Vrijhandel in gevaar

(tijd) De Amerikaanse regering klaagt al jaren over het grote Chinese handelsoverschot. Maar tot dusver schrok ze terug voor straffen, hoewel het Congres daar al lang op aandringt. Het geduld is nu echter op. Eind maart kondigden de VS extra invoerrechten aan op Chinees papier. Gisteren dienden de VS een klacht in tegen China bij de Wereldhandelsorganisatie. Ze beklemtonen dat China copyrights overtreedt en de invoer van Amerikaanse films, boeken en software blokkeert. Als overleg niet leidt tot een akkoord binnen 60 dagen, kan een formele procedure worden gestart.

De oorzaak van de Amerikaanse onvrede is duidelijk. Ruim een kwart van het enorme Amerikaanse handelstekort is te wijten aan de handel met China. De VS importeren drie tot vier keer meer uit China dan wat ze er naar exporteren.

De kritiek van de VS op het Chinese economische beleid is gedeeltelijk terecht. China treedt onvoldoende op tegen namaak en interpreteert 'copyright' nog te vaak als 'right to copy'. Bovendien krijgen veel Chinese bedrijven op een of andere manier financiële steun. Ten slotte koopt de Chinese centrale bank dollars op de wisselmarkt om de stijging van zijn munt af te remmen. Ondanks de appreciatie van de jongste twee jaar is de yuan nog steeds ondergewaardeerd.

Maar het grote onevenwicht van de handelsstromen tussen beide landen is niet alleen te wijten aan China. Ook de spilzucht van de Amerikaanse gezinnen en de grote tekorten op de Amerikaanse begroting dragen bij tot het Amerikaanse deficit. Overigens wordt een sterke verhoging van de Amerikaanse uitvoer steeds moeilijker, omdat de Amerikaanse industrie elk jaar krimpt. Amper 10 procent van de Amerikanen werkt nog in de industrie. Ook Europa en Japan boeken handelstekorten met China, maar die zijn veel kleiner dan het Amerikaanse deficit.

Hoe moeten de VS en China hun conflict oplossen? Beide landen moeten hun verantwoordelijkheid opnemen. China moet de spelregels van de internationale handel beter naleven en zijn munt sneller laten stijgen. Een flexibeler wisselkoersbeleid is ook in het belang van China, want een afbouw van de interventies zou de controle op de geldhoeveelheid vergemakkelijken. In de VS moeten zowel de gezinnen als de overheid minder consumeren en meer sparen. Voorts zijn inspanningen nodig om de Amerikaanse industrie te versterken.

Protectionisme biedt zeker geen oplossing. Bij een handelsoorlog zijn er geen winnaars, alleen verliezers. China, India en de andere groeilanden zijn meer dan ooit de belangrijkste motor van de wereldeconomie. We hebben er geen belang bij onze markten af te schermen voor producten uit die landen.

Wouter Vervenne