Heffing op meerwaarden op aandelen is slechte belasting

Door Roland Duchâtelet, voorzitter van Melexis en van voetbalclub Standard

De belasting op vermogen bedraagt ongeveer een vijfde van alle belastingen in dit land. Is naast de belasting op winst, op dividenden en rente, de beurstaksen, de liquidatiebonus en de erfenisrechten een belasting op meerwaarde op aandelen nog wenselijk?

Belastingen moet je met drie criteria tegen het licht houden:

1. Hoe groot is de (administratieve) kostprijs van het innen, zowel bij de overheid als bij de belastingplichtige, in verhouding tot de opbrengst?

2. In hoeverre kunnen belastingen ontweken worden of kan ermee gefraudeerd worden?

3. In hoeverre zijn belastingen sociaal-maatschappelijk schadelijk, of net een goede zaak? Zo zijn belastingen op laaggeschoolde diensten erg schadelijk en belastingen op tabak en milieuvervuilende producten sociaal wenselijk.

Het grootste probleem met het belasten van meerwaarden op aandelen is dat zo’n belasting gemakkelijk ontweken kan worden. Je verhuist je aandelenportefeuille naar een land waar de belasting niet van toepassing is. Daarnaast zou de belasting een nieuwe administratie vergen om ze te innen en de overheid dus opzadelen met extra kosten.

Ze zou ook leiden tot bijkomende tijd en frustratie bij het invullen van de belastingaangifte voor de vele Belgen die aandelen hebben en die de min- of meerwaarden moeten aangeven. Goed voor het investeren van het brede publiek in onze bedrijven kan je dat niet noemen. Dat is een maatschappelijk minpunt.

Overheidsbeleid

Wat de economisch-maatschappelijke wenselijkheid betreft, speelt nog een ander aspect, dat afhangt van de kwaliteit van het overheidsbeleid.

Bij een normale meerwaardebelasting kan je bij minwaarden een belastingkrediet - noem dat maar een subsidie - krijgen van de overheid. Daardoor werkt een meerwaardebelasting op aandelen meestal in de verkeerde richting. Als het economisch goed gaat, vloeit veel belastinggeld naar de schatkist en ontstaat bij de overheid de tendens om dat geld uit te geven. Wanneer het slecht gaat met de beurs, moet de overheid geld geven aan de aandeelhouders en heeft ze dus zelf minder geld.

En dat net op het ogenblik dat ze geld moet uitgeven om de economie weer aan te zwengelen. Als de overheid op een enorme spaarpot geld zit en het zich kan permitteren geld te injecteren in de economie als het slecht gaat, is dat géén probleem. Dan is het zelfs goed dat de meer vermogende consument daardoor geld krijgt van de overheid als het economisch minder gaat. Maar spijtig genoeg zijn de landen met een netto financieel actief op één hand te tellen.

Het voorstel om zo’n belasting enkel te heffen bij meerwaarden en niet bij minwaarden is te gek voor woorden. Dat gebeurt in geen enkel land waar een meerwaardebelasting van toepassing is, omdat de bevolking het als een zeer onrechtvaardige belasting zou ervaren.