Hout vasthouden

In Europa zijn er bij het begin van het nieuwe jaar een reeks bemoedigende signalen. De Europese ziekenboeg loopt langzaam maar zeker leeg. Ierland en Spanje werden zopas van hun ziekbed ontslagen. Ook de Portugese patiënt knapt stilaan wat op. Het genezingsproces loopt volgens president Aníbal Cavaco Silva vlot genoeg om half mei het internationale infuus uit te trekken. Een onderhoudskuur, in de vorm van een ‘lening uit voorzorg’, is wellicht nog wel aangewezen. Maar een volwaardig tweede reddingsprogramma dringt zich volgens Cavaco Silva niet meer op. Enkel Griekenland en Cyprus blijven dan nog zorgen baren.

Ook op de financiële markten zijn de tekenen wat gunstiger. De langetermijnrentes van Spanje en Italië doken gisteren weer onder 4 procent. Dat betekent dat het vertrouwen in die landen toeneemt. En dat die landen tegen een lagere rente hun omvangrijke schuld kunnen financieren.

Die positievere berichten staan in schril contrast met het nieuws uit Frankrijk. De werkloosheid blijft daar pijnlijk hoog en president François Hollande schijnt maar geen weg te vinden naar meer economische groei. Ook voor volgend jaar is de tweede economie van de eurozone niet uit de problemen. Er wordt hooguit op een minimale groei gerekend. Het is niet ondenkbaar dat Frankrijk zich op die manier ongewild in de kijker werkt en de problemen daar meer aandacht krijgen nu in grote delen van Europa het herstel lijkt ingezet.

Er liggen nog enkele obstakels op de weg naar een volledig economisch herstel in Europa. Zo zijn er de Europese verkiezingen van 25 mei. Het wordt uitkijken hoe sterk de eurosceptische en populistische fracties worden in het Europees Parlement en hoe zwaar hun aanwezigheid op het Europese beleid gaat wegen. Vervolgens is er de beruchte stresstest voor de Europese systeembanken. Ook daar zijn onaangename verrassingen niet uit te sluiten.

Het tempo van het economisch herstel ligt nu nog te laag om de werkgelegenheid aan te zwengelen. En dat terwijl de inflatie erg laag blijft en wellicht volgend jaar nog eens zal zakken. De grootste vrees die veel analisten met elkaar delen, is dat Europa in een Japans scenario terechtkomt. Dat is uiteraard een extreem scenario en niets laat vermoeden dat dat ook realiteit zal worden.

Waar eindigen we dan wel in 2014? Dat is moeilijk te voorspellen. Begin 2013 woedde de Cypriotische crisis volop en was het bijzonder onrustig in de eurozone. Sindsdien zijn er geen crisismomenten meer geweest.

De eurozone zit dus op koers voor herstel. Voorzichtig ongetwijfeld, te traag misschien. Het enige wat niet te voorzien of te voorspellen valt, zijn extreme schokken binnen of buiten de zone die het economische plaatje in één beweging kunnen keren. Want bij crisissen gaat het snel, terwijl het herstel altijd meer tijd vergt. Het wordt dus hout vasthouden in 2014. Als het vertrouwen terugkomt en niet meer geschaad wordt, dan laten we de crisis achter ons. Moeizaam misschien, maar dan is er toch eindelijk uitzicht op wat beterschap.