Het zal pijn doen, aan beide kanten

De hardere sancties komen aan in Rusland, zoveel is zeker. De reactie van het Kremlin verraadt de zenuwachtigheid over de gevolgen. Maar niet alleen Rusland zal het voelen, ook Europa krijgt de rekening gepresenteerd.

Een voorsmaakje kwam er al met de winstwaarschuwingen die enkele grote bedrijven hebben uitgestuurd. Adidas en Metro verwezen expliciet naar de economische sancties tegen Rusland. We zitten midden in het resultatenseizoen. Het laat zich raden dat er nog meer waarschuwingen de wereld ingestuurd zullen worden.

Niet alle landen in de Europese Unie voelen de weerslag even hard. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland hebben nauwelijks handelsrelaties met Rusland en voelen dus niets van de embargo’s. Een land als Litouwen staat wel in de vuurlijn. Want 20 procent van de export gaat naar Rusland, terwijl 30 procent van de import uit dat land komt.

Opmerkelijk is dat de openlijke kritiek van het Duitse bedrijfsleven op het sanctiebeleid is verstomd. Samen met kanselier Angela Merkel namen ze de bocht. Merkel verstrakte haar houding tegenover de Russische president Vladimir Poetin aanzienlijk. Duitsland heeft wel uitvoerig de concrete impact van de sancties berekend. Er zullen 25.000 banen sneuvelen, voornamelijk in kmo’s in de machinebouw en in de toeleveringsindustrie.

Die cijfers zijn wel maar een schatting. Het is moeilijk te voorspellen welke tegenmaatregelen Rusland zal nemen en welke sectoren daardoor getroffen zullen worden. Bovendien kan niemand inschatten hoelang de sancties gehandhaafd blijven. Maar het ziet er niet naar uit dat Rusland snel door de knieën gaat. Het land beschikt over grote monetaire reserves en kan de sancties nog wel even doorstaan, zelfs tijdens een recessie.

Politiek is de hamvraag of de sancties leiden naar een de-escalatie van het geweld in Oost-Oekraïne. De sancties zijn bedoeld om Poetin te dwingen de separatisten in het oosten van het land niet langer te ondersteunen en zo het conflict in Oekraïne te ontmijnen.

De vraag is of Poetin daartoe bereid is. Het antwoord is wellicht neen. Ook al omdat de Russische leider nu een externe vijand heeft die hij gemakkelijk alle schuld kan geven van het economisch ongemak waaronder de Russische bevolking gebukt gaat. Het signaal uit het Westen is aangekomen. Maar dat betekent nog niet dat het Kremlin daar goedschiks naar zal plooien. De pijn kan dus nog even aanhouden.