Tijd om de onderwereld uit te roken

Beeldt u zich in dat u als politicus een maatregel kunt nemen waarvoor twee derde van de bevolking u zou steunen. Na de invoering van de maatregel daalt de criminaliteit, komen miljoenen onschuldige gevangenen vrij, stijgen de belastingontvangsten en krijgt de georganiseerde misdaad een klap. Wat houdt u dan tegen om die maatregel te nemen?

Een recente peiling van het Pew Research Center toont dat 62 procent van de Amerikanen gewonnen is voor een legalisering van cannabis. Bij Democratische kiezers liep het aandeel voorstanders op tot driekwart en zelfs bij Republikeinen was een nipte meerderheid voorstander. Dat komt overeen met een - iets minder wetenschappelijke - peiling die een tijd geleden werd georganiseerd op de website van Het Laatste Nieuws. Grosso modo twee derde van de deelnemende Vlamingen bleek voorstander van legalisering.

Toch roept de legalisering van cannabis bij een minderheid nog altijd grote weerstand op. Het belangrijkste argument van de tegenstanders is paternalisme: mensen moeten tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Een verbod is volgens sommigen de beste manier.

De realiteit is dat mensen altijd en overal op zoek gaan naar genot. Of het nu over wijn, lekker eten, alcohol of een sigaar gaat, genot behoort tot de menselijke cultuur. En ja, in grote hoeveelheden is geen enkel genot gezond. Maar het is een illusie te denken dat de zoektocht stopt met een verbod.

50 miljard dollar

Het ultieme doel van overheidsbeleid moet zijn: burgers helpen overwogen keuzes te maken op basis van correcte informatie. De calorievermeldingen op voeding, de informatiecampagnes over gezond eten en de bijsluiters bij medicijnen passen in dat idee. Er wordt zelfs gesensibiliseerd voor producten met een moeilijke maatschappelijke context. Zo betalen de Belgische brouwers de Bob-campagnes en moedigen ze ook zelf verantwoord alcoholgebruik aan.

Door een product uit het duister te halen verplicht je de producenten zich te laten reguleren, te taxeren en mee te informeren. Een verbod op een product gaat er altijd van uit dat mensen zelf niet in staat zijn om beslissingen te nemen.

Overgewicht, alcoholmisbruik, roken of misbruik van pijnstillers en slaapmiddelen leiden stuk voor stuk tot veel meer menselijk leed en maatschappelijke kosten dan het gebruik van cannabis. Toch zijn frisdrank, alcohol, pijnstillers, koffie of sigaretten perfect legaal in België. Maar uitgerekend omdat ze toegelaten zijn, kan de overheid reguleren, taxeren, sensibiliseren of zelfs distribueren.

In de Verenigde Staten hebben ze dat intussen begrepen. De ene na de andere staat laat het medicinale gebruik van cannabis toe en steeds meer staten voeren ook het recreatieve gebruik in. Alleen in de VS wordt het jaarlijkse marktpotentieel van cannabis - medicinaal én recreatief - op meer dan 50 miljard dollar geschat. De twee markten professionaliseren en groeien er overigens in sneltreinvaart.

Dichter bij huis, in Nederland, heeft het nieuwe kabinet een aanzet gegeven tot de gereguleerde teelt van cannabis. En ook in Catalonië worden de productie en de consumptie binnenkort legaal.

Al Capone

Als alle voordelen toch zo duidelijk zijn, wie heeft dan baat bij een volgehouden cannabisverbod? De onderwereld. Die wordt steeds rijker omdat ze hoge winstmarges kan boeken op een verboden product van vaak twijfelachtige kwaliteit. Het is de illegaliteit die de prijs opdrijft. Het beste voorbeeld was Al Capone. De maffiabaas werd pas steenrijk en machtig toen de Amerikaanse overheid in de jaren twintig de productie en de consumptie van alcohol verbood. Een explosie van geweld en bloedvergieten was het gevolg.

De drugsoorlogen die nu in onder meer Mexico worden uitgevochten, zijn een gevolg van de illegaliteit van diezelfde drugs elders ter wereld. Tegelijk is drugshandel nog altijd een fabelachtige financieringsbron van misdaad en terreur. En dan hebben we het nog niet over de miljoenen Amerikanen die in de cel zitten voor wat eigenlijk een ‘victimless crime’ is.

Meer vrijheid voor burgers, meer belastingopbrengsten, minder misdaad en een nieuwe bloeiende sector erbij. Dames en heren politici, waar wachten jullie op?