China verbaast met eerste flatgebouw uit 3D-printer
Het Chinese bedrijf WinSun heeft in 24 uur een flatgebouw van vijf verdiepingen en 1.100 vierkante meter geprint. U leest het goed ja, geprint. Disruptie in de bouwsector.
WinSun bouwde vorig jaar al 10 huizen met 3D-printers, en dat in 24 uur. Nu gooit het bedrijf uit Shanghai hoge ogen met een flatgebouw in Suzhou, aan de Chinese oostkust. Inclusief decoratieve elementen, aan de binnen- en de buitenkant. Klik hier voor foto's van het gebouw.
WinSun maakte in Suzhou een oud flatgebouw met de grond gelijk en maalde de brokstukken fijn. Met dat residu, sneldrogende cement en een speciale verharder maakten de ingenieurs vervolgens een 'inkt' voor de 3D-printers. Machines van 6,6 meter hoog, 10 meter breed en 40 meter lang.
WinSun printte de grote onderdelen in zijn hoofdkwartier in Shanghai en versterkte ze op de bouwsite met stalen constructies. De muren worden hol geprint zodat ze achteraf kunnen worden gevuld met isolatie of kabels.
Het 3D-verhaal zet de bouwsector op zijn kop. De bouwtijd krimpt met 50 à 70 procent, er is 30 tot 60 procent minder bouwafval en de arbeidskost daalt met 50 à 80 procent. De bouwkost van het flatgebouw uiteindelijk 140.000 euro.
Wordt 3D-printing de nagel aan de doodkist van klassieke bouwbedrijven? 3D-specialist Mario Fleurinck - die recent opstapte bij de 3D-printerfabrikant Melotte en nu aan een eigen bedrijf werkt - meent van niet: 'De vraag naar huizen in China is zo groot dat 3D-printing dat niet alleen kan bolwerken', zei hij aan Radio 1-programma De Ochtend.
Maar China maakt hiermee zeker en vast een statement dat kan tellen. Drie jaar geleden werd dit project nog als science fiction beschouwd. Fleurinck denkt dat de technologie in Europa kan worden gebruikt om bouwconcepten uit te denken. 'Bijvoorbeeld: als je een gebouw met koude stroom naast een met warme stroom zet, krijg je een natuurlijk airco-effect en spaar je energie uit.'
WinSun droomt ondertussen al van een volgend project: een grote brug of een wolkenkrabber. The sky is duidelijk de limit voor de Chinezen.
Prefab
Volgens Marc Lambaerts, manager van het onderzoekscentrum FabLab van de KULeuven spelen de Chinezen nog steeds een beetje vals doordat ze het gebouw niet ter plaatse printen, maar de prefab constructieplaten naar de bouwsite transporteren, waar ze eenvoudig in elkaar worden geplaatst. ‘Door ter plaatse te printen zouden revolutionaire architecturale vormen geconstrueerd kunnen worden, gebaseerd op bijvoorbeeld bacteriën en virussen, maar die techniek is nog lang niet kostenefficiënt. Het printen van prefab onderdelen die later op de bouwwerf in elkaar worden geplaatst kan veel eerder kostenbesparend zijn en concurrentie bieden voor de traditionele bouwmethode.’
'Met 3D-print gebouwen wordt het zelfs mogelijk om een selfie-gevel te maken, zodat je huis de vorm heeft van je eigen gezicht.'
Volgens Lambaerts staat het beton-printen nog in zijn kinderschoenen. Hij twijfelt ook aan de stabiliteit van de Chinese snelbouwconstructie. ‘Het zou niet de eerste keer zijn dat in China een kleine aardbeving een muurtje wegvaagt. Door de laksere veiligheidsnormen is in China een ietsje meer mogelijk.’
Nederlandse concurrentie
Ook onze Noorderburen werken volop aan hun eigen 3D-geprint gebouw. Met een printer ter grote van een container bouwt het architectenbureau DUS in Amsterdam aan een grachtenpand. De bouw zou zo'n drie jaar duren.
Hedwig Heinsman, medeoprichter architectenbureau DUS
In Amsterdam gebruiken jullie een andere techniek dan de Chinezen?
‘In tegenstelling tot de Chinezen printen wij wel ter plaatse. Bezoekers kunnen in Amsterdam zelfs komen kijken naar de bouwwerf waar iedere dag een nieuw stukje geprint wordt. Dat ze zich in China beperken tot het printen van onderdelen is logisch. Het is een complete misvatting dat het voordelen heeft om een huis in één geheel te printen, want dan zou je enorme printers nodig hebben die niet over de weg kunnen worden vervoerd. Compactere verplaatsbare printers en compacte geprinte bouwdelen zijn veel efficiënter. Maar terwijl ze in China veeleer snelle prefab stukken printen, kijken wij naar de mogelijkheden om te innoveren en unieke vormen te kunnen creëren en speelt snelheid minder een rol. Binnen twee jaar zal ons gebouw klaar zijn.’
Aan welke revolutionaire vormen denkt u?
Ik hoor steeds dat de Belg met een baksteen in de maag geboren wordt. Met 3D printers wordt het mogelijk om bijvoorbeeld een selfie-gevel te maken met de vorm van je eigen gezicht.
Wanneer word een geprint gebouw efficiënt?
Binnen een aantal jaar zal het kostenconcurrerend zijn met een paar bestaande bouwtechnieken. We zien dat het sneller gaat dan verwacht. Maar 3D print hoeft de traditionele bouw niet geheel te vervangen. Beiden kunnen elkaar perfect aanvullen met bijvoorbeeld traditionele bouwmethoden voor de ruwe hoogbouw, terwijl 3D print voor de invulling en verfraaiende elementen kan zorgen. Op sommige beroepsgroepen zal het wel zijn impact hebben. Een metselaar zal misschien eerder een scripter of programmeur worden.
Jullie werken niet in beton.
Wij ontwikkelen een nieuw bouwmateriaal, een bio-kunststof op basis van lijnzaadolie. Dat materiaal is sterk en tegelijk lichtgewicht. Het zorgt voor een CO² reductie van 70 procent ten opzichte van beton en is herbruikbaar. Daardoor is het bijvoorbeeld geschikt om tijdelijke woningen te printen, die daarna gerecycleerd kunnen worden en op een andere plaats weer worden opgebouwd.