Brusselse Bronx

De buurt begint de allure te krijgen van de New Yorkse Bronx in haar slechtste jaren. Het station is vervallen, de winkeltjes dichtgetimmerd en onder de graffiti. Al jaren wordt er geklaagd over de onveiligheid. Vooral drugsdealers voelen er zich heer en meester. Zij gebruiken het metrostation als draaischijf voor hun verkoop. Vechtpartijen zijn er schering en inslag, soms met dramatische afloop. Vorige week viel een dakloze die er zijn nachten doorbracht in een diepe schacht. Daarna werd er een man neergestoken; de dader is nog altijd niet ingerekend. De trambestuurders, die goed weten wat fout loopt in het station, gingen spontaan in staking. Ze eisten maatregelen om een einde te maken aan de onveiligheid.

Die zijn er nu gekomen. Naast meer politiepatrouilles vallen een paar ingrepen op door hun originaliteit. De wifi in het station wordt uitgeschakeld en de stopcontacten worden afgesloten. Op die manier hopen de vervoersmaatschappij MIVB en het stadsbestuur de aantrekkelijkheid van het station voor ongewenste passanten te verlagen.

Toen ik er vorige week voorbijkwam, doken een twintigtal agenten het station in. Een teken dat de overheid de situatie eindelijk ernstig neemt, alleen is het veel te laat en vrij zinloos. Want je kan er zeker van zijn dat de dealers meteen hun activiteiten verlegden na de steekpartij vorige week. Moeilijk is dat niet: van de duistere straatjes in de Marollen tot aan Kuregem en de industriële wijk aan het kanaal zijn er genoeg verdoken plekken voor duistere praktijken.

Politiezone

Een bijkomend probleem is dat het gebied tussen drie gemeenten ligt die elk tot een andere politiezone behoren. Als er iets aan de hand is in Lemonnier, duikt de politie van Brussel op. Aan de overkant zijn de agenten van de zone Anderlecht-Sint-Gillis aan de beurt. En bij het kanaal zit je in Molenbeek, dat weer tot een andere zone behoort. Ook al is er coördinatie, die versnippering is enkel in de ogen van de Brusselse burgemeester efficiënt.

Er speelt nog een andere, belangrijke factor, en ook die heeft alles te maken met de Brusselse gemeentelijke verdeling. Zo is het hele gebied tussen de Zuidlaan en de parallelle Poincarélaan al jaar en dag niet meer dan een enorme parking. Het is ’s avonds een luguber niemandsland en blijkbaar vindt niemand het de moeite daar iets aan te doen. De stad Brussel heeft zich altijd verzet tegen elke aanpassing om de jaarlijkse Zuidkermis niet in het gedrang te brengen. Aan de overkant ligt de lege stenen vlakte rond het Zuidstation, waar steeds meer daklozen de nacht doorbrengen.

Een stadsdeel waar niemand om geeft is de ideale voedingsbodem voor criminaliteit. Nooit heeft enig stadsbestuur de ambitie gehad iets aan te vangen met deze enorme desolate oppervlakte. De verbeelding is in Brussel nooit aan de macht geweest. Het Spaanse Valencia legde zijn stroom droog en maakte er een immens park van. Dat kan ook hier: een groene wandeling in de plaats van een levenloze parking.

Gelukkig is er nu een gewestelijk plan om een publieke ruimte te maken van het gebied rond de stedelijke snelweg die de kleine ring altijd geweest is. Het plan is de verdienste van minister Pascal Smet (sp.a). Van de gemeentelijke overheden moeten we niet veel grensoverschrijdende, innovatieve stadsrenovatie verwachten. Alleen is het jammer dat de transformatie een werk van heel lange adem is. Te vrezen valt dat er ondertussen niet veel ten goede zal veranderen in de Brusselse Bronx.