Anachronisme

Dat de havenarbeiders bijzonder militant zijn en het geweld niet schuwen om hun zaak te verdedigen, hebben ze onlangs nog eens duidelijk gemaakt tijdens de grote vakbondsbetoging in Brussel begin november. Ze kwamen rel schoppen in de hoofdstad uit onvrede met een aantal maatregelen van de regering-Michel.

Ze krijgen er nu een reden bij om zich op te winden: hun beschermd statuut staat op de helling. Het Europees Hof van Justitie heeft gisteren Spanje veroordeeld omdat zijn wetgeving inzake havenarbeid in strijd is met de Europese regels. Daarmee lijkt ook het lot bezegeld van de wet-Major, die in België de havenarbeid reglementeert. De Europese Commissie heeft overigens begin dit jaar ons land al in gebreke gesteld omdat de wet-Major niet strookt met de Europese regels.

De wet-Major, die dateert uit 1972, schrijft voor dat de goederenbehandeling in het havengebied enkel door erkende havenarbeiders mag gebeuren. Het aantal havenarbeiders is beperkt en de vakbonden bepalen wie een erkenning krijgt en wie niet. Het is een ‘closed shop’-systeem dat compleet haaks staat op een hedendaagse arbeidsorganisatie en dat de ontplooiing van nieuwe bedrijfsactiviteiten in de Belgische havens in de weg staat. Voor de Belgische havens vormt de wet-Major een belangrijke concurrentiehandicap. Maar de havenarbeiders ontlenen er hun privileges aan. En ze willen ver gaan om die te kunnen behouden.

Iedereen weet dat de wet-Major een anachronisme is en aangepast dient te worden. In het belang van onze havens, in het belang van onze economie. Maar geen enkele havenverantwoordelijke, geen enkele beleidsmaker durft dat openlijk te zeggen. Zelfs niet Bart De Wever, de voorzitter van de N-VA en burgemeester van Antwerpen, die op alle andere vlakken wel verandering bepleit.

Waarom niet? Het electoraal gewicht van de havenarbeiders is niet dermate groot. Maar als ze uitgedaagd worden, kunnen ze hevig te keer gaan. En ze kunnen gemakkelijk de havens in ons land platleggen en op die manier de economie grote schade toebrengen. Geen enkele beleidsverantwoordelijke in ons land heeft de moed om de wet-Major ter discussie te stellen. Dat het initiatief daarvoor van Europa moet komen, is toch wel straf. Het komt de beleidsmakers in ons land niet slecht uit. Zo moeten ze zelf geen kleur bekennen. Ze kunnen zich verschuilen achter Europa, hoeven zelf hun handen niet vuil te maken.

Dat de wet-Major grondig bijgeschaafd dient te worden, staat buiten kijf. Door het huidige starre systeem van havenarbeid loopt bijvoorbeeld de Antwerpse haven belangrijke internationale investeringen en de daaraan gekoppelde jobs mis. Niet dat het de erkende havenarbeiders een zorg zal wezen. Ze hebben enkel oog voor het behoud van hun corporatistische privileges. Daarvoor willen ze op de barricades gaan staan. Maar het draait om eigenbelang, niet om solidariteit.