België werkt niet meer, of toch?

Op papier zijn ze ambitieus, de Hercules-werken die Alexander De Croo voor 21 juli afgerond wil hebben. Een pensioenhervorming, een arbeidsdeal, een akkoord over de koopkracht, een beslissing over de zogenaamde energie-overwinsten en 'quid Engie', groen licht voor meer middelen voor defensie en een begroting die baan houdt.

Het goede nieuws: de regering is op zijn minst bezig met de onderwerpen waarmee ze bezig moet zijn. Koopkracht, pensioenen, arbeidsdeal: daar moet het over gaan, in plaats van zich te verliezen in vermoeiend en, in het geval van de centrumpartijen, wanhopig partijpolitiek geprofileer.

Het slechte nieuws: er zijn reuzenstappen nodig voor die pensioenhervorming en de activering, en die zien we in de verste verte niet. Voeg daarbij dat de economische context zienderogen verslechtert en de urgentie alleen maar toeneemt. Maar voor Vivaldi zijn kabouterstapjes, in het beste geval, het hoogst haalbare.

De eerste pensioenvoorstellen van minister Karine Lalieux (PS) waren een lachertje. Op sommige punten was het zelfs terug naar af. Terwijl onze carrières in effectief gewerkte jaren nog altijd tot de kortste van Europa behoren, wou Lalieux in sommige gevallen vervroegd uitstappen opnieuw versoepelen. De zogenaamde gelijkgestelde periodes in een carrière, waarbij niet-werken evenveel meetelt voor het opbouwen van een pensioen, hebben aberrante neveneffecten. Maar niemand lijkt in staat dat aan te pakken. Ook vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) houdt zich op de vlakte over de pensioenhervorming. In een vorige gedaante als academicus schreef hij daar nochtans pertinente rapporten over.

De situatie is prangend. De voorzitter van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, Benoît Bayenet, van PS-signatuur, sloeg twee weken geleden nog alarm met de boodschap dat zonder pensioenhervorming onze staatsschuld simpelweg onhoudbaar wordt. Het zegt veel over het sfeertje in de Wetstraat dat zoiets geen rimpel meer veroorzaakt.

Fiscale koterij

Ook onze fiscale koterij geraakt niet afgebroken. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) werkt al maanden aan een nieuwe fiscale blauwdruk. Afgaand op de oekazes van alle kanten nog voor één letter van die plannen officieel is, mag het een mirakel heten als hij er voor 21 juli ook maar iets doorkrijgt.

Het oeverloze getalm speelt zich af tegen een achtergrond van een almaar zorgwekkender inflatie. De jaren zeventig revisited. We hadden lessen moeten trekken uit de fouten van toen, uit de inertie. De gevolgen hebben we zeker twee decennia meegesleept. Helaas, deze regering met neuzen in zeven richtingen lijkt net dezelfde weg op te gaan.

Geen van de zeven partijen lijkt nog een zaak te maken van het in de hand houden van een begrotingstekort. Op Malta na stevent geen enkele Europese lidstaat op zo'n groot tekort af als wij. Ook met onze schuld - 108,4 procent van het bruto binnenlands product of 549 miljard euro - zitten we in een uiterst slechte positie.

Vivaldi wou tonen dat België werkt, maar almaar meer bewijst de federale regering het tegenovergestelde. Een akkoord met kleine stapjes voor 21 juli moet het gezicht van De Croo redden, maar in de plaats van echte hervormingen die de sense of urgency begrijpen, zien we verlamming.

Vicepremier Pierre-Yves Dermagne laat zich ontvallen dat hij door zijn verblijf in de federale regering nog meer regionalist is geworden. Een 'aantal bevoegdheden', zegt de vooraanstaande PS'er, moet naar het regionale niveau 'om communautaire spanningen op een hele reeks dossiers te vermijden'. De Franstaligen zullen in 2024 geen 'demandeur de rien' meer zijn in een volgende ronde over staatshervorming. Integendeel, ze bereiden die nu al voor, aldus Dermagne. Daar daagt het. De Belgische structuren in de huidige vorm werken niet meer.