Angst

Niet ‘panda’ of ‘selfie’ wordt, zo zei sp.a-voorzitter Bruno Tobback op zijn 1 meitoespraak, het woord van het jaar, maar wel angst. ‘Angst om geen job te vinden of om die kwijt te geraken. Angst om geen betaalbare woning te vinden, geen kinderopvang, geen goede school.’

De 1 meitoespraken van sp.a, PS, de socialistische vakbonden, maar evenzeer van MR, Open VLD en Vlaams Belang draaiden alle, direct of indirect, om angst. Angst om die ene tegenstander N-VA. Te veel eer voor die partij.

Tegelijkertijd is er de angst voor een verkiezingsuitslag die België weer zal verlammen. Luc Coene, de gouverneur van de Nationale Bank, waarschuwde in het weekblad Knack ervoor dat de financiële markten dit keer geen 500 dagen zullen wachten om te reageren.

Een opstoot van de langetermijnrente, gecombineerd met een ratingverlaging van S&P en intens gelobby van bankiers, was in het najaar van 2011 de trigger om toch maar de federale coalitie met zes partijen te vormen. Economen en obligatiehandelaars nuanceren het gevaar voor een nieuwe opstoot, mocht de regeringsvorming zich ook deze keer weer schier onmogelijk aandienen. De situatie in Europa is minder explosief dan drie jaar geleden. De renteverschillen van alle eurolanden tegenover Duitsland dalen. Van een verkoop van Belgische obligaties van ongeruste handelaars is op dit moment geen sprake.

Maar ook al is het gevaar voor een fikse rentestijging niet meteen aan de orde, een stilstand in de politiek zou bijzonder nefast zijn. Ook zonder een extern mes op de keel moeten politici beseffen dat de tijd kostbaar is.

We krijgen de unieke kans om op het federale en de regionale niveaus vijf jaar te regeren zonder verkiezingen. Politici uit alle partijen weten perfect dat de sociaal-economische werven bijzonder groot zijn. Er moet de komende twee jaar

12 miljard euro worden bespaard. Er moeten 400.000 mensen extra aan het werk. We moeten onze loopbanen van amper

32 jaar drastisch verlengen. We moeten onze loonkosten substantieel verlagen, ondernemen weer aantrekkelijker maken. En in de sociale zekerheid moeten we besparen, hoofd- van bijzaken onderscheiden, en meer inzetten op echte noden. Hoe langer we dat uitstellen, hoe zwaarder dat werk wordt. Iemand moet de mensen dat onverbloemd durven te vertellen. Opiniemakers, de gouverneur van de Nationale Bank, maar ook politici zelf.

Een nieuwe regering kan na 25 mei van de vijf jaar die voor haar ligt, echt gebruikmaken om die noodzakelijke maar minder populaire veranderingen erdoor te krijgen. Om dan, tegen het einde van de legislatuur, hopelijk ook de eerste resultaten ervan te kunnen tonen.

Het zou doodzonde zijn dat momentum te verkwanselen met patstellingen. Je zou verwachten dat het debat gaat over hoe we die immense uitdagingen gaan aanpakken. Maar op drie weken voor de verkiezingen ging het alleen maar weer over voor of tegen de N-VA. Angst is een slechte raadgever.