Niet elke klimaatmaatregel kost handenvol geld

De Vlaamse regering dreigt onder de eigen klimaatlat door te gaan. Een uitstootreductie van 40 procent tegen 2030 ligt nog veraf, laat staan de 47 procent die Europa vraagt. Intussen staan de coalitiepartners in de Vlaamse regering lijnrecht tegenover elkaar over de inspanningen in de eigen portefeuilles.

De grootste klimaatwinst die sinds 2005 werd geboekt, is te vinden in de verwarming van gebouwen. Het verduurzamen van onze woningen en onze kantoorgebouwen is goed voor meer dan twee derde van de Vlaamse realisaties. Nieuwe gebouwen zijn bijna energieneutraal en almaar vaker fossielvrij.

Daarnaast ondergaat jaarlijks 1 procent van het gebouwenbestand een energierenovatie. Dat is ruim onvoldoende. Om het klimaatdoel te halen, moeten we dat opkrikken naar 3 procent per jaar.

Vertroebeld signaal

In de gebouwensector zijn dus nog veel klimaatkansen te rapen. Maar dan is eerst en vooral een helder signaal nodig van de Vlaamse regering dat de renovatie van verouderde gebouwen noodzakelijk is. Niet alleen voor het klimaat, maar ook om de woonkwaliteit te garanderen en zodat gezinnen en bedrijven tijdens een volgende gascrisis niet in de problemen komen.

Het geheel aan maatregelen in het regeerakkoord, waarbij sommige premies worden afgebouwd en de renovatieplicht wordt versoepeld, vertroebelt dat signaal, ondanks de aankondiging om in de toekomst renovaties vooral collectief aan te pakken.   

Ook moet snel werk worden gemaakt van een taxshift die elektriciteit goedkoper maakt, zodat de keuze om fossielvrij te verwarmen financieel logisch wordt. De shift - die werd aangekondigd - kan een gamechanger zijn, maar moet nu ook echt gerealiseerd worden.

Daarnaast moet er privéfinanciering komen. De uitdaging is zo groot dat de overheid dit niet alleen en zelfs niet grotendeels kan betalen.

Renovatiekorting

Tot slot moeten we opnieuw kijken naar de renovatieplicht, die energieverslindende woningen in prijs doet dalen, waardoor kopers een budget overhouden om te renoveren. Vorm de renovatieplicht om tot een renovatiekorting, waarbij wat nodig is om een gebouw op een aanvaardbaar kwaliteitsniveau te brengen in kaart wordt gebracht en wordt verrekend in de waarde van een goed.

Bij het te koop aanbieden van een gebouw moeten niet alleen de vraagprijs en het EPC-label worden weergegeven, maar ook een realistische kostprijs van de maatregelen die nodig zijn om het energiezuinig en fossielvrij te maken. Op die manier zal de kostprijs van de renovatie meer verrekend worden in de woningprijzen. Dat kost de overheid niets, maar resulteert wel in een prijscorrectie - een renovatiekorting - van energieverslindende en laagkwalitatieve woningen, die de kandidaat-koper en de noodzakelijke energierenovatie ten goede komt.  

Caroline Deiteren is directeur-generaal van de bouwfederatie Embuild Vlaanderen.