Proefrijden

Hoe futuristisch zelfrijdende auto’s ook mogen zijn, de uitdagingen die ze met zich meebrengen, vallen nog het best uit te leggen via een middeleeuwse legende. Het verhaal wil dat duizend jaar geleden de Scandinavische koning Canute aan zijn volk wilde duidelijk maken dat hij niet aan al hun wensen kon voldoen. Hij plaatste daarom zijn troon op het strand en beval de zee om zich terug te trekken. Toch steeg het getij, zoals altijd. Het koude water gulpte over zijn voeten en benen, zonder respect te tonen voor zijn koninklijke status. Canute stapte achteruit en zei tegen zijn volk: laat iedereen voortaan weten dat de macht van koningen niets voorstelt, tenzij hij de eeuwige wetten van zee, aarde en vuur gehoorzaamt.

De kracht waarmee technologische verandering een samenleving overspoelt, lijkt op die van een woeste zee. En om begrijpbare redenen roept ze weerstand op. Nieuwe technologie helpt consumenten, creëert jobs, maar vernietigt ook bestaande jobs. In de 18de eeuw vernietigden Luddieten daarom weefgetouwen. Het hielp niet. Ook de recente golf van technologische disruptie botst op moeilijkheden. De eerste reactie van de Brusselse regering op de taxidienst Uber was de dienst te verbieden. En terwijl zelfrijdende auto’s in San Francisco al lang getest worden en nu ook in Nederland gaan proefrijden, bleek het in België illegaal dat te doen omdat de verkeerswetgeving het niet toelaat.

De Vlaamse en federale regering willen nu toch proefprojecten mogelijk maken en de nieuwe technologie ondersteunen. Het is de juiste beslissing. 

De reden is niet omdat plots alle zorgen verdwijnen. Die zijn er wel degelijk en ze zijn ernstig. Wat betekent het voor de sector van de autoverzekeringen als ongevallen worden veroorzaakt door machines? Of als er misschien nauwelijks nog ongevallen gebeuren? Wat betekent het voor iedereen die nu in de transportsector werkt, van taxi- en privéchauffeurs tot vrachtwagenbestuurders? Hoe moeten we het openbaar vervoer herdenken? Wat met onze verkeersregels?

Al die uitdagingen zijn ernstig, complex en hebben mogelijk immense gevolgen. En de zelfrijdende auto is maar één voorbeeld. Het gaat ook over apps die mensen toelaten hun oprijlaan te verhuren als publieke parkeerplaats, over onlinecursussen aan universiteiten die door tienduizenden gevolgd worden, over het verhuren van privékamers op een manier die iedereen in de hotelsector rotnerveus maakt.

Het punt is dat er een gigantische technologische vernieuwingsgolf op ons afkomt. Ze biedt geweldige kansen, maar het zal kwestie zijn die snel genoeg te zien en te benutten. Ze zal ook schade veroorzaken, en het zal kwestie zijn die eveneens snel genoeg te zien en te beperken. 

Dat zal maar lukken door te testen, te proberen, te falen en opnieuw te proberen. Het is de enige optie. Het wassende getij tegenhouden, dat kan niemand.