Geen manna meer

Het was de voorbije jaren steevast het spuug en paktouw van de begroting. Kwam de regering nog een paar honderden miljoenen tekort nadat de kam al door de uitgaven was gehaald en nieuwe belastingen waren bedacht, dan bood een extra dividend wat soelaas. Getuige de telefoontjes van premier Elio Di Rupo naar CEO Didier Bellens over een extra dividend van Belgacom tijdens een finale begrotingsronde. De dividenden van de overheidsbedrijven leken als manna uit de hemel te vallen.

Nu blijkt dat ook die ‘makkelijke’ miljoenen erbij inschieten, aldus een studie van het monitoringcomité, de leidinggevende ambtenaren in ons land. Belgacom-topvrouw Dominique Leroy waarschuwde er bij haar eerste optreden meteen voor dat Belgacom niet de melkkoe van de overheid kon zijn. En ook de dividenden van de Nationale Bank en een aantal andere participaties zullen niet meer zijn wat ze waren.

Terwijl de meeste federale onderhandelaars even van een paar dagen vakantie genieten, zet dit nieuws de opdracht van Charles Michel (MR) en Kris Peeters (CD&V) op scherp. Als de Zweedse coalitie er komt, is dat met een sociaal-economisch project. In de praktijk zal dat een besparingsproject zijn.

Wervend is dat niet, want op zich zijn besparingen geen project. De vraag is waar we met dit land heen willen en welk maatschappelijk project deze regering gaat ondersteunen. We zijn met steeds meer en leven steeds langer. Het is een grote uitdaging om het alsmaar groeiend en langer levend aantal inwoners een welvarend toekomstperspectief te bieden. De noden zijn divers: een betere werking van justitie, een goede gezondheidszorg, een adequate bestrijding van armoede, meer ademruimte voor ondernemingen. Doorheen al die noden en uitdagingen loopt één rode draad: alles moet in het zeer strak begrotingscarcan passen. Alle to do’s op het lijstje van de nieuw te vormen ploeg vertrekken met: vind 17 miljard euro, een cijfer dat door datzelfde monitoringcomité naar voren werd geschoven. De onderhandelingen van Kris Peeters en Charles Michel over een regeerakkoord voor vijf jaar laten zich samenvatten in één grote begrotingsopmaak.

De verkiezingsretoriek van de N-VA en de twee liberale partijen was dat er geen nieuwe belastingen zouden komen. Met het zeer terechte argument dat de belastingdruk in ons land al op wereldrecordniveau zit. Afslanken is dus de boodschap. Maar enkel aan de uitgavenzijde 17 miljard euro vinden, op een moment dat jaren met een vrij matige economische groei worden verwacht, is een operatie zonder voorgaande. Dus loert toch weer de lokroep van nieuwe inkomsten.

Dat het manna van overheidsbedrijven op is, is een pad in de korf van de onderhandelaars. Het maakt de belofte van een geloofwaardig begrotingspad alleen maar moeilijker. Hoe sneller men de waarheid vertelt en helder schetst hoeveel er waar wordt bespaard en waar men nieuwe inkomsten wil halen, hoe beter.