Ruim baan voor hemelbestormers

Geen dag gaat voorbij zonder onrustwekkende berichten over de staat van ons land. We worden geconfronteerd met doemberichten over de onbetaalbaarheid van onze pensioenen, de teloorgang van het onderwijs, de povere staat van Defensie, de astronomische tekorten op de begroting en de wachtrijen in de zorg. Het is niet de hoge frequentie van deze berichten waarover we ons zorgen moeten maken, wel de gelatenheid waarmee ze onthaald worden.

De inflatie die in een jaar tijd naar 8,3 procent groeit, energieprijzen die plots verdrievoudigen, twee op de drie BSO-leerlingen die het onderwijs functioneel ongeletterd verlaten? Het maakt weinig indruk op de meeste beleidsmakers en het grote publiek. Het lijkt alsof we het collectief hebben opgegeven. We gaan ervan uit dat ons land onomkeerbaar in verval is, met de institutionele wanhoop, het mobiliteitsinfarct, de gemiste klimaatdoelstellingen en onze vrije val in alle internationale rankings.  Ze zijn een zorg voor volgende generaties.

In de coulissen van de Wetstraat en de talloze overheidsinstellingen in een straal van 500 meter rond het Warandepark overheerst een doorgedreven cynisme en defaitisme. Wie afdaalt in de machinekamers van de nv België botst op een resem getalenteerde managers die de visie, de ambitie en de ideeën hebben om dit land weer op het goede spoor te krijgen, maar die eindeloos geblokkeerd en gesaboteerd worden door de gevestigde orde.

Door decennialang te proberen te lijmen wat niet te lijmen valt, heeft het Belgische establishment een Dr. Frankenstein-monster gecreëerd. Een institutioneel kluwen waar niemand nog aan uitgeraakt, waar iedereen bevoegd is en niemand verantwoordelijk. De hoge meerprijs van de Belgische pacificatiepolitiek uit zich in twee landsdelen met tegengestelde maatschappijvisies en een lobbycratie waar talloze belangenorganisaties elkaar continu in een houdgreep hebben. Zelfs Alexander De Grote zou deze gordiaanse knoop niet durven te ontwarren.

Generatieconflict

De impasse waarin ons land zich bevindt, is deels te wijten aan een onderbelicht generatieconflict tussen jonge gedreven managers in overheidsinstellingen en de bestuurskamers die bevolkt worden door partijgetrouwe apparatsjiks. Met de politieke topbenoemingen bij de overheid komt behalve decennia ervaring en expertise ook oude politieke cultuur aan boord. Die cultuur stelt elke vorm van innovatie in vraag en omhelst innig de status quo, waarbij het partijbelang primeert boven het algemeen belang.

Dit land snakt naar nieuwe ideeën, hemelbestormers die de status quo uitdagen en creatieve geesten die de grenzen willen verleggen in plaats van het selecte clubje politieke 'has beens' zonder maatschappelijke relevantie die vandaag oververtegenwoordigd zijn in de bestuurskamers van Belgische overheidsinstellingen en -bedrijven. Na 20 jaar complete stilstand is het tijd om het over een andere boeg te gooien.

Onder Vivaldi I is een lichte trendbreuk ingezet. De regeringspartijen toonden zich de afgelopen legislatuur creatiever met de doorgaans voorspelbare politieke topbenoemingen. De MR benoemde vorig jaar Ibrahim Ouasari, de 42-jarige Molenbekenaar en oprichter van Molengeek die nooit zijn middelbare studies afmaakte, tot bestuurder bij Proximus. Ecolo schoof Ihsane Haouach naar voren bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - een benoeming die helaas werd getorpedeerd door Georges-Louis Bouchez (MR).

De PS opteerde voor de 36-jarige Audrey Hanard als nieuwe voorzitster van Bpost. Met de recente aanstelling van de 49-jarige onderneemster en Fierce Ladies-oprichtster Elke Jeurissen als voorzitster van de VDAB bewijst Open VLD dat ze net als haar Franstalige collega’s erkent dat het ons-kent-onscircuit zijn beste tijd heeft gehad.

Een handvol politieke topbenoemingen van mensen die niet tot het old-boys-network behoren betekent nog niet dat ons land voor een nieuw elan staat. Toch geeft het aan dat in steeds meer organisaties, bedrijven en partijbureaus de geesten beginnen te rijpen. Wie de huidige malaise niet meer kan aanzien, verandert het best het geweer van schouder. Dit land barst van jonge diverse toptalenten. We moeten ze alleen een kans durven te geven.