Internationale handel onder druk

De VS hebben vorige week nieuwe invoerheffingen op Chinese producten aangekondigd, waarbij de verhoging van het tarief op Chinese elektrische wagens van 25 naar 100 procent het meest opviel. De directe impact is allicht beperkt, omdat in de VS nu al bijna geen elektrische wagens uit China ingevoerd worden, maar de relevantie voor de wereldeconomie is aanzienlijk.

De aankondiging past in een bredere internationale trend. Volgens het Internationaal Monetair Fonds is het aantal handelsbelemmeringen de jongste jaren spectaculair toegenomen. Rond 2010 telde het IMF minder dan 300 handelsbelemmeringen in de wereldeconomie, vandaag zijn dat er 3.000.

De grote economische blokken richten zich meer op zichzelf en zetten zich af tegen de andere blokken. Die beweging weg van globalisering en vrijhandel naar een gefragmenteerdere wereldeconomie dreigt een belangrijke negatieve impact te hebben. Volgens het IMF kan de economische schade van een verdere fragmentatie oplopen tot 7 procent van het bruto binnenlands product op wereldvlak.

Dat veranderende internationale klimaat, dat in de verkiezingscampagne niet aan bod komt, heeft belangrijke implicaties voor onze toekomstige welvaart. Internationale handel is al decennia een cruciale succesfactor voor de Belgische economie. Volgens het Planbureau is een derde van onze economische activiteit gelinkt aan internationale handel. Zonder die handel zou ons welvaartsniveau veel lager liggen.

Vrijhandelsakkoorden

Om in een internationaal klimaat dat weg evolueert van globalisering toch zo veel mogelijk de vruchten van internationale handel te blijven capteren, is een duidelijke strategie nodig. Vrijhandelsakkoorden met specifieke partners zijn een interessante piste om toch nog nieuwe handelsmogelijkheden te creëren. Opmerkelijk genoeg weigeren Belgische overheden (vooral in Wallonië) liefst acht Europese vrijhandels- en investeringsakkoorden, onder meer met de Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) en met Vietnam, goed te keuren. Terwijl België net een van de grote voorvechters van internationale handel zou moeten zijn.

Daarnaast is veel meer aandacht nodig voor de internationale concurrentiepositie van onze bedrijven. Met de handicaps in loonkosten, energiekosten en vergunningenbeleid staat die onder serieuze druk. Opmerkelijk veel voorstellen in de campagne, onder meer voor hogere lonen en extra belastingen voor bedrijven, zouden die concurrentiepositie nog verder ondergraven.

Het snel veranderende internationale klimaat rond globalisering vormt een ernstige bedreiging voor onze toekomstige welvaart. Ook al staat het amper op de agenda, de volgende regering wordt er, ongeacht de samenstelling, onvermijdelijk mee geconfronteerd. Veel van de voorstellen in de verkiezingscampagne gaan evenwel in de verkeerde richting.