40 miljard euro aan economisch potentieel blijft liggen

De federale regering wil deze week haar begrotingscontrole afronden. Die vertrekt van een totaal begrotingstekort van al onze overheden samen van 27 miljard euro, en zonder ingrepen loopt dat tekort de komende jaren gewoon verder op. Niettemin gaan de discussies de voorbije weken over budgettaire inspanningen van een paar honderd miljoen. Gezien de samenstelling van deze regering en het feit dat de verkiezingen van volgend jaar stilaan in beeld komen, is het allicht voor niemand een verrassing dat geen ernstige saneringsinspanning meer uit de bus komt. Maar deze regering had wel (en kan nog altijd) het verschil kunnen maken met echte structurele hervormingen.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) maakt simulaties over wat bepaalde hervormingen onze economie kunnen opleveren aan extra welvaart. Zelfs met een reeks beperkte ingrepen die geen geld kosten, zouden we onze economische activiteit gevoelig kunnen opkrikken. Een pakket maatregelen rond efficiëntere steun voor onderzoek en ontwikkeling, een meer activerend arbeidsmarktbeleid, een efficiënter rechtssysteem, een beter ondernemingsklimaat (met vooral een vlotter vergunningsproces), beter onderwijs voor kwetsbare leerlingen, lagere lasten op arbeid (budgettair gecompenseerd via een verschuiving van lasten) en langer werken kan onze economische activiteit over een periode van tien jaar met iets meer dan 7 procent, of 42 miljard in euro van vandaag, hoger tillen.

Deze regering liet tot nog toe na echte hervormingen op poten te zetten. Er was de arbeidsdeal, maar die is alleen in naam een hervorming. In de praktijk zal hij weinig of niets bijdragen aan een beter werkende arbeidsmarkt. Maar een pensioenhervorming en een fiscale hervorming liggen nog op tafel. Een echte pensioenhervorming die effectief aanzet tot langer werken - wat nu helaas niet op tafel ligt - en een verlaging van de lasten op arbeid - zelfs budgetneutraal - zijn krachtige hervormingen met veel potentieel. Volgens de OESO zou die combinatie onze economische activiteit op termijn met bijna 20 miljard euro verhogen.

In het kader van het begrotingstekort en de bijkomende budgettaire uitdagingen die op ons afkomen, wordt gegoocheld met vele miljarden. In die zin kan het onmogelijk lijken dat we dit ooit weer op orde krijgen. Tegelijk laten we vele miljarden liggen door het potentieel van structurele hervormingen te negeren. Daarvoor moeten we zelfs geen wereldschokkende stappen zetten. Zelfs maar een beetje evolueren in de richting van wat sommige landen vandaag al doen, kan miljarden aan extra economische activiteit opleveren. We kunnen het ons eigenlijk niet langer veroorloven dat potentieel te laten liggen. Waar wachten we op?