En wat als Trump klimaat als een zakelijke buitenkans zou zien?

Door Serge de Gheldere, oprichter en CEO van Futureproofed, een adviesbureau dat bedrijven en overheden helpt waarde te creëren door de transitie naar een fossielvrije samenleving te versnellen

Nog maar één belangrijke politieke partij trekt de klimaatverandering in twijfel. Maar die partij leidt wel het belangrijkste politieke orgaan ter wereld. Het kabinet van Donald Trump is op dat vlak een rariteitenkabinet, met enkele zeldzame fossielen.

Trump stelt dat klimaatverandering een Chinese leugen is om de Amerikaanse maakindustrie een loer te draaien. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Rex Tillerson, is én een opwarmingsontkenner én, via zijn vorige werkgever Exxon, een van de grootste vervuilers ter wereld. Niet zo lang geleden zei hij nog ‘The world is going to have to continue using fossil fuels, whether we like it or not.’ Tillerson is persoonlijk bevriend met de Russische president Vladimir Poetin.

Het hoofd van het Amerikaanse milieuagentschap (EPA) is de rabiate klimaatontkenner Scott Pruitt, een hardcore promotor van steenkool die in Oklahoma verschillende processen tegen het EPA gevoerd heeft. Vicepresident Mike Pence ten slotte schreef in 2012 op zijn blog dat roken geen kanker veroorzaakt. Ja, echt waar.

Een topteam dus. Overal lezen we dat de economische werkelijkheid Trump zal inhalen en dat hij de vooruitgang niet kan tegenhouden. Echt? Als Trump dat wil, kan hij heel veel schade aanrichten.

In een opmerkelijke toespraak in 2015 waarschuwde Mark Carney, de gouverneur van de Britse centrale bank, beleggers voor de financiële risico’s die voor ons liggen: de opwarming van de aarde onder 2 graden houden leidt ertoe dat de overgrote meerderheid van de olie-, gas- en kolenreserves ‘onbruikbaar’ wordt.

Koolstofzeepbel

Als fossiele brandstoffen niet meer ontgonnen kunnen worden, zijn ze ook niet veel meer waard. Het verschil tussen de waardering (perceptie) en de reële waarde van activa (vastgoed, bedrijven, fossiele energiereserves) leidt tot een zeepbel. Die zal springen zodra de winst van de fossiele industrie niet meer als betrouwbaar gezien wordt.

Misschien is een van de hoofddoelen van de regering-Trump het uitstellen van klimaatactie in een poging de schijn hoog te houden dat de fossiele energie-industrie wél nog lang en veel winst kan genereren. Dat zou Trumps buddy’s, in het bijzonder Rex Tillerson, bijzonder goed uitkomen. Op die manier kunnen ze winst proberen te halen uit de laatste druppels olie.

Wie meer dan Rusland heeft baat bij het ophouden van de schijn van de gezondheid van de fossiele industrie? Rusland is een stagnerende petrostaat. De Russen hebben veel te verliezen bij het springen van de koolstofzeepbel. Als de perceptie opgehouden wordt, kunnen grote fossiele infrastructuurwerken groen licht krijgen en zijn de Russen tijdelijk back in business.

Klimaatactie uitstellen leidt ertoe dat Amerika alleen komt te staan, het is onpatriottisch en niet-businessminded.

Welvaart

Nochtans zijn de bedrijven voorstander van actie. Meer dan 600 Amerikaanse bedrijven, waaronder Campbell Soup, Johnson & Johnson, Monsanto, eBay, Levi Strauss, IKEA, DuPont, General Mills, HP, VF Corp, Unilever en Staples, schreven Trump vorige week nog eens aan met de boodschap dat een terugtrekking uit het klimaatakkoord van Parijs de Amerikaanse welvaart in het gedrang zou brengen.

Volgens Bloomberg New Energy Finance wordt vanaf vandaag tot en met 2040 11.400 miljard dollar geïnvesteerd in energieopwekking. Daarvan gaat 2.100 miljard naar fossiele brandstoffen en een verbazingwekkende 7.800 miljard naar hernieuwbare energie.

Hernieuwbare energie lijkt het wegens puur economische redenen te zullen halen. In sommige zuidwestelijke Amerikaanse staten kunnen nieuwe windparken worden gebouwd voor slechts 22 dollar per MWh en zonne-energieprojecten voor minder dan 40 dollar. Ter vergelijking: de gemiddelde kostprijs van aardgas uit de VS is 52 dollar/MWh en voor steenkool 65 dollar. Trump wil steenkool ontginnen, maar wie gaat betalen om het te verbranden?

Dit is dé zakenopportuniteit van de eeuw. Trump, show us what you’ve got!

Misschien kan Trump zijn America First-energieplan upgraden naar America First-hernieuwbaar energieplan, en zo duizenden mijnwerkersjobs duurzaam redden die anders gedoemd zijn te verdwijnen. En die mensen aan het werk zetten bij de gigantische infrastructuurwerken die nodig zijn om over te stappen naar een decentraal, slim en hernieuwbaar energiesysteem voor de 21ste eeuw.

Nationale belangen

In het eerste optreden van een Chinese president in Davos heeft Xi Jingping andere landen gewaarschuwd voor het blindelings nastreven van hun nationale belangen. Een duidelijke verwijzing naar het America First-beleid van Trump. Diens enge focus op Amerikaanse belangen schept een wereldwijd vacuüm. China lijkt te popelen om dat op te vullen.

Er is nog een tweede opportuniteit voor Trump. De VS en China kunnen een deal sluiten om een koolstofbelasting en een dito dividend af te spreken. Een jaar na jaar stijgende koolstofbelasting bij de productie of de import van fossiele brandstoffen, waarvan de opbrengst integraal en in gelijkwaardige dividenden naar iedere volwassen bewoner vloeit. Beide landen kunnen wereldwijd de leiding nemen in koolstofarme producten en koolstofarme energie en daarbij hun eigen markten versterken.