Kanker, de geneesbare ziekte. Echt?

‘Het spijt ons verschrikkelijk, mevrouw.’ Het is een mokerslag, telkens weer. Elk jaar krijgen veertigduizend Vlamingen te horen dat ze kanker hebben. 28 procent van onze bevolking krijgt kanker voor zijn 75ste. De cijfers grijpen naar de keel. In 2012 stierven 8,2 miljoen mensen aan kanker en de Wereldgezondheidsorganisatie verwacht 27 miljoen kankerdoden in 2030. Kanker is wereldwijd nog altijd de grootste dodelijke ziekte.

En toch is er hoop. Meer dan ooit zelfs. De strijd tegen kanker is de jongste maanden in een echte stroomversnelling beland. Niet toevallig noemde Barack Obama in zijn State of the Union 2016 als het jaar waarin kanker overwonnen kan worden. Ook Belgische onderzoekers, bedrijfjes en instituten staan op een aantal terreinen aan de wereldtop. Vlaamse ondernemers en rijke families vinden als mecenassen hun weg naar kankeronderzoek.

Van de botte therapie van wegsnijden, bestralen en chemo - ‘slash, burn and poison’ - evolueren we naar een hypergepersonaliseerde aanpak. Immunotherapie levert voor sommige kankers spectaculaire resultaten op. Wetenschappers en artsen staan op het punt kanker te degraderen van de meest dodelijke ziekte naar een chronische ziekte.

Maar de hoge kostprijs van die doorbraken botst op het beperkte budget voor gezondheidszorg, dat al zwaar onder druk staat door de vergrijzing. Terwijl een ‘standaardbehandeling’ met chemo- of radiotherapie 15.000 tot 30.000 euro op jaarbasis kost, lopen de prijzen uit het nieuwe register op tot 150.000 of zelfs 300.000 euro. Over een jaar of vier zou de terugbetaling van die innovatieve kankerbehandelingen de drempel van 1 miljard euro overstijgen.

De ethische vragen die daarmee gepaard gaan, mogen we niet uit de weg gaan. Hoeveel zijn we als maatschappij bereid om te betalen? Wat als iemand het privé wel kan dragen? Hoe gaat de farmaceutische industrie te werk om de kostprijs van een geneesmiddel te bepalen? En wat als een behandeling slechts een paar levensverlengende maanden als resultaat geeft? Wat is een jaar van een mensenleven waard? En wat we aan peperdure kankerbehandelingen geven, kan niet naar andere zorgen gaan. Dat debat wil De Tijd op gang brengen.

Onze journalisten dompelden zich de voorbije maanden onder in die miljardenbusiness en spraken patiënten, onderzoekers, ondernemers, gezondheidseconomen en politici. ‘Tijd en gezondheid’ wordt een jaarthema voor deze redactie. Omdat bijna geen enkele sector er zo toe doet.