Verkrampt

Het Elysée ontbood gisteren alle hoofdrolspelers in het overnamegevecht rond de engineeringgroep Alstom. Daarmee trad president François Hollande in de plaats van de Franse bedrijfsleiding, hoewel de overheid geen enkel aandeel meer bezit in ­Alstom. De Franse groep is gespecialiseerd in het maken van turbines voor allerlei centrales en bezit een spoorafdeling die de iconische TGV bouwt. Maar het echte gevecht gaat om de energieactiviteiten.

Het Amerikaanse concern General Electric had na onderhandelingen met Alstom een bod klaar. De fout die de Amerikaanse bieder maakte, was dat de Franse politiek niet geïnformeerd was. Maar ook Alstom had niets laten merken. Dat was reden genoeg voor Hollande om de partijen op het matje te roepen en de bieding te laten uitstellen.

De zoektocht naar een witte ridder leverde snel resultaat op: de Duitse groep Siemens, een aartsrivaal van GE maar ook van Alstom, dook als alternatief op. Wat Siemens te bieden heeft, is niet duidelijk. De groep moet nog toestemming vragen aan haar raad van bestuur om een bod uit te brengen.

Het merkwaardige is dat tien jaar geleden uitgerekend Siemens nog werd weggestuurd door de Franse regering toen Alstom in de lappenmand lag. Toen gaf de Franse staat uiteindelijk zelf een kapitaalinjectie.

De Franse politieke klasse maakt zich sterk dat ze, in naam van de ‘patriottische waakzaamheid’, het biedingsproces kan beïnvloeden en zo de toekomst van Alstom kan veiligstellen. Ze vreest voor het lot van haar industriële ‘kroonjuwelen’. Het kiezen van een overnamepartner moet ertoe leiden dat de Franse driekleur op een of andere manier blijft wapperen boven het hoofdkwartier. Dat is natuurlijk een illusie. Geen enkele goed geleide groep zal garanties tot in het oneindige leveren. Bij de huidige stand van zaken wordt de energieafdeling van Alstom Amerikaans of Duits.

Als het Franse bedrijfsleven kwetsbaar is geworden voor buitenlandse overnames, dan is dat in de eerste plaats een probleem van de bedrijven zelf. Meestal missen die de omvang, de kapitaalbasis en de goede strategische beslissingen die de echte industriële kampioenen wel hebben. Alstom is daar een typisch voorbeeld van.

Maar de Franse regering heeft natuurlijk wel de taak om de ondernemingen op zijn minst een klimaat aan te bieden waarin optimaal gewerkt kan worden. Uitgerekend nu komt de regering met een grote lastenverlaging voor het bedrijfs­leven en poogt Hollande actief buitenlandse investeerders aan te trekken.

De bemoeienis in het dossier-Alstom zal die inspanningen bezwaren. Buitenlandse investeerders worden afgeschrikt door de verkrampte politieke reactie. Wie de winnaar wordt in het Alstom-dossier moet nog blijken. De verliezer is al bekend: het imago van de Franse overheid, waar het cliché van het dirigisme nog maar eens bevestigd is.