Rondjes draaien rond de politieke islam

Hind Fraihi, onderzoeksjournaliste

We hebben het ondertussen wel een beetje gehad. Er werd vorige week nogal fel gediscussieerd in de media naar aanleiding van een interview met Machteld Zee, de in Leiden gepromoveerde juriste die onderzoek heeft gedaan naar de shariarechtbanken in het Verenigd Koninkrijk. Zee beschrijft terecht de langetermijnstrategieën van de politieke islam. Moslimfundamentalisten die werken aan netwerken, die zijn er nu eenmaal. En al lang. Ze streven naar aparte samenlevingsstructuren, bijwijlen zelfs in een verregaande idee een autonoom shariagebied op te richten.

Zee werd echter kop-van-jut. Ook zij moet wel spoken zien, want stel je voor, moslims die zich organiseren. Islamitische fundamentalisten die het heft in eigen handen nemen. Dat klinkt nog steeds twijfelachtig voor de progressief georiënteerde racisten. Wie blijft er dan nog voor die linkse parochianen over om te pamperen? Het antwoord op die vraag zou de paternalistische pseudo-anarchist gek doen draaien op zijn plooifiets.

Rondjes draaien. Rond de pot. Dat deden we ook met de islamenquête van Humo. We mijmerden luidop over de wetenschappelijke waarde van het onderzoek, de vraagstelling, de taalverwarring. Geen enkele enquête werd zo gefileerd. In het scalpel zagen we weer een schijn van erotische exegese, we worden namelijk geil van analyses. En met name over moslims.

In die oefening verliezen we ons in vertakkingen en vertwijgingen.Tot vernervingen toe. Steegjes om in te verdwalen, om onze gedachten in te verneuken. Om op onze zenuwen te laten werken. Als uit een bevraging blijkt dat een klein deel van de moslimgemeenschap daadwerkelijk begrip heeft voor IS, waarom zou een doorsnee moslim die dat niet doet zich gestigmatiseerd voelen? Wie zich terecht niet wil verantwoorden voor de monsterlijke daden en gedachten van een ander, moet zich niet gestigmatiseerd voelen door een beeldvorming over die monsterlijke ander.

Mindfucking is het. De geur van sofistieke systematiek. Het is de hang naar de wetenschap van onzin, veel harde woorden die slappe daden maskeren. Ons buikgevoel hopen we met hardnekkig gecijfer te negeren want we weten te goed dat we een probleem zijn en hebben. Radicalisering neemt toe. Racisme eveneens, met of zonder sociaal televisie-experiment. De ongelijkheidskloof in het onderwijs die maar niet verkleint. De diversiteit in de media die maar niet vergroot terwijl de polarisatie niet bij te houden is. En ga zo maar verder, al decennia nu.

Stilstand zonder stilte. Lawaai wordt ons dwaallicht. Dat zijn de tijden vandaag. Het is zoals bij seks: hoe meer je erover praat, hoe minder je het doet. We praten over politiek correct denken en verwarren dat meteen met politiek correct handelen. Maar net aan dat laatste is een groot gebrek. Hoe zit het met het hard maken van die antidiscriminatiewetgeving? Hoe zit het met terreurmaatregelen die ook onze minderjarigen uit de handen van IS zou kunnen houden? Hoe zit het met een islamkritiek die in verontwaardiging minstens even sterk zou moeten klinken als een enquête in een weekblad?

De moed. Die ging verloren in een twijg, een tak van ons denken. Ons überdenken. Kritisch als we willen zijn, verliezen we ons in analyse, accuratesse en achtergrond. Als slaven van een systeemdenken onderkennen we de echte problemen niet meer. Met een diarree aan overpeinzingen maken we de kern van die problemen monddood in een moeras van immobilisme. Het is de postmoderne vorm van zelfcensuur. Denken tot er geen denken meer blijft.

Nu, in sommige volksverhalen zouden dwaallichten ook de vindplek van verborgen schatten tonen. Ik denk dat die schat in ons zit. In ‘Allmensch’ beschrijft de filosofe Alicja Gescinska hoe doorsnee mensen tot grootse dingen in staat zijn. We kunnen altijd beter doen, en beter zijn. Allemaal meesters in alle bescheidenheid. Laat ons dwalen in een licht van stil denken met daden van meesterschap. Vakmanschap, doen dus.