Na Bart De Wever

De paasvakantie zit erop en dus ook de laatste rustpauze in de campagne voor 25 mei. De laatste rechte lijn naar de verkiezingen is ingezet. Bij de N-VA gebeurde dat met een opmerkelijk opiniestuk van Liesbeth Homans, waarin ze antwoordt op de vraag of ze na 25 mei Kris Peeters (CD&V) misschien opvolgt als Vlaams minister-president. ‘Ik claim niets’, zegt ze, maar als het de N-VA-doelen dient, ‘neemt ze haar verantwoordelijkheid op’.

Dat is opmerkelijk, al is het maar omdat bij de N-VA niemand kandidaat mag zijn voor een functie na 25 mei en het de partij menens is met die richtlijn. Philippe Muyters werd op de vingers getikt toen hij gewoon zei dat hij graag minister wil blijven. Homans zette haar boodschap ‘Waarom ik verantwoordelijkheid wil opnemen’ op de website van de partij en op haar eigen Twitter-account.

De tekst was weliswaar genuanceerd. Homans schrijft zelfs dat ze spreekt ‘zowel voor mezelf als voor alle andere N-VA’ers die in aanmerking zouden komen voor de rol van minister-president’. Maar ook die nuance is een statement. Tot voor kort kon je denken dat alleen Geert Bourgeois met zijn lange ervaring in de Vlaamse regering in aanmerking kwam voor de functie. Nu niet meer.

En zo legt Homans ongewild de zwakke plek van de N-VA bloot. Wie bepaalt bij de partij de toon als Bart De Wever het straks niet meer doet? De vraag doet er wel degelijk toe, omdat De Wever herhaaldelijk duidelijk heeft gemaakt dat hij niet te eeuwigen dage de functies van partijvoorzitter, campagneboegbeeld, Vlaams Parlementslid en Antwerpse burgemeester kan combineren. Hij beloofde voorrang te geven aan dat laatste mandaat en blijft bij zijn woord.

Maar daardoor staat de partij stilaan op het onvermijdelijke punt waarop ze de opvolging moet regelen. Dat blijkt verre van eenvoudig. Even was er aarzeling om nog voor 25 mei voorzittersverkiezingen te organiseren - waarbij Ben Weyts al over de lippen ging als nieuwe partijvoorzitter - maar de N-VA zag uiteindelijk af van dat plan. Evenmin is het duidelijk wie de eerste in rang is om in Vlaanderen of in de federale regering de komende vijf jaar beleid te voeren. Dat is geen onbelangrijke vraag, aangezien de partij wellicht de grootste blijft en zegt in beide regeringen te willen besturen.

Elke partij heeft haar zwakke flanken, nu de laatste maand van de campagne is aangebroken. Voor Open VLD is het bijvoorbeeld de lange lijst compromissen die ze in 15 jaar onafgebroken federale regering heeft moeten sluiten. Voor CD&V, sp.a en N-VA zijn het de ronduit magere resultaten van de Vlaamse regering-Peeters II.

Maar voor de N-VA is het grote pijnpunt de onzekerheid wie straks de toon bepaalt in de partij, en eventueel ook in de Vlaamse en in de federale regering, als De Wever zich na de verkiezingen terugplooit op zijn werk in het stadhuis van Antwerpen.