Europese lng-honger maakt slachtoffers in Azië

Afgelopen zomer rezen de gasprijzen in Europa de pan uit. Onzekerheid over voldoende (Russische) aardgasleveringen dreef de gasprijs naar een beangstigend hoogtepunt van 342 euro per MWh. De gasprijs daalde sindsdien, mee dankzij een warm najaar, een milde winter, een verminderde gasconsumptie en goed gevulde gasvoorraden. De rampscenario’s waarvoor energie-experts in de zomer waarschuwden, werden vermeden. Maar de Europese meevaller heeft verstrekkende gevolgen voor andere landen.   

Na de Russische inval in Oekraïne heerste een paniekstemming in Europa. De zoektocht naar aardgas, vooral lng, kreeg een centrale rol in het beleid van de Europese landen. Berlijn moest met spoed op zoek naar lng en sloot verschillende deals met onder andere Qatar, de VS en de Verenigde Arabische Emiraten.

Ook andere Europese landen gaan op jacht naar lng, maar van een gezamenlijke aanpak is geen sprake. Ieder land sluit eigen deals en beconcurreert elkaar. Deze Europese zoektochten en concurrentiestrijd drijven de gasprijzen wereldwijd hoger. Lng, normaal bedoeld voor de Aziatische markt, wordt massaal aan Europa verkocht. Op een gegeven moment lagen de lng-tankers zelfs te wachten om hun kostbare lading in Europese havens te lossen.

Terwijl Europa recordvolumes aardgas importeert, kunnen andere landen, zoals Pakistan, Bangladesh en India, niet concurreren met de prijzen die Europa betaalt. Bengalezen en Pakistanen hebben dagelijks te maken met (georganiseerde) stroomstoringen door het tekort aan lng. Om kosten en aardgas te besparen sluit Pakistan ’s nachts het stroomnet af. Vorige week lukte het Pakistan niet om het net weer 's ochtends weer op te starten. Het duurde 24 uur voordat de situatie weer onder controle was.

Gas in zakken

In de Zuid-Pakistaanse stad Karachi worden aardgasleveringen om te koken beperkt tot enkele tijdsblokken. Winkels zouden gas in plastic zakken verkopen, met desastreuze gevolgen voor de gebruikers. Het lijkt erop dat die problemen van lange duur zijn voor Pakistan. Een oproep voor lng resulteerde in geen enkele reactie van lng-producenten, waardoor Pakistan dit jaar waarschijnlijk opnieuw geen lng kan kopen.

Ook China ondervindt de gevolgen van de Europese koopzucht. Er is geen geld om het duurder geworden lng te kopen, vanwege de hoge prijs van lng en het strenge covidtestbeleid. In het Chinese binnenland kunnen woningen niet verwarmd worden. Terwijl Europa profiteert van een milde winter, heeft China te maken met koudere temperaturen dan normaal. Afgelopen week gingen de temperaturen ver onder het vriespunt, met -50 graden Celsius in het noorden van het land.

Het gebrek aan gas - en daarmee ook elektriciteit - in die landen leidt tot een economische krimp. Winkels sluiten eerder en de kosten van het levensonderhoud stijgen. Dat leidt tot onrust. In Bangladesh vielen drie doden bij demonstraties tegen de stroomonderbrekingen en de stijgende prijzen. Pakistan balanceert al langer op de rand van de economische afgrond en steunt op financiële bijdragen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

De problemen van Pakistan worden nog verergerd door overstromingen ten gevolge van de klimaatverandering, waaraan Europa flink heeft bijgedragen. De overstromingen veroorzaakten voor miljarden schade. Ze leidden tot een verlies van landbouwgrond en vee, waardoor het land gedwongen wordt tot dure voedselimporten. De hoge energiekosten komen daar bovenop. De gevolgen van onze energiecrisis kunnen de fragiele stabiliteit in de regio ondermijnen.  

De verstrekkende gevolgen van de Europese lng-honger worden vaak onderbelicht in de Europese media of lijken aanvaardbaar voor de regeringen. Het Duitse parlementslid Christian Leye (Die Linke) geeft aan dat Duitsland niet van plan is van strategie te veranderen en meedogenloos lng blijft kopen.

Het toont de ongelijkheid in de wereld aan. Terwijl Europa lng-terminals uit de grond stampt om nog meer lng te importeren en zijn burgers compenseert voor de hoge energieprijzen, gaan de lichten in Azië letterlijk uit. Dat benadrukt nogmaals de noodzaak van een versnelde groene-energietransitie in Europa waar zovelen voor pleiten. Ze zou ademruimte creëren voor Aziatische landen op de lng-markten en een beleid promoten dat humaner is dan het huidige ‘Europa eerst’, dat de lng-markt lijkt te regeren.