Wie betaalt de elektrische bedrijfswagen?

Een van de grote politieke vragen over de regering-De Croo was of ze na de dwingende urgentie van de coronacrisis de spreidstand tussen groenen, socialisten, christen-democraten en liberalen kon overbruggen. Met een door de vakbonden felbevochten loonakkoord slaagde ze begin deze maand in een eerste test. Met een tot in de nachtelijke uren bevochten deal over de groene toekomst van de bedrijfswagens nu ook een tweede keer.

De principiële strijd werd al gestreden in de formatie: de partijen die toetraden tot de regering-De Croo kwamen toen overeen dat het systeem van fiscaal voordelige bedrijfswagens niet op de schop zou gaan.

Daar zijn pragmatische redenen voor. Het is een correctie op een scheefgegroeide loonfiscaliteit en een antwoord op de opportuniteitsval, waarbij het voor bedrijven bijna onbetaalbaar wordt goed presterende werknemers opslag te geven op een manier waarbij die dat ook in hun portefeuille voelen. Om die reden vindt zelfs de PVDA dat de salariswagen gewoon afschaffen zonder compensatie
elders neerkomt op onverdedigbaar loonverlies.

Zolang de loonfiscaliteit niet grondig wordt herdacht, hebben bedrijfswagens daarom nut. Helaas zijn ze vervuilend en zetten ze aan tot overmatig autogebruik. Door de belastinggunsten voor bedrijfswagens op diesel en benzine af te bouwen en ze op te drijven voor elektrische wagens pakt de federale regering een van die problemen aan.

Het is de juiste beslissing, maar ze is nog onvolledig. Het energiebeleid moet volgen. Zolang CO2 wordt uitgestoten om elektriciteit op te wekken, is een elektrisch wagenpark niet het ultieme ecologische vervoersmiddel. Ook in het mobiliteitsbeleid moet alles nog gebeuren, of we kunnen straks de laadpalen langs de autosnelweg bouwen omdat alle auto's daar toch stilstaan.

Het grootste hiaat is echter de factuur. Als benzine en diesel verdwijnen, verdampen ook de inkomsten op accijnzen op die fossiele brandstoffen. Ergens is dat wat milieubelastingen doen: ze ontmoedigen vervuilend gedrag. Alleen ontstaat er een oncomfortabel gat in de schatkist zodra dat lukt. En zo komen we opnieuw op de aartsmoeilijke vraag wie het klimaatbeleid betaalt.

Opnieuw veelzeggend was de reactie van de liberale vakbond op de bedrijfswagendeal maandagnacht: ze ging over de centen. De vakbond vreest vooral dat wie geen gesubsidieerde bedrijfswagen heeft of geen oprit om een gesubsidieerde laadpaal te plaatsen, dit beleid zal betalen via de elektriciteitsfactuur.

Op zich maakt die 400 miljoen euro van verdwenen accijnzen op benzine en diesel het verschil niet voor de federale regering. Maar er ging al extra budget naar de zorgsector zonder bijbehorende financiering zonder dat iemand protesteerde. De coronamiljarden vliegen in het rond en iedereen vindt het goed. En nu gaat er geld naar de vergroening van het wagenpark zonder duidelijkheid over wie betaalt. Emissieloos is goed. Maar deze factuurloosheid wordt een zorgwekkende trend.