Brexithorror

Stel dat er alsnog een harde brexit komt, zonder afspraken. Op basis van de angstkreten van onze werkgevers lijkt een snelle brexit suïcidaal. Kondigt men voor ons land geen verlies van meer dan 40.000 arbeidsplaatsen aan bij een harde brexit? Ja, maar het is niet omdat het aangekondigd wordt dat het zomaar geloofwaardig is. Het botst immers met het gezond verstand en met onderzoek naar de langetermijneffecten van internationale handel.

Wat fluistert het gezond verstand ons in? Dat een brutale brexit zorgt voor een vrachtwagenfile in Dover of Calais is niet uit de lucht gegrepen. Maar daar een blijvende verlamming van de handel op het Kanaal uit afleiden is dat wel. Ja, de distributiekanalen zullen verstoord worden. Maar we slagen er toch ook in Japanse en Koreaanse wagens tot bij ons te brengen en productieketens te organiseren met landen die geen deel uitmaken van de interne markt?

Er wordt gevreesd voor een tekort aan medicijnen, maar is dat ook maar een béétje plausibel? Is het niet meer 'gematigd' te denken dat indien de Engelsen de keuze hebben tussen patiënten laten lijden en het binnenlaten van pillen en spuiten zonder nationale controle, ze de voorkeur zullen geven aan dat laatste? De Engelsen waren niet per se rationeel door in juni 2016 voor de brexit te stemmen, maar pragmatisme zal overwinnen bij het beheersen van de gevolgen.

Wat vertellen studies ons over de gevolgen van de brexit? In zijn midden september gepubliceerde conjunctuurvooruitzichten schat de OESO de cumulatieve kosten van een harde brexit over een periode van drie jaar op 3% van het bbp voor het Verenigd Koninkrijk en op 0,6% voor de rest van de Europese Unie. 0,6% over 3 jaar, dat is 0,2% per jaar gedurende 3 jaar. Positief nieuws kan je dat niet noemen, maar het lijkt toch beperkt in verhouding tot andere economische gevaren. Voor 2019 verwacht de OESO een groei van 1,1% tegenover 1,9% vorig jaar. Dat is een verschil van 0,8 procentpunt in één jaar.

Let ook op de verhouding tussen de cumulatieve gevolgen aan beide zijden van het Kanaal: 3% aan hun kant en 0,6% aan de onze. Een verlies van 5 voor het VK komt dus overeen met een verlies van 1 voor de rest van de Unie. Dit weerspiegelt de handelsstromen: de uitvoer van het VK naar de rest van de Unie bedraagt ​​12,5% van hun bbp, terwijl de uitvoer van de 27 landen naar het VK goed is voor 2,5% van het bbp. Het is een belangrijke veiligheidsklep. Er is alle reden om te denken dat de Britten de situatie zullen aanpakken voor het de Unie écht pijn begin te doen.

De beperkte macro-economische gevolgen op de handel met het VK hoeft ons niet te verbazen. De meest ernstige schatting van de vermeende voordelen van het ter ziele gegane Amerikaans-Europese handelsakkoord (TTIP, Transatlantic Trade and Investment Partnership) was een cumulatieve toename van het bbp met 0,5% over een periode van 15 jaar. (Ecorys-studie, mei 2016).

De effecten van de internationale handel zijn overroepen. Timothy Taylor, redacteur van het Journal of Economic Perspectives, vatte het recent goed samen: ‘Voorstanders van internationale handel zijn geneigd de voordelen te overdrijven, tegenstanders de nadelen.’ (The Perils of Overstating Benefits and Costs, Conversable Economist, 30 september 2019).

Het lijkt erop dat niet zozeer de brexit zelf de kost van de brexit laat oplopen, maar wel de horrorverhalen die gelanceerd worden over de economische effecten op middellange termijn. Dat leidt tot vertrouwensverlies en verkramping van de investeringen. We moeten niet ontkennen dat de brexit zand zal strooien in het raderwerk van de internationale handel en dat bedrijven zich dienen voor te bereiden, maar paniek zaaien?