Voedingsbedrijven krimpen voor het eerst in tien jaar

Voor het eerst in tien jaar gingen de Belgische voedingsbedrijven er vorig jaar op achteruit. De verkoop daalde met 0,8 procent naar 51,8 miljard euro. ‘De vorige krimp was in 2009 tijdens de crisis’, zegt Jan Vander Stichele, de voorzitter van Fevia, de federatie van de voedingsbedrijven.

Bedrijven investeerden ook minder in innovatie en fabrieksuitbreidingen. Daar spendeerden ze 1,6 miljard euro aan, 6,7 procent minder dan in 2017. ‘Door onzekerheid over de toekomst van de economie zijn bedrijven voorzichtiger geworden.’

Het aantal jobs steeg wel. Eind 2018 werkten 92.743 mensen in de voedingsindustrie, 2,2 procent of 2.000 mensen meer dan een jaar eerder. De sector blijft de grootste industriële werkgever van België. De groei is te danken aan de taxshift, die de loonkosten verlaagde.

Jobgroeimotor

De jobgroeimotor kan in de komende jaren wel eens sputteren, vreest Fevia-CEO Bart Buysse, verwijzend naar de lagere investeringen. ‘Doorgaans investeren bedrijven eerst in hun infrastructuur en pas nadien nemen ze mensen aan.’

Hoe komt het dat de voedingsindustrie na een jarenlange groei sputtert? Vooral doordat Belgen minder spenderen aan voeding en de export de binnenlandse krimp niet langer compenseert. De verkoop aan het buitenland steeg vorig jaar 3,5 procent, maar dat is minder dan de groei van 7,5 procent in 2017 en het gemiddelde van 5 procent in de voorbije tien jaar.

De binnenlandse verkoop daalde in euro’s met 5,3 procent. Dat heeft grote gevolgen, want bijna de helft van hun producten verkopen de Belgische bedrijven in ons land. Wellicht verkochten ze ook minder qua volume, de inflatie indachtig. Cijfers heeft Fevia niet. Volgens de Nationale Bank werd voeding voor consumenten in 2018 2,7 procent duurder. De inflatie op de groothandelsprijzen van voeding is niet bekend.

Grensaankopen

De grote schuldige van de achteruitgang is het aantal grensaankopen, zegt Fevia. In 2018 gaven Belgen volgens het onderzoeksbureau GfK 4,6 procent meer uit in supermarkten in de buurlanden. In vergelijking met 2008 is sprake van een stijging van 43,4 procent.

‘Voeding is in ons land 10 tot 15 procent duurder dan in de ons omringende landen’, zegt Buysse. ‘Dat komt door de lasagne aan taksen die de regeringen hebben ingevoerd.’ Hij verwijst naar de suikertaks, die ook geldt voor dranken zonder suiker, en de gestegen accijnzen voor alcohol.

‘We roepen de nieuwe regering op iets te doen aan onze competitiviteit, anders komt de sterke positie van België in het gedrang.’