Impeachment

De juridische commissie van het Huis van Afgevaardigden, gecontroleerd door de Democraten, heeft twee beschuldigingen geformuleerd in de afzettingsprocedure tegen de Republikeinse president Donald Trump: machtsmisbruik en obstructie van het Congres. De ene aanklacht verwijst naar druk die de Amerikaanse president uitgeoefend zou hebben op Oekraïne om een corruptieonderzoek te voeren naar Hunter Biden, de zoon van de Democratische presidentskandidaat Joe Biden. De andere stoelt op het verbod van Trump om bepaalde medewerkers te laten getuigen in de zaak.

Een afzettingsprocedure blijft erg uitzonderlijk in de VS. De twee presidenten die zo’n procedure ondergingen, Bill Clinton en Andrew Jackson, werden nooit veroordeeld en dus ook niet afgezet. Richard Nixon trad af voor de procedure in gang was gezet.

Het formele begin van de procedure tegen Trump komt er na een ruime ondervragingsronde die voor de Democraten genoeg bewijs opleverde. De Republikeinen verwerpen dat en de president spreekt van een heksenjacht.

Hoe uitzonderlijk ook, en zelfs los van de schuldvraag, gaat het hier om politiek hoog spel. De kans dat Trump uiteindelijk wordt afgezet, blijft uitermate klein. Het Huis van Afgevaardigden zal hem veroordelen, want de Democraten hebben er de meerderheid. Het proces in de Senaat zal tot niets leiden. Minstens twintig Republikeinse senatoren moeten overstag gaan om de president te veroordelen, en dat zit er niet in.

De Democraten proberen de reputatie van Trump onderuit te halen in het verkiezingsjaar 2020. Het impeachmentproces in de Senaat vindt plaats in januari. De vraag is of dat een goede gok is en of de Democraten kunnen profiteren van de imagoschade. En zo de presidentsverkiezingen in november 2020 kunnen winnen.

Niets wijst daarop. De verdeeldheid tussen beide kampen is even groot als het geloof in het eigen gelijk. Wat geloofwaardig is voor het ene kamp, doet het andere kamp af als onzin. Op dat vlak is de hele procedure meer een politieke show dan een objectief proces.

Wel verenigt de afzettingsprocedure het Democratische kamp tegen de president. Maar die eenheid zal snel verdwijnen als de voorverkiezingen beginnen en de strijd tussen de Democratische presidentskandidaten losbarst. Dan is de belangrijkste vraag of de winnaar van de primary’s kan rekenen op een consensus in de partij en op voldoende aanhang daarbuiten.

Voor Trump is de belangrijkste vraag of de imagoschade zo groot is dat hij een deel van zijn electoraat verliest. Dat kan, maar de chaotische en onvoorspelbare president heeft al veel vreemde buitelingen gemaakt en kon toch zijn basis aan zich binden. Het is dus goed mogelijk dat hij ook deze procedure politiek overleeft. Ook Clinton werd alleen maar populairder na de afzettingsprocedure tegen hem. Wie Trump als president weg wil, kan dat op eenvoudige wijze: door in november 2020 de presidentsverkiezingen te winnen. Maar dat wordt, ongeacht de tegenstander, geen eenvoudige klus.