Rusland vreest klauwen van de Leopard

De kogel is door de Duitse kerk. De sociaaldemocratische bondskanselier Olaf Scholz (SPD) besluit na lang wikken en wegen om dan toch de geduchte Leopard-2 gevechtstanks van Duitse makelij aan Oekraïne te leveren. Het is een dubbele beslissing. Niet alleen staat ze toe dat Duitsland er 14 ter beschikking stelt van de Oekraïense landmacht, maar ze geeft ook aan andere landen de toestemming om hetzelfde te doen met Leopard-tanks uit hun eigen voorraden.

Dat Warschau dinsdag daarvoor een officiële aanvraag bij de bondsregering had ingediend, zal de weifelende kanselier zeker tot handelen genoopt hebben. Een weigering van Berlijn zou de Duits-Poolse relaties nog meer verzuurd hebben dan ze al zijn. Wat de doorslag gegeven heeft, is de beslissing van de Amerikaanse president Joe Biden om Abrams-tanks aan Oekraïne te leveren. Scholz had altijd al op een koppeling tussen de Leopard en de Abrams gehoopt.

De rugdekking van de Amerikanen was de kanselier meer waard dan die van de andere Europeanen. Het past in de traditie van de Bondsrepubliek om zich onder het Amerikaanse veiligheidsscherm beschut te voelen. De vrees voor een Alleingang is nu van de baan. Maar het laat wel een wrang gevoel na bij de Europese bondgenoten. Alsof hun voorstel om alvast via een Europese ‘coalition of the willing’ de Leopard het Oekraïense slagveld op te sturen niet van tel was.

Nie wieder Auschwitz

Scholz' groene en liberale coalitiepartners juichen de beslissing van de kanselier toe. Voor wie de ontstaansgeschiedenis van Die Grünen kent, mag het bevreemdend overkomen dat deze pacifistische partij vanaf het begin op militaire steun voor Oekraïne heeft aangedrongen. En toch is het sinds de Kosovo-oorlog van 1999 de partijlijn om een volk in nood of een bedreigde natie te ondersteunen. De groene minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer had 24 jaar geleden onder het motto ‘Nie wieder Auschwitz’ zijn partij ervan kunnen overtuigen om mee te gaan in de NAVO-interventie tegen de toenmalige Federale Republiek van Joegoslavië.

De radicalen van links (Die Linke) en rechts (AfD) ontpoppen zich met hun kritiek op de beslissing van Scholz als de ‘nieuwe pacifisten’. Van Die Linke hoeft dat niet te verwonderen. Die partij met haar wortels in Oost-Duitsland, de vroegere DDR, is tegen de NAVO gekant en ziet in de levering van de Leopard een glijbaan naar een Derde Wereldoorlog. Bij beide partijen aan de rand van het politieke spectrum speelt ergernis over de weerslag van de oorlog op de Duitse economie mee. Op de achtergrond loert bij hen ook een zeker - historisch gemotiveerd - ‘begrip’ voor Rusland om de hoek.

Als grootste oppositiepartij zijn de christendemocraten (CDU/CSU) wel tevreden met de beslissing van Scholz. Toch verwijten ze hem tijd te hebben verloren. Het zou volgens hen beter zijn geweest als Scholz al op de vergadering van de Ukraine Defence Contact Group in Ramstein vorige vrijdag of tijdens de viering van de 60ste verjaardag van het Elyséeverdrag (over de Frans-Duitse Vriendschap) afgelopen zondag de knoop had doorgehakt.

Zeitenwende

Het gaat dan niet over die paar dagen tijdverlies. Als ‘tijd’ het cruciale punt is, dan had Scholz al vanaf zijn Zeitenwende van 27 februari 2022 - de aankondiging van 100 miljard euro extra voor de Bundeswehr - de industrie de opdracht moeten geven extra Leopard-tanks te bouwen. Dan zou de legerleiding nu niet hoeven te vrezen dat de eigen defensiecapaciteit van Duitsland door de in het vooruitzicht gestelde levering van tanks aan Oekraïne wordt verzwakt.

Het kan niet worden ontkend dat Duitsland al veel militaire steun aan Oekraïne heeft geleverd. Het gaat om zo'n 3 miljard euro. Maar het betreft vooral defensieve wapens. De levering van defensieve tanks als de Marder heeft alleen zin als ze samen met offensieve tanks als de Leopard worden ingezet.

Veel erger dan het gehakketak over hoeveel tanks wanneer worden geleverd, is het beeld dat het weifelen van Scholz oproept in het Kremlin. In de ogen van de Russische autocraat Vladimir Poetin moet het Westen zwak en verdeeld overkomen. Toch is hij er niet gerust in. De apocalyptische bedreigingen die het Kremlin en de Russische media uiten aan het adres van Duitsland, laten hun angst voor de klauwen van de Leopard doorschemeren.