Knallen onder de kerstboom

Waar in Nederland sinds augustus pepernoten op de schappen liggen, liggen in Duitsland sinds september de adventskalenders, het inpakpapier voor kerst, de kerstlichtjes en heel veel speciaal kerstgebak in de winkels. Op de eerste adventszondag beginnen normaal de kerstmarkten en steekt heel Duitsland het eerste kaarsje aan, met hoge verwachtingen van het grote feest van het licht. Dit jaar was niet licht, en rond kerst zal het niet lichter worden.

De Duitse media hadden in deze preadventsweek slechts één onderwerp: wat gebeurt er met kerst? Elke krant, elke website, elk nieuwsprogramma had zijn pro- en contra-verhaal, zijn experts en voorspellers over een mogelijke versoepeling van de maatregelen voor kerst. De discussie over kerst markeert het hoogtepunt van de groeiende weerzin tegen de tweede - of inmiddels derde? - lockdown.

Met nieuwe regels rond de kerstperiode probeert de Duitse regering de gemoederen te bedaren. Tegelijkertijd neemt ze met deze speciale maatregelen een groot risico. De regering verlaat voor het eerst het rationele pad, waarbij alle maatregelen volledig gemotiveerd waren door wetenschappelijke analyses. Gezondheid voorop, en geen uitzonderingen. Behalve dan misschien voor het volksvermaak voetbal. Door dat pad nu te verlaten opent de regering de deur naar meer onrust en ontevredenheid. Kanselier Angela Merkel is dus niet alleen maar wetenschapper, maar ook de dochter van een pastoor.

Uitzonderingen op de regel roepen altijd vragen op. Wel met z’n allen zingen in de kerk, maar niet naar de bioscoop? En wat als alle zalige en ook minder zalige kerstfeesten zich ontpoppen tot superspreader-events? De kans op een ‘I told you so’ na de kerst is deze week sterk gestegen. Als na de gezellige kerst met een soepele lockdown het aantal coronagevallen weer stijgt, had de regering dat de bevolking niet moeten toestaan. Als na de gezellige kerst het aantal coronagevallen niet stijgt, rijst de vraag waarom de versoepeling er pas zo laat kwam en waarom de bevolking in de weken voor kerst door een strenge lockdown onnodig moest worden gegeseld. 

Wapens

Volgens een recent onderzoek is meer dan de helft van de Duitsers dit jaar bang voor kerst. Ze vrezen de eenzaamheid, maar ze vrezen ziektes en een verblijf in het ziekenhuis nog meer. Vrezen is sowieso een stijgende trend in Duitsland. Kennelijk vrezen de Duitsers ook steeds meer voor de eigen veiligheid. In 2014 hadden 260.000 burgers een zogenaamde kleine wapenvergunning om een alarmpistool te mogen dragen. Op dit moment zijn dat er rond de 640.000. Een stijging van ongeveer 250 procent in zes jaar. En ook al daalt de criminaliteit, de angst neemt elk jaar toe.

Met oud en nieuw is vuurwerk afsteken vanwege mogelijke samenscholingen min of meer verboden. Met het versoepelen van de lockdown voor kerst hoopt Berlijn dat er aan het eind van dit jaar niet te veel Duitsers eenzaam en bang het eigen alarmpistool laten knallen.

Carsten Brzeski

Hoofdeconoom ING Duitsland