Gebuisd? Aangeworven!

Werkgever: ‘Uw testen waren schitterend en u scoort op alle domeinen bijzonder sterk. Helaas zullen we de positie aan iemand anders geven.’

Kandidaat: ‘Mag ik dan misschien weten waarom precies?’

Werkgever: ‘U heeft de verkeerde kleur. Deze functie hadden we voorzien voor iemand van een andere kleur.’

Als de conversatie hierboven zich zou afspelen tijdens een echte sollicitatie op de echte arbeidsmarkt, zou zowat iedereen verontwaardigd zijn. En volkomen terecht. Dat een functie wordt ingevuld door de bekwaamste kandidaat vinden we vanzelfsprekend. De juiste man of vrouw op de juiste plaats. Dat iemand een functie wel of niet krijgt omwille van zijn of haar afkomst, huidskleur of geslacht, is niet alleen onrechtvaardig, het is ook strafbaar.

Als het over topposities in de overheid gaat, vervallen zowel die verontwaardiging als de strafbaarheid. Bij de politiek dan toch. Posities in de Nationale Bank, raden van bestuur van overheidsbedrijven, provincies en elders worden uitsluitend verdeeld op basis van kleur. Politieke kleur. Daar moeten we mee stoppen. Het is nergens voor nodig, het kost de burger geld, het is alleen goed voor politieke partijen en het schaadt het streven naar een efficiënte overheid.

Politieke benoemingen zijn dan ook niet meer van deze tijd. Dat de regering mensen op bepaalde functies benoemt, is de correcte gang van zaken. Dat iemand benoemd of uitgesloten wordt uitsluitend wegens zijn of haar politieke kleur, is onaanvaardbaar. Wie kleurloos is, maakt bovendien al helemaal geen kans.

Trouwe partijsoldaat

Het gaat als volgt: trouwe partijsoldaten worden kabinetsmedewerker of minister. Na een tijd hard werk worden ze bedankt voor bewezen diensten met een lucratieve job in de overheidsadministratie. Die politisering van het overheidsapparaat is nefast voor iedereen, behalve voor de politieke partijen zelf.

Eerst en vooral schaden politieke benoemingen de efficiëntie van de overheid. Ze leiden ertoe dat politieke partijen greep krijgen op de werking van de administratie of de overheidsbedrijven. Een minister van een andere kleur laten tegenwerken door een topambtenaar van onze kleur? Komt in orde.

Ten tweede heeft de burger recht op een efficiënte overheid en op goed geleide overheidsbedrijven. Geleid door toppers of bestuurders die geselecteerd worden wegens de juiste kwaliteiten en competenties, en niet wegens hun partijtrouw.

Ten derde blijft het overheidsapparaat door de politieke benoemingen te vet. Waarom snoeien in overbodige functies als die nog van pas kunnen komen om afgeserveerde partijgenoten te belonen? Waarom de volkomen overbodige provincies afschaffen als partijen ze kunnen gebruiken om partijsoldaten een gouden handdruk te geven op kosten van de belastingbetaler?

Burger betaalt

De nadelen van politieke benoemingen zijn overduidelijk, en ze zijn voor de burger. Die betaalt voor vaak overbodige functies die slechts dienen als lucratieve uitloopbaan. De voordelen van politieke benoemingen zijn enkel en alleen voor de politieke partijen. Een uitloopbaan voor ex-politici of ex-cabinetards, vaak tegen een loon dat de betrokkene op de echte arbeidsmarkt nooit kan verdienen. Wie topambtenaren of bestuurders in overheidsbedrijven wegens hun politieke kleur benoemt, geeft toe dat bekwaamheid, competentie en kennis van ondergeschikt belang zijn. Als je dat tolereert, hoe kan je dan van alle andere ambtenaren eisen dat ze wel slagen voor examens en proeven om hogerop te raken?

Voor elke andere job in de economie eisen we terecht dat de werkgever kleurenblind is. Jonger of ouder. Man of vrouw. Migratieachtergrond of niet. Meer nog, de overheid bestraft bedrijven die mensen uitsluiten op basis van die kenmerken. Als een bedrijf iemand niet mag weigeren omdat het een vrouw of een migrant is, waarom mag de regering een kandidaat dan wel weigeren als hij de verkeerde partijkleur heeft? Waarom kan een partij een bepaalde positie dan opeisen? Los van enige competentie ter zake.

Stop voor eens en voor altijd met die politieke benoemingen. Laat kandidaten selecteren door een extern bureau. Stel vergelijkende examens op. Organiseer hoorzittingen in het parlement voor de echt belangrijke functies. Burgers hebben recht op degelijke public servants. Niet op trouwe party servants.