We moeten ons nu klaarstomen voor de volgende pandemie

De maatschappelijke en financiële kosten van Covid-19 hebben galactische proporties aangenomen. Onderzoek toont dat het venijn ook in de lange staart zit: de kosten van long covid worden, alleen voor de Amerikaanse economie, geraamd op 3.700 miljard dollar. Wereldwijd zouden 65 miljoen mensen aan die aandoening lijden.

Uit getuigenissen blijkt dat dat niet alleen gaat over vage symptomen als vermoeidheid of verminderd concentratievermogen, maar ook over mensen die hun leven van nul moeten heropbouwen. Dat long covid niet tussen de oren zit, blijkt ook uit onderzoek: immunologen verbonden aan het universitair ziekenhuis in Zürich vonden meetbare verschillen in het bloed tussen wie wel en geen long covid heeft. Met name het eiwitprofiel blijkt te verschillen. Het lijkt erop dat het lichaam na besmetting in permanente aanvalsmodus kan blijven.

Eén ding is zeker: we moeten vermijden dat we ooit opnieuw zo’n hoge tol betalen na een virale uitbraak. Het is een kwestie van tijd voor een nieuwe pandemie ons pad kruist. En zonder de onheilsprofeet te willen uithangen, het zou zomaar kunnen dat die nog besmettelijker of dodelijker is dan covid. We kunnen dus maar beter voorbereid zijn.

In ‘How to Prevent the Next Pandemic’ bepleit Bill Gates de oprichting van een Global Epidemic Response and Mobilization-team. Als techpionier ziet Gates uiteraard een sleutelrol voor technologie, die een turbo kan zetten op het onderzoek naar de oorzaak en naar een gepast medisch antwoord. Ik treed hem daarin bij.

Aerosolen

Even terug naar de coronastrategie. Voor de vaccins beschikbaar waren, was de crux: monitoring. Wie besmet wie? Hoogstwaarschijnlijk verspreidt de volgende grootschalige pandemie zich opnieuw via aerosolen in uitgeademde lucht.

Imec heeft daar tijdens Covid-19 op ingezet. Het resultaat is de breath sampler of breathalyzer: een apparaat ter grootte van een smartphone waarin je net als bij een alcoholtest blaast. Door de aerosolen op te vangen op een siliciumchip en er meteen analyses op uit te voeren, krijg je een klinisch labo in zakformaat. Geen transport van stalen, geen lange wachttijd voor resultaten en de mogelijkheid om zo’n analyse uit te voeren waar en wanneer het nodig is (bijvoorbeeld vlak voor iemand op het openbaar vervoer stapt).

De breath sampler wordt gebruikt in onderzoek naar longziektes. Voor de detectie van tuberculose in ontwikkelingslanden kan de technologie veelbelovend zijn. Maar om breder ingezet te kunnen worden om aerosolen in de samenleving te monitoren, moet de technologie op zeer grote schaal uitgerold kunnen worden. Ze moet dus tijdig klaar, beschikbaar en uitermate betaalbaar zijn.

Dat de mRNA-vaccins er zo snel waren, was te danken aan het feit dat er al 20 jaar onderzoek naar gebeurde - en er erg veel geld in geïnvesteerd is. Investeren we nu in monitoringstechnologie? Dan kunnen we in de toekomst veel menselijk leed en kosten vermijden. Dan wordt de strijd tegen de volgende pandemie een galamatch, met ons vernuft als eindwinnaar.