Kafka in de knel

Zo bleek Agfa-Gevaert in een jaar tijd 75 mandagen nodig te hebben voor het aanvragen alleen al van fiscale gunstregelingen voor zijn wetenschappelijk onderzoekers. Colruyt betaalde dan weer 100.000 euro aan werkuren om de papieren in orde te brengen voor de gemeentebelastingen. Voor een goed begrip: dus niet om de belastingen te betalen, maar om de gegevens te verzamelen waarop iedere gemeente met een Colruyt-vestiging op haar grondgebied die belasting berekent.

Maar dat was toen en dit is nu. Een jaar na de publicatie van de rompslompbarometer blijkt dat het met al dat onnodige papierwerk de goede kant uitgaat. Binnenkort is er bijvoorbeeld minder papierwerk nodig om bij het aanwerven van wetenschappelijk personeel van het bijbehorende fiscale voordeel te genieten. Ook staat een elektronisch systeem voor maaltijdcheques in de steigers. Dat lijkt misschien onbeduidend, maar het maakt een bijzonder grote papiermolen overbodig.

De enige kanttekening is dat het allemaal zeer traag gaat. De Vlaamse regering staat bijvoorbeeld nog ver van een akkoord met de gemeenten om de zogenaamde pestbelastingen - heffingen die niet op winst maar op bijvoorbeeld personeel worden berekend - af te schaffen. Ook de rompslomp die bij het milieubeleid komt kijken, blijft bij de meeste bedrijven een bron van ergernis.

Uit de evaluatie van de rompslompbarometer vallen twee lessen te trekken. De eerste is dat sommige dingen complex zullen blijven. Op de zakdoek die Vlaanderen groot is, zal het nooit makkelijk worden om de schaarse ruimte zo te gebruiken dat tegelijk de economie kan groeien, de mensen kunnen slapen, de natuur kan bloeien en iedereen vlot bereikbaar is. Rapporten over de milieu-effecten van investeringen zullen daarom niet verdwijnen. Ze vormen een serieuze administratieve last, maar au fond is die gerechtvaardigd.

De tweede les is dat de overheid stilletjesaan aan het zware werk moet beginnen. Met unieke loketten, kortere procedures, centrale databanken en elektronische formulieren is al heel wat onnodig papierwerk verdwenen, maar nu wordt het tijd voor het grondige werk.

De overheid zou bijvoorbeeld kunnen snoeien in de wildgroei aan fiscale voordelen en een vlaktaks invoeren. De ervaring leert dat vooral de grootverdieners het meeste kansen zien om de fiscale voordelen toe te passen, waar-door in de feiten al een vlaktaks bestaat.

Zulke hervormingen zullen tegenwind krijgen van wie nu van de gunstregimes geniet, maar ze zijn op lange termijn in het algemeen belang. Grote woorden misschien, maar verkiezingen zijn de goede aanleiding om ze nog eens boven te halen.