Carrera en Thierry

In Nederland ligt het Forum voor Democratie (FvD), in 2019 nog de grootste partij bij de Provinciale Statenverkiezingen, op apegapen. Na het opstappen van een groot aantal kopstukken is de ultrarechtse partij de facto uit elkaar gespat. De redenen zijn een ontluisterend artikel over openlijk antisemitisme en racisme bij de jongerenafdeling van FvD, en de ontmaskering van leider Thierry Baudet als een complotdenker. Hij zet de coronapandemie weg als ‘een ziekte die de wereld in gebracht werd door miljardair George Soros en anderen, om onze vrijheid af te nemen en een nieuwe wereldheerschappij te starten’.

In eigen land is de omstreden Carrera Neefs uit het Vlaams Belang gezet. De Kempense politica haalde onlangs de nationale pers toen ze een filmpje deelde waarin ze gehuld in een dirndljurkje bloemen ging leggen aan het graf van de beruchte SS’er Willem Heubel. Al heeft die actie volgens partijvoorzitter Tom Van Grieken niets te maken met haar defenestratie en is die louter het gevolg van de weigering van Neefs om het partijcharter te tekenen.

De twee affaires lopen grotendeels gelijk: twee extreemrechtse partijen die moeite hebben met het in toom houden van hun politiek personeel. Pas als (openlijk) te ver over de schreef wordt gegaan en veel aandacht wordt gewekt in mainstreammedia, doen ze aan damage control.

Vreemd is de verrassing waarmee dat gepaard gaat. Baudet schurkte, onder meer met zijn uitspraken over ‘boreaal Europa’ en de ‘homeopathische verdunning’, al eerder tegen de grens van ontoelaatbaar extreemrechts aan. Wie de strapatsen van Neefs volgt, weet dat dit verre van haar eerste aangebrande uitschuiver is. Evenmin is het de eerste keer dat een Vlaams Belang-lid flirt met (neo)nazistisch gedachtegoed en daarvoor uit de partij wordt gezet.

Duwtje

Maar er is nog een opvallende gelijkenis tussen beide voorvallen: antisemitisme blijkt het duwtje om actie te ondernemen. Heubel was lid van de antisemitische NSB en vocht later bij de Nederlandse SS. Soros, de man die volgens Baudet achter de coronacrisis zit, is niet toevallig een Joodse Amerikaans-Hongaarse miljardair. Een Jood met geld en een grote invloed in de internationale zakenwereld vormt altijd een geliefkoosd doelwit voor extremistische groeperingen. Niet louter van de rechterzijde overigens.

De vraag die rijst, is waarom het duurt tot de spreekwoordelijke antisemitische druppel voor men wil inzien dat partijen als FvD en het Vlaams Belang heel wat ranzigheid verbergen achter hun schijnbaar fatsoenlijk-rechtse façade. Neem Annabel Nanninga, die naar voren wordt geschoven als de politica die ‘de lijn heeft getrokken’ tegen het racisme en antisemitisme bij FvD. Als opiniemaakster lanceerde ze de term 'dobberneger', als een denigrerend en dehumaniserend synoniem voor vluchtelingen. Daar heeft ze nooit last mee gekregen.

Puntensysteem

Soms lijkt het alsof er een puntensysteem bestaat voor extreemrechtse uitschuivers. Racisme, homofobie en misogynie zijn zaken waar je nog mee wegkomt, mits er een (flauw) excuusje of een voldoende lange stilte op de sociale media volgt. Zaken die overwaaien zodra genoeg andere engouements du jour zijn gepasseerd. Maar kom in de buurt van antisemitisme en je moet meteen van het spelbord af.

Uiteraard is de Holocaust een gruwel buiten categorie. Maar de hypergevoeligheid omtrent de infame erfenis van de jaren 30 legt een hypotheek op onze samenleving. Ze geeft extreemrechtse partijen en politici een veel te ruim speelveld en reduceert de bekommernissen van andere geviseerde groepen. Als we bereid zijn ranzigheid sneller te erkennen voor wat ze is, zal ook de Joodse gemeenschap er wel bij varen. Want wat is antisemitisme anders dan een overtreffende trap van xenofobie?

Hind Fraihi

Onderzoeksjournaliste