Dreigement

De Ierse lagekostenmaatschappij Ryanair reageert als door een wesp gestoken op het plan van de Waalse regering om vanaf begin volgend jaar een taks van 3 euro te heffen op passagiers die vertrekken vanop een Waalse luchthaven. ‘Een ramp’, jammert Ryanair, dat zegt in dat geval 17 procent van zijn vluchten vanop Charleroi te zullen schrappen. Het zou Charleroi 1 miljoen passagiers kosten, en 1.000 jobs. Is de Waalse regering bereid dat risico te nemen, voor een begrotingsopbrengst van 15 miljoen euro?

Een extra heffing van 3 euro per vliegtuigticket is peanuts. Het is de prijs van een drankje dat een passagier nuttigt voor hij het vliegtuig opstapt. Het zal vliegen vanaf Charleroi duurder maken. Soms zelfs 10 procent. Maar 40 euro voor een vlucht naar bijvoorbeeld Stockholm, het blijft belachelijk laag. Een prijsverhoging zál een effect hebben op het aantal passagiers. Sommigen zullen ervoor opteren om vanop Zaventem te vertrekken, anderen zullen uitwijken naar luchthavens net over de grens, zoals Rijsel, Eindhoven of Keulen, waar ook lagekostenmaatschappijen opereren. Maar het doemscenario dat Ryanair schetst, is fel overdreven.

Toch kan de Waalse regering het dreigement niet zomaar wegwuiven. Het is niet uitgesloten dat Ryanair, gewoon om een punt te maken, inderdaad een aantal vluchten vanop Charleroi schrapt. En dat zal hoe dan ook pijn doen. Want de luchthaven van Charleroi is voor ruim 80 procent van haar omzet afhankelijk van de Ierse lagekostenmaatschappij. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de directie van de luchthaven van Charleroi zich achter het protest van Ryanair schaart tegen de nieuwe taks.

Dat is de achilleshiel van Charleroi: zonder Ryanair zou er niet veel beweging zijn op de luchthaven. Die machtspositie maakt dat Ryanair veel druk kan uitoefenen op het Waals Gewest dat de luchthaven van Charleroi als een ontwikkelingspool ziet in een economisch fel geteisterde regio. De Waalse regering kan het zich niet veroorloven om Ryanair al te zeer tegen de haren in te strijken.

De forse uithaal van Ryanair naar de beperkte belasting die de Waalse regering overweegt te heffen op vliegtuigtickets, is evenwel buiten proportie. De taks zet het businessmodel van de Ierse lagekostenmaatschappij helemaal niet op losse schroeven. De hevige reactie moet echter in een ruimer perspectief worden gezien. Begin deze maand maakte de Europese Commissie bekend strengere regels te zullen opleggen voor overheidssteun aan regionale luchthavens. Die demarche zou Ryanair wel veel pijn kunnen doen en een van de fundamenten van zijn businessmodel onderuit kunnen halen. Door nu veel misbaar te maken over een kleine belasting die het niet eens zelf dient te betalen - dat doen de passagiers - kan Ryanair claimen een zwaar offer te hebben gebracht als het die taks later toch morrend slikt. En dat geeft de Ierse maatschappij vervolgens een sterk argument in handen om de onvoorwaardelijke steun af te dwingen van de Waalse regering in de strijd tegen het dreigende Europese subsidieverbod.