Versnel vaccinatiesnelheid met andere financiering

In de fasering van de vaccinatieoperatie is populatiemanagement essentieel om doelgroepen (populaties) te onderscheiden, te sensibiliseren, te mobiliseren en te vaccineren.

Het doel is de juiste populatie zo snel mogelijk in te enten om de verspreiding van het virus zo snel mogelijk te vertragen en af te bouwen. Hierbij wordt het hele gezondheids- en welzijnssysteem betrokken, zonder onderscheid tussen de zogenaamde lijnen: de woon-zorgcentra (WZC's), de ziekenhuizen, de huisartsen, de thuisverpleging, de apothekers, de welzijnswerkers en de plaatselijke besturen.

Grote vaccinatiecentra zullen het gros van de mobiele bevolking kunnen aantrekken. In sommige landelijke gemeenten die ver van een stad afliggen, zal een kleinschalig initiatief moeten worden opgestart met de lokale artsen om meer burgers te bereiken. In grote steden zal een wijkgerichte aanpak op poten gezet moeten worden waarin stakeholders uit de buurt worden ingezet om meer burgers te overtuigen zich te laten vaccineren.

Regeerakkoord

De huisartsen en mobiele teams kunnen de minder mobiele burgers aan huis vaccineren. Een grootschalige organisatie gecombineerd met een fijnmazige warme benadering van de kansarme burger door de huisarts zal de vaccinatiegraad van de bevolking optimaliseren.

In het regeerakkoord van de Vivaldi-regering lezen we ook het volgende: ‘We zetten verdere stappen voor meer ‘gebundelde forfaitaire financiering’ en ‘pay for quality’ in de gezondheidszorg.’ Die nieuwe vormen van financiering kunnen de snelheid van vaccinatie en de vaccinatiegraad van de bevolking verhogen.

Zo kan bijvoorbeeld een vast bedrag per gevaccineerde patiënt worden uitbetaald aan een bepaalde instantie, zoals de ELZ (eerstelijnszone), de vaccinatiestuurgroep van de ELZ, het ziekenhuis en de huisartsenwachtkring, die de verdeling van dit bedrag tussen de betrokken zorgverstrekkers beheert.

Want in heel het vaccinatieproces is de uiteindelijke prik maar het staartje van een geheel van acties, die minstens even belangrijk zijn: het aanmaken van de lijsten van doelgroepen, het sensibiliseren en het vervolgens  mobiliseren van die doelgroepen, de logistiek van het bewaren en het vervoer van de vaccins, het beheer van de vaccinatiecentra, het registeren van de vaccinatie, het plaatsen van de injectie, het bewaken van de patiënt na de injectie.

Het risico van de prestatievergoeding is dat enkel een bedrag gekleefd wordt op het plaatsen van het vaccin. Op die manier wordt het hele voorafgaande proces niet gehonoreerd.

Bij het opstarten van de vaccinatie van grote bevolkingsgroepen kan een systeem van ‘pay for quality’ worden gehanteerd, met een bedrag dat stijgt in functie van de vaccinatiegraad van de regio. Dat bestaat uit een minimumbedrag X per vaccinatie dat aangevuld wordt met een kwaliteitspremie (bijvoorbeeld X euro wanneer 50 procent van de regio gevaccineerd is, Y euro bij 60 procent, enz.).

Dat systeem kan eventueel verder worden aangevuld met een tijdspremie, omdat een snelle vaccinatie zich economisch dubbel en dik terugbetaalt door een verhoogde immuniteit.

Incentive

Op deze manier kunnen alle betrokken zorgverstrekkers correct worden vergoed en wordt ook een incentive ingebouwd om de hoogst mogelijke vaccinatiegraad van de bevolking op een zo kort mogelijke tijd te bereiken.

Uiteraard zullen de afspraken over de verdeling van die financiële vergoeding tussen de verschillende betrokkenen de grote uitdaging zijn. Dat geldt voor elke vorm van ‘bundled payment’.

Maar de jongste jaren is de kennis hierover gegroeid door het invoeren van de ‘laag variabele zorg’ in de ziekenhuizen, die ook een vorm van 'bundled payment' is. Er wordt aan het ziekenhuis een forfaitair bedrag uitbetaald, te verdelen over alle zorgverstrekkers die betrokken zijn bij een bepaald zorgproces van één patiënt.

De verdeling van bevoegdheden vormt in België uiteraard ook een bijkomende uitdaging om deze discussies te voeren.

Kunnen zulke vormen van zorgfinanciering nog worden ingeschreven in het beleid?

Hans Struyven

Algemeen directeur Regionaal Ziekenhuis Tienen