opinie

Trumps problemen leiden af van waar het echt om draait

hoogleraar internationale politieke economie aan de Johns Hopkins Universiteit in Washington, DC.

Met of zonder Donald Trump staan de Republikeinen voor een keerpunt in de VS. Als de Democraten volgend jaar de verkiezingen winnen, dreigt dat de Republikeinse koolstofcoalitie voorgoed te kelderen.

Na het mediacircus in de staat Georgia, waar voormalig president Donald Trump zich donderdag moest melden aan de gevangenis en een borgsom van 200.000 dollar mocht betalen, blijft zijn status als gedoodverfde kandidaat voor de nominatie van de Republikeinse Partij in 2024 onaangetast. De andere gegadigden - Ron DeSantis, Mike Pence, Tim Scott, Nikki Haley, Chris Christie en Vivek Ramaswamy - kunnen alleen maar machteloos toekijken terwijl hun debatten, die Trump links laat liggen, irrelevant lijken voor de uitkomst van de race.

Het personage Trump torent ver boven het gewoel van de Amerikaanse politiek uit. Maar met of zonder Trump als kandidaat, de verkiezingen van volgend jaar worden een keerpunt voor de Grand Old Party.

Advertentie
  • De auteur
    Matthias Matthijs is hoogleraar internationale politieke economie aan de Johns Hopkins-universiteit in Washington D.C.
  • De kwestie
    In de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen van 2024 trekken vooral de aanklachten tegen ex-president Donald Trump de aandacht.
  • De conclusie
    Met of zonder Trump staan de Republikeinen voor een keerpunt. De Inflation Reduction Act dreigt hen stemmen te kosten en zo de ‘koolstofcoalitie’ te kelderen. 2024 is de laatste kans om dat te keren.
Advertentie

De socio-economische electorale coalitie van rode staten waarop de Republikeinen nog altijd teren - van Alaska tot Oklahoma en Texas, en van Louisiana tot Florida en West-Virginia - kan samengevat worden als fuel, food & farms (FFF): brandstof, voeding en boerderijen. Je kan ze ook de 'koolstofcoalitie' noemen.

Er zit een zekere economische logica achter de Republikeinse struisvogelpolitiek rond klimaatverandering.

De meeste Republikeinse mandatarissen praten niet graag over de opwarming van de aarde. Tijdens het eerste debat kon geen enkele Republikeinse presidentskandidaat een simpel antwoord geven op de vraag of de mens heeft bijgedragen aan de klimaatverandering. De discussie ontaardde snel in persoonlijke aanvallen.

Het merendeel van de Republikeinse kiezers in de FFF-staten is economisch afhankelijk van koolstofintensieve industrieën, of het over een agrobusiness in Wyoming of Iowa gaat of big oil in Texas of Oklahoma. De kosten om van fossiele brandstoffen op alternatieve energie over te schakelen zijn voor die rode staten veel hoger. Er zit dus een zekere economische logica achter de Republikeinse struisvogelpolitiek rond klimaatverandering.

Inflation Reduction Act

De Inflation Reduction Act (IRA), die vorig jaar van kracht werd, zet die logica serieus op de helling. De historische wetgeving is niet alleen een gamechanger in de strijd tegen klimaatverandering op wereldniveau, maar ook voor de Amerikaanse politiek en economie. Dat verklaart waarom president Joe Biden de wet maar nipt door het Congres kon loodsen met stemmen van zijn eigen Democratische Partij.

Advertentie

Aan de IRA hangt een prijskaartje van 369 miljard dollar. De zakenbank Goldman Sachs heeft berekend dat de ware kosten van de wet veel hoger liggen - rond 1.200 miljard dollar - want de vraag naar subsidies en belastingvoordelen om over te schakelen naar wind- of zonne-energie werd een jaar geleden zwaar onderschat.

Ook is duidelijk geworden dat het leeuwendeel van nieuwe projecten die de IRA financiert zich in rood-Republikeinse staten bevinden. Sommige Democraten zijn daar ongelukkig om, want ze hadden die jobs liever in hun blauwe staten gezien.

Van de 200 projectlocaties die het voorbije jaar zijn aangekondigd, zijn er 123 in Republikeinse districten. Veel daarvan zijn eerder ‘paarse’ districten, waar de Republikeinen maar een kleine meerderheid hebben. Als die investeringen eenmaal realiteit worden en tal van nieuwe jobs genereren, duiken allicht allerlei belangengroepen op om de investeringen te behouden en verder uit te breiden. De transitie van koolstof naar alternatieve energie krijgt zo een eigen, niet te stoppen dynamiek.

Drill, baby, drill!

Ondertussen zitten de Democraten ook niet stil. Niet alleen de linkse senator Bernie Sanders vindt dat de IRA niet ver genoeg gaat. Voor veel Democraten in het Congres is de klimaatverandering een existentiële bedreiging. In Democratische kringen gaan de discussies al over een IRA II en IRA III.

Als de Democraten van Joe Biden in 2024 het Witte Huis behouden en hun meerderheid in de Senaat veiligstellen, en ook nog eens de voorzittershamer van Kevin McCarthy in het Huis van Afgevaardigden heroveren, wordt ongetwijfeld veel nieuw geld vrijgemaakt voor de energietransitie. Op dat moment verliezen de Republikeinen hun FFF-coalitie, want tegen 2028 zal de Amerikaanse economie er helemaal anders - en veel groener - uitzien. Dat zal ook de rode staten, die de grootste slachtoffers zijn van bosbranden, extreme temperaturen en overstromingen, economisch helpen.

Als de Republikeinen winnen, met of zonder Trump, hebben ze een laatste kans om de Inflation Reduction Act ongedaan te maken.

Laten we dus verder kijken dan de legale problemen van Donald Trump en de cultuurstrijd die de gouverneur van Florida Ron DeSantis blijft aanstoken. Die leiden alleen maar af van waar het in 2024 echt om gaat: de toekomst van de Amerikaanse economie.

Als de Republikeinen winnen - met of zonder Trump, die tegen dan al dan niet in de gevangenis zit, of met een enkelband in Mar-a-Lago - hebben ze een laatste kans om de Inflation Reduction Act ongedaan te maken. Ze kunnen dan al hun geld en invloed gebruiken om de FFF-coalitie in leven te houden met een beleid dat koolstofproductie beloont, op zoek gaat naar nieuwe oliebronnen - 'drill, baby, drill!' - en een nieuwe landbouwwet door het Congres jaagt. Die laatste zou het platteland carte blanche geven op een manier die elk Vlaams of Nederlands debat over stikstof tot een surrealistische farce herleidt.

De inzet voor beide partijen in 2024 is hoog. Ofwel kiest Amerika voor een groenere toekomst met Biden, ofwel steekt het de kop in het zand en draait het de klimaatklok nog eens twintig jaar terug.

Advertentie
Gesponsorde inhoud