Dat extra duwtje in de rug

Door Hans Bourlon, CEO van Studio 100

‘Op gelijke voet’ was jaren geleden een realityprogramma op Eén, waarbij bazen de job van hun personeel overnemen. Ik was die dag dierenverzorger in Plopsaland. Na paarden kammen en maïs strooien voor de kippen was het tijd de realiteit een duwtje in de rug te geven. In de zomer smeren ze in Plopsaland de babyhangbuikzwijntjes in met zonnebrandolie, wist de redactie. En dat zou ik ook doen.

Maar het was winter en er waren geen babyzwijntjes. Alleen grote, vette hangbuikzwijnen. Er was ook geen zon en geen zonnebrandolie, dus gaven ze me een bus shampoo. Met frisse tegenzin liep ik de wei in. De vette zwijnen gilden en stoven uiteen toen ik achter ze aan holde. De camera smulde van mijn karpersprongen. Die avond in de bar hebben we veel gelachen, maar er ontspon zich ook een discussie. ‘Wij maken geen reality, maar reality +’, orakelde de regisseur. ‘Dat duwtje in de rug is nodig om tv boeiend te maken.’

‘De Pfaffs’, ‘Temptation Island’, ‘Peking Express’. Tien jaar geleden overspoelde reality-tv in de slipstream van ‘Big Brother’ het tv-landschap. Maar sensatie en spektakel voerden snel de boventoon, waardoor het genre steeds verder van het ‘echte leven’ kwam te staan. Smeuïge verhalen over bedrog en manipulatie deden de ronde.

De succesvolle Amerikaanse realityserie ‘Cheaters’, over mensen die vreemdgaan, spande de kroon. Deelnemers getuigden dat ze betaald werden om hun partner te bedriegen of te doen alsof ze dat deden. De kijkers haakten massaal af. Reality-tv deemsterde weg. Ook bij ons is het genre zo goed als verdwenen op tv.

Tranen met tuiten

Hoewel… Deze week keek ik met grote ogen naar ‘Overspel in de liefde’ op Vitaya. Eerst dacht ik: dit is ‘Cheaters’. Een man gaat vreemd, zijn vrouw is achterdochtig. Met de camera in haar kielzog betrapt ze hem op heterdaad. Er wordt geroepen, geschreeuwd en tranen met tuiten geweend. Niets nieuws onder de realityzon, zou je denken. Mispoes, want ‘Overspel in de liefde’ is niet wat het lijkt. Het is ‘scripted reality’. Niet echt dus, maar geschreven en door acteurs gespeeld.

Sinds kort zijn in Vlaanderen wel meer van die scriptedrealityseries te zien. ‘Dokters’, ‘Achter gesloten deuren’, ‘Beschuldigd’ en ‘Overspel in de liefde’ zijn importseries uit Nederland. Ze worden op Vitaya en Vijf uitgezonden.

Scripted reality komt overgewaaid uit Amerika. In Duitsland en Nederland is het de nieuwe hype. Binnenkort zullen ook wij er massaal naar kijken. Vlaamse tv-productiehuizen zijn volop met de opnames van Vlaamse series bezig. Het succes van scripted reality is begrijpelijk. Er zijn veel voordelen in vergelijking met de ‘gewone’ reality. Het is snel en goedkoop geproduceerd. De lastige zoektocht naar mensen die hun gevoelens op tv willen tonen, is overbodig. Onbekende B-acteurs spelen, om het echt te doen lijken, de hoofdrollen. Scripted reality is eigenlijk gewoon fictie, maar vormelijk is het reality.

Reality-tv heeft een laatste extra duwtje in de rug gekregen, en is over de rand getuimeld.