geen leverancier is van de overheid. In 2016-2017 hebben de federale overheidsdiensten Justitie en Sociale Zekerheid wel 580 smartphones van het bedrijf gekocht.