Meerwaarde

Een van de eigenaardigheden van de federale regeringsgesprekken is dat CD&V plots de rol van de PS in de vorige regering heeft overgenomen en nu een meerwaardeheffing op aandelen op tafel heeft gelegd. Wie een groot belang in een vennootschap verkoopt - bijvoorbeeld 10 procent - zou op de meerwaarde 25 procent moeten betalen.

Het voorstel van CD&V is eigenaardig. Vermogen extra belasten stond niet eens in het verkiezingsprogramma van de christendemocraten, het ‘3D-plan’ van campagneboegbeeld Kris Peeters. Wel had CD&V plannen om belastingen te verschuiven naar milieuvervuiling, taksen op consumptie en andere indirecte belastingen. Maar inkomsten uit vermogen belasten in de personenbelasting stond niet in de teksten, terwijl de partij er nu een punt van maakt.

Een tweede eigenaardigheid is dat CD&V met dat voorstel haar rechterflank, die al voor een groot deel bij de N-VA zit, helemaal lijkt op te geven. Het voorstel van de christendemocraten treft in de eerste plaats de kmo’s en de Vlaamse ondernemersfamilies. Bovendien is het politiek dynamiet. De regering-Di Rupo kreeg een golf van verontwaardiging over zich heen toen ze de tarieven op de liquidatieboni verhoogde. Met dit voorstel dreigt exact hetzelfde te gebeuren. 

De reden daarvoor is eenvoudig: ondernemers zien de reserves in hun kmo als hun pensioen. Als ze hun bedrijf opdoeken of doorverkopen, nemen ze die reserves op. En net daarom ligt de kwestie zo gevoelig. Ze verandert de spelregels voor het pensioen dat je in een leven werken en risico nemen hebt opgebouwd. Net daarom waarschuwde de ondernemersorganisatie Voka vorige week nog geen meerwaardebelasting op tafel te leggen.

Er zijn dan ook genoeg redenen om argwaan te hebben bij de plannen. Want achter het nobele streven om via een tax shift de lasten op arbeid te verlagen, schuilt helaas de ervaring van het verleden. Een tax shift kwam er in België doorgaans op neer dat belastingen werden verhoogd in plaats van verschoven. Het maakt dat ook voor lasten op vermogen België nu al in de Europese middenmoot zit. Dat CD&V een tarief van 25 procent voorstelt voor haar meerwaardeheffing, voedt de argwaan dat deze poging tot harmonisatie van belastingtarieven er wéér een is richting hoge tarieven.

Wat de argwaan ook voedt, is dat het erop lijkt dat CD&V vooral strategisch eens wil testen hoe links ze de onderhandelingen kan duwen. Aan de partij die de premier wil leveren, komt dan de taak toe het compromis te zoeken, zelf opofferingen te maken en de regeringsonderhandelingen te redden. Jarenlang was dat de kamikazeopdracht die CD&V of Open VLD op zich nam. Nu wil niemand die opdracht. Maar door de linkergrenzen op te zoeken, hoopt CD&V wellicht duidelijkheid over het premierschap af te dwingen.

Het zet niet alleen in de verf dat CD&V alle kanten op schiet, maar ook dat de Zweedse coalitie nog niet thuis is.