opinie

Onze NAVO-engagementen gaan voor op sanering begroting

Professor VUB en senior onderzoeker Egmont Instituut

'In beleidskringen leeft een wijdverspreid idee dat de sanering van de begroting die de Europese Commissie aanbeveelt voorrang verdient op onze NAVO-verbintenissen. Dat is een misvatting', schrijft Alexander Mattelaer.

De toekomstige Arizona-coalitie onder leiding van Bart De Wever (N-VA) wordt geconfronteerd met een reusachtig begrotingstekort. De verleiding is dan ook groot om net als de vorige regeringen defensie-investeringen op de lange baan te schuiven. Maar onze NAVO-engagementen moeten voorrang krijgen op de noodzakelijke sanering van onze begroting, want in de huidige internationale omgeving gaat het blijven uitstellen van investeringen in defensie en diplomatie met enorme risico’s gepaard.

  • De auteur  
    Alexander Mattelaer is professor aan de VUB Brussels School of Governance en senior research fellow aan het Egmont Instituut.
  • De kwestie
    Met een reusachtig begrotingstekort is de verleiding groot om defensie-investeringen op de lange baan te schuiven.
  • De conclusie
    Het Belgische uitstelgedrag lokt internationale kritiek uit en dreigt een impact te hebben op buitenlandse investeringen. Bovendien ligt Moskou noch Washington wakker van onze budgettaire toestand.
Advertentie
Advertentie

Hoe langer de Belgische defensie achterblijft op het NAVO-peloton, hoe meer ons land de zwakke schakel zal vormen in de gemeenschappelijke afschrikking. Dat schaadt niet alleen onze eigen nationale veiligheid, maar ook die van de andere bondgenoten.

Uitstelgedrag

Het uitstelgedrag van de voorbije regeringen - in schril contrast met het overgrote deel van de Europese bondgenoten - lokt volgens onze diplomaten al forse kritiek uit. Dat dreigt zich te vertalen in het afkalven van buitenlandse investeringen. Waarom zouden bondgenoten hun bedrijven aanmoedigen verder te investeren in de haven van Antwerpen - zonder luchtverdediging - als Rotterdam en Hamburg veel betere bescherming genieten? Blijven zwartrijden zal almaar meer economisch gesanctioneerd worden, parallel met de groeiende veiligheidsrisico’s.

In beleidskringen leeft een wijdverspreid idee dat de sanering van de begroting die de Europese Commissie aanbeveelt voorrang verdient op onze NAVO-verbintenissen. Dat is een misvatting.

Als de collectieve afschrikking ooit faalt, vormt elke zwakke schakel in de verdediging een aantrekkelijk militair doelwit. Een grootschalig conflict tussen Rusland en de hele NAVO is helaas verre van ondenkbaar. Als het zover komt, begint de Belgische defensie aan de verdediging met het personeel, het materieel en de munitiestocks die op dat ogenblik beschikbaar zijn.

Advertentie

Bij ongewijzigd beleid wordt dat extreem pijnlijk: België is niet in staat bombardementen tegen te houden, is erg afhankelijk en kan nauwelijks relevante bijstand aan bondgenoten verlenen. We zouden de prijs van onze nalatigheid betalen in de ultieme munteenheid van de internationale betrekkingen: bloed. De kosten van een dergelijke noodverdediging zouden astronomisch hoger uitvallen dan die van de succesvolle afschrikking.

Advertentie

In beleidskringen leeft een wijdverspreid idee dat de sanering van de begroting die de Europese Commissie aanbeveelt voorrang verdient op onze NAVO-verbintenissen. Dat is een misvatting. België heeft zich via de Europese verdragen inderdaad juridisch verbonden tot het terugdringen van het gezamenlijke begrotingstekort van de overheden. Maar dat vormt geen legitiem excuus om de andere internationale engagementen niet na te komen.

In de Europese context geldt de wet, maar buiten Europa geldt vooral de wet van de sterkste. Geloven we echt dat Moskou en Washington aandacht hebben voor de duurzaamheid van de Belgische pensioenen? Nee, het is de rauwe militaire macht die telt. De echte binnenlandse uitdaging bestaat er daarom in de begroting op orde te krijgen nadat we al onze internationale verplichtingen nagekomen zijn. Dat maakt de vereiste sanering nog groter dan aangekondigd, maar zachte heelmeesters maken nu eenmaal stinkende wonden.

Geloven we echt dat Moskou en Washington aandacht hebben voor de duurzaamheid van de Belgische pensioenen?

In de Verenigde Staten zeggen de Republikeinen in de duidelijkste bewoordingen dat het gedaan moet zijn met de Europese neiging de eigen verdediging te verwaarlozen. In een opiniestuk stelde senator J.D. Vance, de running mate van presidentskandidaat Donald Trump, de vraag of de Amerikaanse steun voor de Europese veiligheid niet precies verantwoordelijk is voor het afkalven van de militaire macht van de bondgenoten. Oorlogen, zegt Vance, worden niet met budgettaire gymnastiek en internationale ontmoetingen uitgevochten, maar met inzetbare gevechtscapaciteit en industriële productie.

Het klopt in elk geval dat de Belgische defensie slechts een schaduw is van wat die tijdens de Koude Oorlog voorstelde: toen was ze ongeveer vier keer zo groot als vandaag. Trump stelde zelf dat hij Rusland zou aanmoedigen zijn gang te gaan tegenover NAVO-wanbetalers, ‘to do whatever the hell they want’.

Diplomatieke geloofwaardigheid

Het is dan ook imperatief dat onze nieuwe regering zich duidelijk engageert om alle Belgische NAVO-engagementen onverkort na te komen. Dat impliceert het sterk opschroeven van onze weerbaarheid, het dringend aanvullen van onze munitiestocks en het plaatsen van grote defensiebestellingen, zoals voor extra gevechtsvliegtuigen en luchtafweersystemen. Dat maakt niet alleen de afschrikking sterker - waardoor de kans op oorlog afneemt - het garandeert ook een gunstiger investeringsklimaat en geeft ons land het nodige handelingsvermogen om met toekomstige crisissen om te gaan.

Bovendien is het nakomen van onze beloftes - in alle solidariteit met onze bondgenoten - een essentieel bestanddeel van onze diplomatieke geloofwaardigheid en onze stem op het internationale toneel. Als onze veiligheid en welvaart ons dierbaar zijn, dan moeten we die zelf veiligstellen.

De Tijd wil de dialoog met zijn onlinelezers verbeteren en gebruikt daarvoor een nieuwe reactietool. Meer toelichting kunt u in dit artikel vinden.

Advertentie
Gesponsorde inhoud