Kom terug, Maurice!

Ooit maakte Maurice De Wilde spraakmakende televisie. Zijn 'Nieuwe Orde' over de collaboratie was zo grondig dat er een schokgolf ging door Vlaanderen. Daarna kon niemand nog zeggen dat hij het niet geweten had. De Wilde gebruikte televisie om geschiedenis te schrijven.

'Het is maar tv', zei Tom Waes aan het begin van de laatste aflevering van 'Het Verhaal van Vlaanderen. Maurice De Wilde draaide zich om in zijn graf.

Waes legde met die uitspraak het ultieme zwakke punt bloot van deze ambitieuze productie: het gebrek aan diepgang, omdat gekozen is voor wat op een aantrekkelijke manier in beeld gebracht kan worden, niet voor wat echt belangrijk is geweest in de geschiedenis van België en Vlaanderen. Dat is een onvermijdelijk gevolg van de beslissing om bij de opbouw van het scenario geen historici te betrekken, zoals vooraanstaande geschiedkundigen in de pers betreurden.

Het is ook merkwaardig dat presentator Tom Waes het programma kwam verdedigen in de media, alsof hij verantwoordelijk was voor de samenstelling ervan. Misschien was dat ook zo, want wie de makers eigenlijk zijn, is een goed verzwegen geheim. Op de aftiteling is voor hen geen plaats; alsof het een industrieel product wa,s worden enkel productiehuis en sponsors vermeld.

Eens te meer is ook gebleken dat zenders meer vertrouwen hebben in succesvolle buitenlandse formats dan in binnenlandse creativiteit. En dus werd er veel betaald aan de Deense bedenkers om hun formule te mogen kopiëren: een populaire presentator die spectaculaire re-enactments becommentarieert.

Blijkbaar was het geen bezwaar dat zo een aanpak onvermijdelijk leidt tot oppervlakkigheid. Die nam toe naarmate 'Het Verhaal van Vlaanderen' in de tijd evolueerde.

Helemaal fout ging het van bij de overgang naar de negentiende eeuw. De Boerenkrijg werd uitvoerig in beeld gebracht, maar over de Hollandse tijd werd met geen woord gerept. Daar waren waarschijnlijk geen leuke scènes bij te bedenken. Dat we de redding van het Nederlands te danken hebben aan Willem I vonden de makers al evenmin belangrijk.

Taalstrijd

Dat het onafhankelijke België de Vlamingen als tweederangsburgers beschouwde en de wetten enkel in het Frans schreef: het was geen vermelding waard. Een 14de-eeuwse veldslag was een hele aflevering waard, maar geen vermelding van de taalstrijd vijf honderd jaar later, de transformatie van de Belgische staat en de emancipatie van Vlaanderen.

Ook werd niet stilgestaan bij het gebrek aan politieke moed om in 1830 een Belgische republiek uit te roepen en liever een onbeduidende soldenkoning in het buitenland te gaan zoeken. Merkwaardig hoezeer dat koningshuis gespaard bleef: op oud-schoolse manier werd Albert I voorgesteld als een wijs staatsman op een wit paard die zijn soldaten na WO I het algemeen stemrecht wou schenken.

Onvergeeflijker is het onvermeld laten van Leopold III en zijn uitgesproken sympathie voor het naziregime. Dat een deel van de Vlaamse beweging collaboreerde vertelde Tom Waes wel, maar niet dat het staatshoofd op de koffie ging bij Hitler en zichzelf als koning van België zag na een Duitse overwinning. Dat is een meer dan bedenkelijke inhoudelijke keuze. Evenmin wou Waes iets kwijt over de Koningskwestie, waar Vlaanderen wel en Wallonië niet van Leopold III wou weten, een cruciaal moment voor al wie iets van onze politieke geschiedenis wil begrijpen.

Ronduit genant in de laatste aflevering was hoe Tom Waes op zijn middelbare school vol van zichzelf mijmerde over zijn eigen trauma's. Dat is natuurlijker gemakkelijker dan op zoek te gaan naar de werkelijke invloed die de geschiedenis in het Vlaanderen van 2023 heeft nagelaten.

Maurice, kom terug! Alles is vergeten en vergeven!