We hebben meer hamburgerjobs nodig
‘We willen zeker geen hamburgerjobs creëren.’ Dat zinnetje viel in de marge van de recente onderhandelingen in de sector van de e-commerce. Lees: we willen wel jobs, maar we willen alleen de beste jobs.
Door Peter De Keyzer, chief economist BNP Paribas Fortis
Dat is een kapitale vergissing. Uiteraard hebben we nood aan jobs die veel toegevoegde waarde leveren. Onze hoge scholing, knowhow en goede opleiding zijn uniek in de wereld én noodzakelijk om de vergrijzing te betalen. Toch zullen we tegelijk ook veel meer jobs nodig hebben voor laaggeschoolden - mensen die we vandaag nauwelijks aan de slag krijgen. Daarom: een warm pleidooi voor meer hamburgerjobs.
Eerst en vooral de term zelf: ‘hamburgerjobs’ klinkt bijzonder negatief. Het suggereert een leven lang van onzeker en slecht werk aan de zelfkant van de maatschappij. In de praktijk blijven de meeste mensen geen heel leven in deze jobs hangen. Laagdrempelige instapjobs voor laaggeschoolden is dan ook een veel betere weergave van de realiteit. Tot voor enkele decennia vonden laaggeschoolden nog vrij makkelijk werk in de industrie. Door de globalisering worden die jobs nu gedaan door een even laaggeschoolde Chinees - tegen een fractie van de Belgische kostprijs.
Een hoog bruto minimumloon, hoe goed bedoeld ook, is de facto een beroepsverbod voor de laagstgeschoolden.
Laaggeschoolde jobs in de dienstensector vallen veel minder makkelijk te verhuizen: een Chinees kan niet mijn tuin komen onderhouden, als ober in de horeca werken, pakjes bestellen, kinderen van school halen of hamburgers bakken. Willen we laaggeschoolden aan de slag krijgen, dan hebben we dus meer jobs nodig in de dienstensector. Die zijn een laagdrempelige instap op de arbeidsmarkt - ervaring, vaardigheden, sociale contacten, scholing en bijscholing bieden kansen om verder door te groeien.
België slaagt er heel moeilijk in om jobs te creëren voor laaggeschoolden. Dat hoeft niet echt te verbazen: we hebben zowat de hoogste bruto minimumlonen van de hele Europese Unie. Wie hier aan de bak wil komen, kan maar best al enigszins opgeleid of productief genoeg zijn om zijn hoge bruto loon te kunnen terugverdienen. Anders dreigt inactiviteit of zwartwerk. Een hoog bruto minimumloon, hoe goed bedoeld ook, is de facto een beroepsverbod voor de laagstgeschoolden. Een ladder voor sociale promotie waarvan de laagste sporten zijn verwijderd. Geen probleem voor wie groot is, maar de allerkleinsten raken de ladder zelfs niet eens op.
Dat is vooral voor veel migranten problematisch. De migratiegolf in België het afgelopen decennium bestond voor een groot deel uit laaggeschoolden. Het is een illusie dat we van die migranten op korte termijn ingenieurs kunnen maken, wiens belastingbijdragen de vergrijzing financieren. Tenzij we hen een leven lang in de inactiviteit of het zwartwerk willen houden, kunnen we maar best zorgen dat voor hen meer laagdrempelige dienstenjobs ontstaan. Door te werken, het opbouwen van een sociaal netwerk en goed onderwijs kunnen we van hun kinderen allicht wel ingenieurs maken.
Meer werkende laaggeschoolden zou het overheidsbudget verlichten en een algemene lastenverlaging mogelijk maken
Ten slotte kunnen laagdrempelige dienstenjobs ook onze internationale concurrentiekracht ten goede komen. Want een aanzienlijk stuk van onze hoge loonlasten dient om de inactiviteit van grote groepen burgers te subsidiëren. Meer werkende laaggeschoolden zou het overheidsbudget verlichten en een algemene lastenverlaging mogelijk maken. Bovendien kunnen laaggeschoolden jobs doen die ruimte vrijmaken voor hooggeschoolden om meer, langer of productiever actief te zijn. Dankzij poetshulp, strijkhulp, tuinhulp, kookhulp, boodschappers, babysit, pakjesdiensten of au pairs kunnen hooggeschoolden meer en langer werken.
Zijn er vandaag onvoldoende jobs voor laaggeschoolden of zijn er onvoldoende laaggeschoolden die een job willen? De oplossing is eenvoudig: verlaag de bruto minimumlonen en voer een Earned Income Tax Credit in: een eerste belastingschijf met een negatief tarief voor alle inkomen - op voorwaarde dat het verdiend werd uit arbeid. Vooral voor lagere inkomens maakt dit werken plots veel aantrekkelijker dan inactiviteit. Een lager minimumloon levert een groter aanbod aan dienstenjobs op. De belastingverlaging meer kandidaten om ze uit te voeren. Waar wachten we nog op?
Meest gelezen
- 1 Federale formatie: weg naar Arizona lijkt doodlopend straatje
- 2 Bart De Wever 'volle bak bezig' om formatie te redden
- 3 ING-hoofdeconoom Peter Vanden Houte: 'Met de supernota zouden we al een heel eind komen'
- 4 Paleis der Natie | Gezellig wordt het niet
- 5 Hafsa El-Bazioui moet in Gent het laatste bastion van Groen redden